Gizemli obruklar kent merkezine kayıyor

Göçmez, obrukların, yer altı sularının kayaçları eritmesiyle, yer yüzünün belli bir kısmının yer altı sularına kadar ulaşabilen derinlikte aniden çökmesiyle oluştuğunu belirtti.

Türkiye'de en fazla obruk oluşumunun Konya'nın Karapınar ve Çumra ilçelerinde gerçekleştiğini dile getiren Göçmez, bunun bir tesadüf olmadığını, bölgenin yer yüzü şekillerinden ve toprak altındaki kayaçların özelliklerinden kaynaklandığını dile getirdi.

Karapınar'daki Üzecek Dağı başta olmak üzere bölgedeki Karacadağ, Hasandağı gibi dağların, halen aktiviteleri devam eden genç volkanlar (günümüze en yakın zamanda oluşmuş volkanlar) olduğunu dile getiren Göçmez, bu volkanların aktif halde olduğunun, Hasandağı'nın tepesinden gözlenen buhar çıkışları, Üzecek Dağı çevresinden yer altı sularına karışan karbondioksit ve yakınlardaki İsmil kaplıcalarından anlaşılabileceğini vurguladı.

Karapınar çevresinde oluşan obrukların gerçekleşme sürecinin Üzecek Dağı'ndan çıkan karbondioksitin yer altı sularına karışmasıyla başladığını anlatan Göçmez, “Karbondioksit yüklenen yer altı suları, Hotamış Gölü'nden Tuz Gölü'ne doğru yer altından uzun bir hat boyunca akıyor. Karbonik asitçe zenginleşmiş yer altı suları, bölgede yer altında yoğun olarak bulunan kireç taşlarını zamanla bir asit gibi eritiyor. Bölgedeki kireç taşları da karbonat oranları yüksek olduğu için daha kolay eriyor” diye konuştu.

Bu suların Tuz Gölü'ne doğru olan seyrinde takip ettiği güzergahta Karapınar ilçe merkezi, bazı köyler ve yaylaların bulunduğunu tahmin ettiklerini dile getiren Göçmez, şunları kaydetti:
“Yer altı suyunun oluşturduğu mağaralardan bu su akarken, suyun aktığı mağaralar giderek genişliyor, büyük karstik boşluklar oluşturuyor. Yer altı suları, alüvyon toprağın bulunduğu yer yüzüne 20-25 metre kalana kadar kireç taşlarını eritiyor. Bu arazi üzerinde ağır tarım makineleri çalışır, üst bölümde bulunan toprakta su miktarı artar, ya da bölge deprem dalgalarına maruz kalırsa yukarda bulunan tavan aniden ve gürültüyle patlayıp çöküyor. Böylece bir obruk oluşmuş oluyor. 100'den fazla obruğun oluştuğu Karapınar bölgesindeki bu çöküntüler, bölgedeki genç volkanlardan çıkmaya devam eden karbondioksidin yer altı sularına karışmasıyla gerçekleşiyor.”

Göçmez, bu obrukların oluşması için yer yer ağır bir kamyonun bölgeden geçmesinin bile yeterli olabildiğini, son olarak 7 Şubatta, Konya-Karapınar kara yoluna çok yakın bir yerde, Akkuyu Yaylası'nda yaklaşık 70 metre çapında ve 80 metre derinliğinde bir obruk oluştuğunu, obruğun, söz konusu tarlada biçerdöverin çalışma yaptığı sırada meydana gelmesinin düşündürücü olduğunu söyledi.

Son yıllarda obruk oluşumu sayısındaki artışta, bölgedeki arazilerin tarım alanları olarak daha fazla kullanılmaya başlamasının etkili olabileceğini anlatan Göçmez, bu tarım arazilerinin sulanmasıyla altında boşluk olan yerlerde ağırlığın da arttığını dile getirdi.

KARAPINAR'IN MERKEZİNE DOĞRU YAKLAŞIYOR

Bu obrukların, çevredeki yerleşim alanları için önemli bir risk oluşturduğunu vurgulayan Göçmez, şöyle konuştu:
“Aniden ve gürültülü bir patlamayla oluşan, son dönemde yerleşim alanlarını tehdit etmeye başlayan obrukların nerelerde oluşabileceğine ilişkin önümüzdeki dönemde MTA ile birlikte çalışma yapıp, bölgenin risk haritasını belirleyeceğiz. Son oluşan obruklar daha çok yerleşim yerlerine yakın bölgelerde görülüyor, yerleşim yerlerine doğru yaklaşıyor. Bu nedenle Karapınar ilçesi de risk altında olabilir. Bölgenin obruk risk haritası çıkarıldıktan sonra riskli yerleşim yerlerinin başka bir alana taşınması bile gündeme gelebilir. Gerekiyorsa Karapınar ilçe merkezi bile başka bir yere taşınabilir.”

Karapınar Belediye Başkanı Mehmet Mugayıtoğlu ise son oluşan obrukların ardından Karapınar halkının tedirginliğinin arttığını, halkta oluşan korkunun giderilmesi için MTA'nın bir an önce bölgenin risk haritasını oluşturmasını istediklerini söyledi.

Mugayıtoğlu, bölgenin obruk risk haritasının belirlenmesiyle vatandaşların da rahat bir nefes alacaklarını düşündüklerini dile getirdi.