'Görevden al' raporu tam bir yıl bekletilmiş

Hürriyet'in ele geçirdiği şok belgeler; ‘Beyaz Enerji’ operasyonunda düğmeye basma tartışmalarına yeni boyut getirdi. TEAŞ'taki yolsuzluğu belirleyen skandal raporun, Aralık 1999'da Enerji Bakanlığı’na verildiği ortaya çıktı.

Bakan'ın 13 Ocak 2000 tarihli sorumlular hakkında dava açılması onayı ise TEAŞ'ta sümen altı edildi. DGM soruşturma açınca, TEAŞ'ta operasyon başladı. Bakan, 3 Ocak 2001 tarihli yazıyla tam 13 ay sonra bürokratları görevden aldı.

‘BEYAZ Enerji’’ operasyonuna konu olan yolsuzlukların tam 13 ay önce Bakanlık Teftiş kurulu tarafından bir raporla belgelendiği ancak ‘‘Bazı bürokratların görevden alınmasını öneren’’ bu raporun tam 13 ay Enerji Bakanlığı'nda sümen altı edildiği ortaya çıktı.

Skandala konu olan TEAŞ ihaleleriyle ilgili yolsuzluk iddiaları için 18 Nisan 1999 seçimlerinden önce Ecevit Hükümeti Enerji Bakanı Prof. Ziya Aktaş döneminde talimat verildi. 7 ay sonra bitirilen rapor Enerji Bakanı Cumhur Ersümer'in önüne geldi. Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından bundan tam bir yıl önce ‘‘sorumluların görevden alınması’’ talebiyle verilen rapor için Cumhur Ersümer'in ‘‘takdir yetkisini’’ kullandığı belirlendi. Ersümer'in müfettişlerin 'görevden alma' tavsiyesine uymadığı ve bu kişileri görevde tuttuğu, ancak haklarında yol açtıkları zararın tazmin edilmesi için hukuk davası açılması yolunda bir olura imza attığı öğrenildi. Ancak bu olurun gereği de tam bir yıl süreyle yerine getirilmedi.

BİR YIL SONRA GEREĞİ YAPILDI

DGM Savcılığı'nın skandala el koyup yürüttüğü soruşturma sonuçlarını İçişleri Bakanı Sadettin Tantan'a iletmesi ve Tantan'ın da durumu Enerji Bakanı Ersümer'e aktarmasının ardından, Ersümer 13 Ocak 2000 tarihli eski olur yazısının gereğinin yerine getirilmediğini gerekçe göstererek, bu bürokratları görevden aldı. Ersümer'in görevden alma kararından hemen sonra, bu bürokratlar gözaltına alındı.

Hürriyet'in ele geçirdiği belgeler, söz konusu ihalelerin aslında çok uzun bir zamandan beri Enerji Bakanlığı müfettişlerince incelendiğini ve Teftiş Kurulu'nun bundan tam bir yıl önce durumu bir raporla belgelediğini ortaya koyuyor.

Buna göre, 18 Nisan seçimlerinin ardıdan dönemin Enerji Bakanı Prof. Ziya Aktaş'ın talimatıyla Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından hazırlanan kapsamlı bir raporda, TEAŞ yöneticilerinin usulsüzlük yaparak kamuyu toplam 3.5 trilyon zarara soktukları kanaatine varıldı.

Raporda sorumlu bulunan TEAŞ bürokratlarının isimleri şöyle sıralandı: Zeki Köseoğlu, Timuçin Tümer, Birsel Sönmez, Muzaffer Selvi, Oktay Şatıroğlu, Ünal Peker...

Raporda, bu kanaat belirtildikten sonra ‘‘Dolayısıyla anılan kişilerin kurum menfaatlerini koruyamadıkları, kurum kaynaklarını verimlilik ve kárlılık ilkelerine uygun olarak yönetemedikleri sonucunun ortaya çıktığı, dolayısıyla anılan kişilerin Yönetim Kurulu Üyeliği, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılığı görevinde bulunmalarının sakıncalı olduğu kanaatine varılmıştır’’ denildi.

