Göller Bölgesi yok oluyor

Türkiye'nin ortasında yer alan ve ‘Göller Bölgesi’ olarak bilinen Konya Havzası'ndaki Beyşehir Gölü, Akşehir Gölü ve Meke Gölü'ndeki sular hızla çekiliyor. Devlet Su İşleri'nin (DSİ) verilerine göre su seviyesinde her yıl ortalama 1 metrelik düşüş yaşanırken, 10 yıl içinde önlem alınmazsa bölgedeki göllerin tamamen kuruyacağı açıklandı. Bölgede bulunan diğer küçük göller olan Suğla ve Çavuşlu Göl'den geriye yaklaşık 200 metrekare üzerinde çamur deryası kalırken, Hotamış ve Akgöl ise çoktan kurudu.

Nasrettin Hoca'nın maya çaldığı göl olarak bilinen Akşehir Gölü'nde yaklaşık 1 kilometrelik alanda tahminen 30 santimlik su olarak kaldı.

Muhteşem gün batımı ile doğa fotoğrafçılarının gözde mekanı olan Beyşehir Gölü ise kirlilik yüzünden otlandı. Beyşehir Gölü'nün kurtulabilmesi için 14 ayrı kurumun bir araya gelmesi gerekiyor.

MEKE GÖLÜ 1 YIL SONRA YOK OLACAK

‘Dünyanın nazar boncuğu’ olarak bilinen Konya'nın Karapınar İlçesi'ndeki Meke Krater Gölü'nün suları, bölge yeterli yağış almadığı ve gölün beslendiği yeraltı sularının çiftçiler tarafından kullanılması yüzünden çekildi.

Yaklaşık 5 milyon yıl önce volkanik patlama sonucu oluşan ve taban suyuyla beslenen Meke Gölü, yakın zamana kadar yerli ve yabancı turistlerin yanı sıra klip, sinema ve reklam filmi çekenler için cazibe merkeziydi.

2000 yılında 1002ün üzerinde kuş türüne de ev sahipliği yapan göl, hızla suyun kuruma aşamasına gelmesi yüzünden hem eski güzelliğini kaybetti, hem birçok kuş türü bölgeden uzaklaştı.

Daha önce 12 metre derinliğe ulaşan Meke Gölü, bugün sadece bir metre derinliğinde kaldı. Bölgenin yeterli düzeyde yağış alması için Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ağaçlandırma çalışması başlatıldı ancak gölü kurtarmak mümkün görünmüyor.

AKŞEHİR GÖLÜ HARİTADAN SİLİNECEK

Nasreddin Hoca'nın maya çaldığı tarihi Akşehir Gölü ise tam anlamıyla çöl görünümünde. Gölden geçimini sağlayan yaklaşık 5 bin aile gölün kuruması yüzünden göç etti.

Göl kuruyunca, üzerinde fasulye-domates ekerek çiftçiliğe başlayan eski balıkçılardan İsmail Cengiz, Akşehir Gölü'nün ortasına hüzünle durup olanları anlattı:

“Biz buralara kayıkla gelir, kilolarca balık tutardık. Ancak şimdi tam bir çöl görünümünde. Gölün öbür yanında oturanlar bu tarafa gelmek için 156 kilometrelik gölü dolaşmak zorundaydılar. Şimdi ise gördüğünüz gibi gölün ortasından traktörle gelip geçiyorlar. Biz gölümüze sahip çıktık, göl kurumaya başladığını fark ettiğimiz anda kaymakam, vali, belediye başkanı, başbakan, cumhurbaşkanına kadar herkese yazı yazıp ‘Göl kuruyor’ dedik. Çare bulunmasını istedik. ‘Eber Gölü'nden buraya su aktarılabilir’ dedik. Ama bu gün göl ne yazik ki kurudu.”

Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şubesi İkinci Başkanı Güler Göçmez, kuraklık ve çoraklaşma tehlikesinin günden güne büyüdüğüne dikkat çekerek şöyle dedi:

“Turistik göllerimiz kuraklık ve yeraltı sularının tükenmesi nedeniyle artık yavaş yavaş bataklık görünümünü almaya başladı. Son yılların en kurak dönemini yaşıyoruz. Yeraltındaki tatlı su bitince yerini tuzlu suya bırakacak. Tuzlu su da toprağın tamamını çoraklaştıracaktır. Bu yıl yağışlar çok olur ve yeraltı suları artarsa bu tehlikeyi kısmen atlatabiliriz. Eğer yağış seviyesi yine düşük giderse belki de 10 yıl içinde göllerde su kalmayabilir. Bu da beraberinde çoraklaşmayı getirecektir.”

BEYŞEHİR GÖLÜ BATAKLIĞA DÖNÜYOR

Türkiye'nin en büyük tatlı su gölü olan koruma altındaki Beyşehir Gölü de, kuraklık, yanlış sulama ve tarım, kirlenme yüzünden bataklık olmaya başladı.

25 yıl önce 24 metre derinliği ölçülen Beyşehir Gölü, bu yıl ölçümlerde en derin yeri 9 metre olarak belirlendi. Devlet Su İşleri tarafından özellikle Isparta ve ilçeleri, Konya'nın Hüyük İlçesi ve çevresindeki tüm tarım alanlarına dengesiz ve bilinçsiz sulama programlarının uygulanması, yağış olmaması, yeraltı sularının çekilmesi gibi nedenlerden dolayı bir yandan gölün suyu çekilirken, bir yandan gölün çevresindeki yerleşim birimleri, belediyeler, köyler arıtma tesisi kurmadan kanalizasyonlarını göle akıtmaları yüzünden göl hızla kirlenmeye başladı. Daha önceki yıllarda 14 çeşit balık yaşayan gölde, bu yıl sadece 3 çeşit balık bulunduğu belirlendi. Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından da koruma altındaki gölün içinde bulunan irili ufaklı 33 adaya eskiten balıkçı tekneleri ile gidilebilirken, bu gün bazı adalara yürüyerek veya araçlarla gidilebiliyor. Göldeki otlanmanın hızla artması 3 bin kayıtlı balıkçıyı harekete geçirdi. Su ürünleri kooperatifi üyesi balıkçılar ile Beyşehir Belediyesi öncülüğünde gölü kurtarmak istediler. Beyşehir Belediyesi'nin bu girişiminde gölün kirliliğinden ve kuruyarak bataklık hale dönüşümünden kurtarılabilmesi için tam 14 kurumun bir araya gelmesi gerekiyor. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Milli Parklar genel Müdürlüğü, Konya Valiliği, Beyşehir Belediyesi, Kaymakamlığı gibi 14 kurumu bir araya getirerek gölü kurtarmaya çalışan Beyşehirliler ise kaygılı bekleyiş sürecine girdiler.

BARAJLAR BOŞALDI

Kuraklık nedeniyle Konya'da bulunan barajlar da son 72 yılın en düşük seviyesine ulaştı.�DSİ 4'ncü Bölge Müdürlüğü'nün verilerine göre 1 Ekim 2005 itibariyle 12 barajdaki yıllık toplam yağış miktarı 191 kilogram olarak ölçülürken, 72 yıllık ortalama yağış miktarının ise 324 kilogram olduğu bildirildi.

DSİ yetkilileri, rakamlardaki düşüşün korkutucu boyutlara ulaştığını bildirdi.

Örneğin Apa Barajı'nda 2004 yılı ekim ayındaki doluluk oranı 15.7 milyon hektometreküp iken 2005 yılının aynı döneminde 6.7 milyon hektometrüp olarak ölçüldü.

Bölgedeki en büyük baraj olan Beyşehir Barajı'nda ise 2004 yılı ekim ayında 3 milyar 274 hektometreküp su bulunurken bugün aynı dönemde 2 milyar 756 milyon hektometreküp su bulunuyor.