Gökyüzünden mail attım

Boeing Başkanı Phil Condit'in yıllar önce Business Jet uçağından yaptığı çalışma bugün hayata geçti. Artık uçaktan mail göndermek havayolu uçaklarının donanımlarına katılmaya başladı. Gelecek bir kaç yıl içinde internet hizmeti sunmayan havayolu kalmayacak. Gökyüzünde yüksek hızlı internet hizmetini sunan ilk havayolu Lufthansa oldu.Gelişen teknolojiler sayesinde havacılık tarihinde yeni bir sayfa başladı. Artık uçak yolcuları uzun uçuşlarda internete bağlanabilecek ve e-mail atabilecekler. Bu tecrübeyi ilk Lufthansa yolcuları yaşadı ve bende bu ilklerden olmanın heyecanını paylaştım.Lufthansa Alman Havayolları'na ait 'Sachsen-Anhalt' isimli D-ABTE tescil işaretli Frankfurt-Washington seferini yapan Boeing747-400 tipi yolcu uçağı şu anda ticari yolcu uçaklarında internet bağlantısı olan ilk uçak. Uçağın tepesine yerleştirilen antenler sayesinden uydu aracılığıyla yerle ve uçaktaki internet servisiyle bağlantılar sağlanıyor.LAP TOP DAĞITTILARFrankfurt'dan kalkıştan hemen sonra diz üstü bilgisayarı olmayanlara FlyNet internet sağlayıcısı tarafından birer bilgisayar verildi. Herkes internetin hızını merak ediyordu. İlk internet sayfaları açılmaya başladıkca kabinde ki heyecanlı konuşmalarda çoğalıyordu. Bir iki mail attıktan sonra cevap beklemeye başlandı. Acaba ne kadar hızla cevap gelecekti? İlk mailimi Uğur Cebeci'ye ikinci mailimi de arkadaşlarıma attım. Maili attıktan bir dakika sonra Uğur Cebeci cevap verdi. Mailinde 'Bu mailin sana ulaşıp ulaşmayacağını bilmiyorum ama...' diye başlamıştı. Bende hızı göstermek için anında tekrar cevap yazdım. Arkadaşlarımdan gelen maillere cevap yetiştirmekte zorlandım. Çünkü beş dakika içinde 12 mail gelmişti. İnanmayanlar, olayı şaka sananlar, hayret edenler, sistem hakkında bilgi edinmek isteyenler, Amerika'dan sipariş verenler ve bu önemli olaya onları da kattığım için sevinenler vardı. Uçağın içinde, Atlas Okyanusu semalarında, yerden 12 bin metre yükseklikte gerçek bir mail fırtınası esmeye başlamıştı. Herkes inanılmaz meşguldü ve her alınan mail yeni bir heyecan yaratıyordu.Uçakta kullanıcıların internetden dosya indirme hızları saniyede 3 Mb, dosya gönderme veya mail yollama hızlarıda saniyede 128 Kb. Dosya gönderme hızları daha sonra saniyede 750 Kb'a çıkarılacakmış.Çaprazımda oturan Business Class yolcusu müşterilerinin maillerine cevap verdikten sonra internette üye olduğu bir briç grubuna girdi ve arkadaşlarıyla briç oynamaya başladı. Önümdeki koltukta oturan bir kişide oğluyla chatleşiyordu. Lufthansa Technik şirketinin Basın ve Halkla ilişkiler Müdürü Aage Dünhaupt bir ara yanıma oturdu ve bağlantının nasıl olduğunu sorduğunda ona cevabım mail attığım saati ve Ümit Ağaoğlu arkadaşımdan gelen mailin saatini göstermek oldu. Bu bağlantı hızı evimdeki internet sağlayıcının verdiği hızdan kat kat fazlaydı. Dijital kamera ile resim çekenler kendi bilgisayarlarından bu resimleri gönderme imkanı buldular.ÜÇ AY ÜCRETSİZSachsen-Anhalt isimli uçağın tüm yolcularının yararlanacağı internet sistemi üç ay süreyle, kendi dizüstü bilgisayarlarıyla veya uçakta kullanıma sunulmak üzere hazır bulundurulacak bilgisayarlarla ücretsiz olarak kullanılacak. Boeing747-400 tipi uçak bu amaçla LH 418 ve LH 419 sefer sayılarıyla Frankfurt-Washington hattında gidiş-dönüş uçuşlar gerçekleştiriyor.Müşteri portföylerinde iş adamları kadar tatil amaçlı uçuş yapan yolcularında çok olduğunu belirten Lufthansa Güneydoğu Avrupa, Orta Doğu, Afrika bölgesi Basın ve Halkla İlişkiler Başkanı Thomas Preinl, uzun uçuşlarda böylece yolcuların iş yerlerinden, müşterilerinden ve internetin sağladığı tüm imkanlardan uzak kalmayacaklarını söyledi.Uçakla uydu ve uyduyla yerdeki internet sağlayıcısı arasındaki iletişim sistemini