Gündönümü nedir? Yaz gündönümü özellikleri neler?

İnternet devi Google, yazın ilk gününe özel doodle tasarımı yaptı. İnternet kullanıcıları, Google ana sayfasına girdiklerinde, yaz gündönümünü hatırlatan doodle ile karşılaşıyor. Gün dönümleri mevsimler arası geçişlerin de belirlenmesinde büyük öneme sahip. Peki, 21 Haziran'ın önemi nedir? Yaz gündönümünde ne gibi olaylar gerçekleşiyor? İşte gündönümleriyle ilgili bilgiler!

21 Haziran, Kuzey Yarımküre'de Yaz Gündönümü, Güney Yarım kürede ise Kış Gündönümü’nü temsil ediyor. Ekvatorun kuzeyinde yaşayanlar, tek bir günde en fazla güneş ışığının tadını çıkaracak. Yaz Gündönümü antik zamanlardan bu yana birçok uygarlık tarafından kutlanıyor. Güneş’in gökte en tepede olduğu zamanı temsil eden yaz gündönümü, yazın da bir nevi başlangıcını temsil ediyor. Yaz gündönümün ardından, günler Kış Gündönümü’nün başlayacağı 21 Aralık’a kadar kısalmaya başlıyor, o tarihten sonra tekrar uzuyor.

DİĞER GÜNDÖNÜMLERİ NE ZAMAN?

21 Mart: Gece ve gündüz eşit olur, bizim bulunduğumuz kuzey yarım kürede ilkbahar başlar.
21 Haziran: En uzun gündüz, en kısa gece. Yaz mevsimi başlar (Kuzey yarım kürede)
23 Eylül: Gece ve gündüz eşit olur. Yaz biter, sonbahar başlar. (Kuzey yarım kürede)
21 Aralık: En uzun gece, en kısa gündüz. Kış mevsiminin başlangıcı. (Kuzey yarım kürede)

GÜNDÖNÜMLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Güneş, ekinokslarda doğudan doğar ve o tarihlerde gün ve gece eşit uzunluktadır. Kesin konuşmak gerekirse, ekinoks zamanında aslında gün biraz daha uzun sürer, çünkü gündoğumu güneşin tepesinin ufukta gözükmesiyle başlar ve günbatımı da güneşin tepesinin ufuk çizgisinin altında kalmasıyla biter. Ayrıca kırılan ışınlar güneşin görüntüsünü ufukta yukarı taşırlar. Mart ekinoksundan sonra güneşin doğduğu yer kuzeye doğru ilerler, ta ki Haziran gündönümünde kuzeydeki en yüksek noktasına ulaşana kadar.

Bu noktada güneş sanki yerinde duruyormuş gibi gözükür, gündönümü (solstice) kelimesi de zaten Latince “duran güneş” anlamına gelen “solstitium” kelimesinden türemiştir. Güneş şimdi de Yengeç Dönencesi üzerinde zirvededir. Dönence (tropic) sözcüğü Yunanca dönmek kelimesinden türemiştir, çünkü güneş şimdi dönüp Oğlak Dönencesinin üzerinde zirvede olduğu güneydeki en yüksek noktasına ulaştığı Aralık Gündönümüne ulaşmadan önce, Eylül ekinoksunda tam doğudan doğarak güneye doğru ilerlemeye başlar.