Raporun daha sonraki bölümünde gerek cezai, gerek idari yönden bir dizi önlem alınması istendi. Cezai yönden, ‘‘sorumlular hakkında hukuki ve disiplin yönünden sorumluluk tespit edildi, ancak Türk Ceza Kanunu açısından herhangi bir işlem tesisine mahal olmadığı’’ belirtildi.

ERSÜMER'E: BUNLARI GÖREVDEN ALIN

İdari yönden alınması gerekli görülen önlemler bölümünde ise, şu ilginç tavsiyelere yer verildi:

Yönetim Kurulu üyeliği görevlerinden daha önce ayrılmış olan Zeki Köseoğlu, Timuçin Tümer ve Oktay Şatıroğlu hakkında görevden alınma tedbirinin uygulanamayacağı,

Bunların dışında kalan Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Muzaffer Selvi ile Yönetim Kurulu üyesi ve Genel Müdür Yardımcısı Ünal Peker ve Yönetim Kurulu üyesi Birsel Sönmez'in ise yukarıda açıklanan nedenlerle bu görevlerinden alınmaları gerektiği,

Ayrıca, mali yönden başlığı altında yapılan öneriler doğrultusunda haklarında hukuk davası açılması gerekenler arasında TEAŞ Genel Müdürlüğü Birinci Hukuk Müşaviri Duran Belge'nin de bulunduğu, kurumca açılacak hukuk davasının adı geçenin başında bulunduğu Hukuk Müşavirliğince takip edileceği göz önüne alındığında, söz konusu davanın sıhhatli bir şekilde takip ve sonuçlandırılmasını teminen Duran Belge'nin bu görevinden alınmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır.''

ANCAK BAKAN GÖREVDEN ALMADI

Teftiş Kurulu, bu tavsiyelerini içeren raporunu 1999 Aralık ayında Ersümer'e sundu. Ancak Ersümer, yaptığı değerlendirme sonucunda Teftiş Kurulu'nun önerilerine katılmadı ve ilgili bürokratları görevde tuttu. Ersümer, bunun yerine, söz konusu bürokratlar hakkında hukuk davası açılmasına ilişkin bir olura imza attı. Bu yazı TEAŞ'a gönderildi.

Geçen süre içinde TEAŞ Yönetimi, Ersümer'in bu olur yazısına rağmen kamuyu 3.5 trilyon zarara soktukları müfettişler tarafından saptanan bürokratlar hakkında dava açma yönünde herhangi bir adım atmadı. Konu, bir anlamda sümen altı edildi.

İŞLER CİDDİYE BİNİYOR

Bu arada, beklenmedik bir gelişme oldu. Jandarmaya gelen bir istihbarat üzerine başlayan ve ardından DGM Savcılığınca yürütülen soruşturma ciddiyet kazandı. DGM Savcılığı ilgili bürokratları gözaltına almaya hazırlanırken, soruşturmayı büyük ölçüde başından itibaren bilen İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, Enerji Bakanı Ersümer'i bu konudaki soruşturmadan haberdar etti. Ersümer bunun üzerine 3 Ocak 2001 Çarşamba günü ilgili bürokratları görevden aldı.

Ersümer'in imza attığı ve Teftiş Kurulu Başkanı Tuğrul Turan tarafından yazılan görevden alma yazısında ilginç gerekçeler var. Bu gerekçeler arasında Ersümer'in 13 Ocak 2000 tarihinde ilgili bürokratlar hakkında dava açılmasına ilişkin imzaladığı talimatın işleme konulmaması da yer alıyor.

Yine bu yazıda, Teftiş Kurulu'nun görevden alma talebinin de bulunduğu Aralık 1999 tarihli raporlara atıf yapılıyor.

Özetlemek gerekirse, Ersümer, Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu'nun kendisine tam bir yıl önce önermiş olduğu görevden almaları, DGM Savcılığı'nın açtığı soruşturmanın ertesinde, tam bir yıl sonra gerçekleştirmiş oldu.

• Ersümer: Rapor, bakanlıkta değil TEAŞ'ta bekledi
• BBP: Enerji yolsuzluğuna Ecevit de alet olmuş olabilir
• ANAP: Bakanımız maksatlı yıpratılıyor
• Ilıcak: Ersümer, TEDAŞ'a baskı yaptı
• Başbakanlık: Raporları bekletmedik
• Kutan'dan hükümete: Soğukkanlı olun