kuran Connexion by Boeing Satış Başkan Yardımcısı Andrew Weisheit ise 'Müşterimiz olan Lufthansa ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ve iletişim hizmetleri alanında yeni bir çığır açacak olan projenin başarısından büyük memnuniyet duyuyoruz. Artık uçak yolculuğunun niteliği değişecek. Uçakta internet imkanının Lufthansa tarafından gelecek yılın başında tüm yolcuların kullanıma açılacağı tarihe kadar sistemin sağlam ve verimli olabilmesi için her türlü çabayı göstereceğiz' dedi. Uçağın üzerinde alıcı ve verici olmak üzere iki adet anten bulunuyor. Alıcı anten daha önce gerçek zamanlı televizyon görüntülerini almak için kullanılıyordu. Şimdi bu sistem internet için kullanılıyor. Antenlerin sinyalleri her zaman uydunun yönüne doğru değişiyor. Frankfurt-Washington hattında sadece 2 uydu kullanan şirket Lufthansa’nın tüm uçuş hatları için 7 veya 8 uydu kullanmaları gerekeceğini bildirdi.ANTENLERİ VARCisco Systems şirketi de uçak içindeki teknolojilerin sahibi. Uydudan antene gelen sinyallerin kabin içindeki dağıtımını yapıyor. Bu şirket kabin içinde kablosuz 802.11b'lik iletişim sağlıyor. Wireless LAN veya WLAN olarak adlandırılan sistem aynı zamanda Lufthansa'ya ait olan 55 havalimanı özel müşteri salonlarında Mart ayından itibaren hizmete girecek. Ayrıca kablosuz sisteme uymayan bilgisayarlar için de tüm yolcu koltuklarında kablolu bağlantıyı sağlayan bir sistemde bu şirket tarafından kuruldu.Lufthansa, Cisco sistemlerini sivil havacılık kurallarına uyması için değiştirdi, test etti ve sertifika verdi. Bu sistem uçağın sistemleriyle tam uyum içinde. Nisan ortalarına kadar deneme periyodu içinde bedava sunulacak olan internet hizmeti için daha sonra yolculardan uçuş başına 30 veya 35 euro servis ücreti alınması planlanıyor. 2004 yılının ortalarına kadar uzun mesafe uçuşlar yapan toplam 80 Lufthansa uçağı FlyNet hizmetine kavuşmuş olacak. Dünyada ilk olmanın gurunu yaşayan Lufthansa, bu sistemi diğer şirketlere satmayı da planlıyor. Lufthansa Technik tarafından yapılan uygulama için bir kaç büyük havayolu ile görüşmelere de başlandı. Lufthasa'dan sonra İngiliz Havayolları da 18 Şubat'da Londra-New York seferlerinde internet bağlantısını yolcularına sunacak. SAS ve Japon Havayolları internet bağlantısını 2004 yılında gerçekleştirecekler. TÜRK YILDIZLARI UÇAK DEĞİŞTİRECEKDünyanın en ünlü akrotimleri arasına giren Türk Yıldızları 2008 yılından sonra uçak değiştirecek. Gösterilerini Northrop NF-5A uçakları ile yapan ekibin 2008 yılından sonra F-16 Fighting Falcon'a geçecekleri açıklandı.Almanya merkezli yayınlanan FLUGZEUG Extra dergisi Türk Yıldızları'na kapak dahil dört sayfalık yer verdi.Hava gösterilerinin ülkelerin tanıtımında önemli yer tuttuğu vurgulanan yazıda 1992 yılına kadar Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nda çeşitli zamanlarda değişik uçak tipleriyle 6 adet akrobasi timi kurulduğu belirtildi. Ancak 1992 yılında büyük bir akrobasi timi kurulma çalışmasına başlandığı Türk Yıldızları (Turkish Stars) efsanesinin doğduğunu belirten dergide 7 uçaklık Northrop NF-5A uçakları ile yapılan gösterilerden ilginç fotoğraflar yer aldı. İşte Flugzeug Extra Türk Yıldızları'nı şöyle anlattı: 'Gösterilerinin yüzde 90'ı hálá Türkiye'de yapılmasına rağmen ekip hem yurt içinde hemde yurt dışında en önemli ve etkili halkla ilişkiler araçlarından biri oldu. Ekibin öyküsü 1992'de 3. Ana Jet Üs Komutanlığı Konya'da konuşlu 132. Silah ve Taktikler Filo Komutanlığında görevli en tecrübeli F-5 pilotlarının seçilmesiyle başladı. Eğitimlerin bir kısmı Kanada Snowbirds, İtalya Frecce Tricolori ve İngiltere Red Arrows takımlarıyla birlikte yapıldı. Aylarca süren eğitimden sonra ekip Ekim 1994'de Diyarbakır'da ilk gösterisini gerçekleştirdi. Ve