Gören: Yol benimdir

Bir dönemin sakıncalı filmi Yol, 18 yıl aradan sonra vizyona girmek için gün sayarken, yönetmen Şerif Gören suskunluğunu bozdu. Gören ‘‘Yol bir Yılmaz Güney filmidir’’ diyenlere yanıt vererek ‘‘Film benimdir. Gösterimi durdurabilirim’’ dedi

1981'de çekilen, 1982'de Cannes Uluslarası Film Festivali'nde Altın Palmiye alan Yol filmi üzerindeki tartışmalar bitmiyor. Filmin Yılmaz Güney adıyla anılmasının kişilik onurunu zedelediğini söyleyen yönetmen Şerif Gören, telif yasasınına dayanarak hukuki süreci başlatacağını, ve filmin Türkiye'de gösterilmesini engelleyeceğini söyledi.

Yasanın tanıdığı hakları bugüne dek kullanmadığını ifade eden yönetmen Şerif Gören ‘‘Bir ikilem içindeyim. Uğrunda 60 yıl yargılanmayı göze alarak çektiğim Yol filminin gösterimini durdurabilirim’’ diye konuştu. Cannes Festival Komitesinin 50'nci yıl kutlamasında ödüllü filmlerin sahibi olarak yönetmenleri davet ettiğine dikkat çeken Gören,‘‘Yılmaz Güney'in yurtdışına kaçışıyla edindiği siyasi kimlik filme damgasını vurdu. Ama 1982'nin siyasi şartlarıyla 1999 yılı şartları aynı değildir. Bugün telif yasası filmi yönetmenin mülkiyetine bırakmıştır’’ dedi.

18 YILLIK HİKAYE

. Çekildiği dönemden bugüne üzerinde spekülasyonlar yapılan film için yönetmen Şerif Gören, ‘‘Eskiden prodüktörlerin her türlü özgürlüğü vardı. Film üzerindeki tüm hakimiyet onlarındı. Yönetmene söz hakkı tanınmazdı. Bugün ise şartlar değişti. Uluslararası arenada filmler yönetmenin adıyla anılıyor. Bu yasal olarak da böyle’’ diyerek Yol üzerindeki hakkını bir kez daha vurguladı.

İKİLEM İÇİNDEYİM

18 yıldan sonra filmin Türk sinemasevere sunulacak olmasının heyecan verici olduğunu belirten Şerif Gören, bir ikilem yaşadığını belirterek, ‘‘Telif hakları yasasının yönetmene tanıdığı haklar var. Filmin gösterimini durdurabilirim. Öte yandan da genç neslin bu filmi izlemesini isterim tabii‘‘ diye konuştu.

Cannes Festival Komitesi'nin 50 yıl kutlamalarında ödüllü filmlerin sahibi olarak yönetmenleri davet ettiğine dikkat çeken Gören, ‘‘Yol'u ben çektim O benim filmim. Hala afişte Güney filmi yazması bende bir ikilem yaratıyor. Yılmaz Güney'le aramda bir abi- kardeş ilişkisi olduğu doğru. Bu anlamda filmi çekmemi istedi. Ama 82 şartlarının değiştiğini, o filmin Gören filmi olduğunu tıpkı Cannes festivali'nde olduğu gibi hukuki biçimde tescil ettirmek kararındayım. Afişte sadece yönetmen Şerif Gören yazıyor olması kişisel onurumu zedeliyor. Buna müdahele edeceğim‘‘ dedi.

20 BİN KİŞİ İZLER

1971'de demokrasiye ara verilmesinden sonra, ‘‘Ecevit Affı’’ denilen 74 affı sonrası siyasi filmlerin çoğaldığına dikkat çeken Gören, ‘‘68 sonrası 80'lere kadar olan politik süreç sinemaya yansıdı. Uluslarası alanda sözü edilen fimler yapıldıysa da ticari anlamda hiçbir başarımız yok. Çeşitli festival ödülleri var, ama filmlerimiz ödül kazandığı ülkelerin seyircisine ulaşamadı‘‘ diyen Gören, bir dönem yapımcılarının uluslararası arenada ticari başarıdan çok siyasi mesajlara öncelik vermesini eleştirdi. Gören, ‘‘Bu tür sinemanın 20 bin izleyicisi vardır. Oysa sinema, içeriğiyle, tekniğiyle kitleleri hedef almalıdır.‘‘ dedi. Yol'un bir özveri filmi olduğunu 1981'in Mart ayında Bingöl, Diyarbakır, Gaziantep, Adana Bursa ve İstanbul'da zor koşullarda çekildiğini belirten Gören, ‘‘Gerek doğa şartları, gerekse dönemin siyasi şartlarıyla mücadele ettiğimiz bir filmdir’’ dedi. Yol filminin yoksulluğun sınırında çekildiğini dile getiren Gören şunları söyledi:

‘‘Bu film, herkesin özverisiyle çekildi. Çok şehir dolaştık. Bingöl, Diyarbakır, Bursa, Adana, İstanbul. Doğa şartlarıyla, parasızlıkla savaştık. Halil Ergün'ün tren sahneleri Diyarbakır-Kurtalan arası gece yolcu bileti alarak gidip gelirken çekildi. Bugünkü gibi tren kiralamak yoktu. Mart'ın sonuydu, kar azalmıştı, Bingöl Kayakevi’nde tepelere kar yağsın diye beklerdik. Günde 12-13 saat karın üstünde çalıştık. ‘‘O dönem DİSK davası nedeniyle yargılandığım Davutpaşa Askeri Cezaevi'nden tahliye olmuştum. Film de hapisten bayram iznine çıkan mahkumların dramını anlatıyor. Duygu karmaşasını en iyi şekilde yorumladığımı ve yansıttığımı sanıyorum’’

18 yıl aradan sonra Türk izleyicisinin karşısına çıkmaya hazırlanan film için hukuki süreci başlatmayı düşündüğünü belirten Gören, ‘‘Genç neslin Yol filmini izlemesi emek veren herkesi mutlu edecek. Ama kişilik haklarımı da korumak zorundayım‘‘ dedi.