böylece en genç süpersonik akrobasi timi oldu. İlk yurdışı gösterilerini de 1995 yılında Kleine Brogel'de Belçika Hava Kuvvetleri uçuş gösterilerinde gerçekleştirdiler. Bu ekibin bıraktığı etki o kadar mükkemmeldi ki aynı yıl elit akrobatik takımların gösteri yaptığı International Air Tatoo'ya davet edildiler. Fairford'daki başarılı gösterilerinden sonra ekip Red Arrows'un lideri tarafından kutlandı. Bütün bu projenin sadece bir yıl önce 'Red Arrows' brifing odasında başladığını düşünürsek çok şaşırtıcı. Ekibin kurulmasından sonraki ilk yıllar başarı ile tamamlandıktan sonra 11 Ocak 1997'de 132. filodan ayrılarak resmi olarak 134. Akrotim Filo Komutanlığı adı altında 3. Ana Jet Üs Komutanlığı Konya'da kuruldu ve adı Türk Yıldızları Akrobasi Timi oldu.Anlatıcıları dahil 13 subaydan oluşuyorlar. Programlarına 7 uçaklı kol düzeni ile başlıyorlar 3 solonun ayrılmasını takiben gösteri 4 uçaklık ana paket ve 3 uçaklık solo paket hareketlerinin mükemmel uyumuyla devam ediyor.PİLOT EĞİTİMİ Türk Yıldızları'nda zaman içinde yeni pilotlara ihtiyaç duyuldu. Ekibin pilotluğuna müracaat etmek için minimum 300 saat F-5A uçağında veya toplam 800 saat uçuş yapmış olmak lazım. Tim lideri olarak en az F-5A'da 800 saat veya toplamda 2 bin saat gerekiyor.Aynı üs'de bulunan 132. ve 133. Filo, NF-5 uçaklarıyla uçtuklarından ekibe uygun adayları seçmek kolay oluyor. Uçuş yeteneklerinin ve şartlarının yanında ahlaki yaşam değerlerinin iyi olması ve sağlam bir karakter aranıyor. Ekibe seçildikten sonraki bir yılın eğitimleri çok yoğun geçiyor. Buda pilotları akrobasi görevlerine hazırlıyor. Başlangıçta ikili kol eğitimleri yapılıyor. Her gün akrotim öğretmenlerinden birinin eşliğinde iki uçuş yapılıyor. Bu uçuşlarda uçuş öncesi ve sonrası brifingler düzenleniyor. Harbe Hazırlık Eğitimi’nin devamı için de belli aralıklarla 132. ve 133. Filo'da taktik uçuşları gerçekleştiriliyor. NF-5A Freedom Fighter uçakları Kanada yapımı olup F-16'ların 90'lı yıllarda Hollanda Hava Kuvvetleri'nde hizmete konmasından sonra NF-5A'lar Hollanda'dan devr alındı. Bunlar Amerikan F-5A'ların yerini aldı. Daha kuvvetli bir motora ve dayanıklı bir gövdeye sahip olduğu için Amerikan modellerinden daha üstündü. Gösteri uçağı olarak kullanılmaları için çok az modifikasyonlar uygulandı. Örneğin basit bir duman cihazının takılması gerekiyordu. Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı Eskişehir'deki 1nci Hava İkmal ve Bakım Merkezi Komutanlığı'nda ki bakım merkezinde bu işlem yapılabiliyor. Kanat uçlarındaki tanklar duman işlemi için sıvı boya deposu olarak kullanılıyor. Buradan çekilen boru hattı ekzost ağzına uzatılıyor ve böylece gösteri sırasında uçak dumanı bırakabiliyor. Uçakta G (yerçekim) limiti +7,33/-3,5.’EN BÜYÜK 25 HAVAYOLUHavayolu RPKs (000)American 179,106,310 United 160,798,630 Delta 150,264,510 Northwest 106,205,580 British Airways 92,583,000 Air France 90,157,000 Continental 87,721,368 Lufthansa 81,949,000 Southwest 66,775,469 Air Canada 64,372,872 Singapore 61,722,044 USAirways 59,605,210 JAL 54,813,715 KLM 53,808,300 Qantas 50,487,000 Cathay Pacific 40,427,393 Iberia 37,358,000 Korean 34,832,000 America West 29,233,705 Thai Int'l 27,807,874 Alitalia 25,250,500 Emirates 24,555,432 SAS 22,884,946 China Southern 22,042,610 Varig 21,770,016 Havayolları 2002 raporları çıkmaya başladı. İlk araştırmalar sonucu elde edilen verilere göre 25 büyük havayolu sıralaması. RPK: (Revenue Passanger Kilometers) Uçurulan ücretli yolcu ile uçulan kilometrenin çarpımı sonucu elde edilen değer. Yukarıdaki rakamlar bir büyüklüktür. Kilometre, Dolar ya da yolcu sayısı anlamına gelmiyor. Uçurulan ücretli yolcu kilometresi hesabı sonucu ortaya çıkan RPK bir büyüklük ya da verimlilik anlatmaktadır.