Geven otunun faydaları neler? Geven otu neye iyi gelir, nasıl kullanılır?

Moğolistan’a ve Kuzey Çin’e özgü geven pastel, bezelyemsi çiçeği olan ve küçük baklamsı meyveler üreten çalımsı bir baklagildir. Geven cinsinde yer alan 2500’ten fazla bitki türü­nün çoğu benzer meyveler üretir. İsim, Antik Yunanca’da topuk kemiği anlamına gelen kelimeden türemiştir. Eskiden Yunanlılar hayvanların topuk kemiklerini zar yapımında kullanırlardı; bu bitkilerin de kuru tohum zarfları zar gibi takırdadıkları için bitkinin ismi bu kelime­den türemiştir. Astragalus membranaceus kalın, lifimsi bir köke sahiptir.

Kökünün koyu kahverengi deri­sini soyduğunuzda soluk sarı bir öz ortaya çıkar. Bitkinin Çin ismi huang qi’dir ve “sarı lider” anlamına gelir; bitkiye Çin teda­visinin en önemli kuvvet verici bitkilerinden biri olduğu için bu isim verilmiştir. Kullanımına dair ilk yazılı kaynak Shen Nong Ben Cao Jing ya da “The Divine Husbandman’s Classic of the Materia, Medicia”dır. Bu kaynak, M.Ö. birinci yüzyılda yazılmış olan ve 365 şifalı bitkiyi kapsa­yan bir incelemedir. Birçok eski Çinli bitki bilimci huang qi’yi, bedenin yaşamsal koruyucu enerjisini yani qi’yi canlandırdığı, bitkinlikle savaştığı ve hastalıklara karşı bağışıklığı güçlendirdiği için övmüştür.

ŞİFALI BİTKİLER ANSİKLOPEDİSİ İSİMLİ KİTABI SATIN ALMAK İÇİN TIKLAYIN

GEVEN BİTKİSİ NEYE İYİ GELİR?

Bağışıklık sistemi desteği
Viral enfeksiyon
Tonik

Batı bitkisel tedavisinde dok­torlar geveni adaptojen olarak; yani bedeni fiziksel, mental ve duygusal streslerden koruyarak bağışıklık sistemini güçlendiren bir bitki olarak tavsiye ederler. Geven aynı zamanda üst solunum yolu enfeksiyonlarında, gripte, astımda, alerjide, sindirim sistemi bozukluklarında, soğuk algın­lığını önlemede ve soğuk algınlığı tedavisinde tavsiye edilir.

Eğer "tedbir tedaviden iyidir" sözü doğruysa geven bunu kanıtlayan bitkinin ta kendisidir. Örneğin soğuk algınlığında ekinezya gibi birçok bitki üst solunum yolu enfeksiyonu baş gösterdikten sonra kullanılır. Geven kökü ise önleyici olarak kullanılır; virüsleri ve bakterileri sizi hasta etme­den önce uzaklaştırır. Laboratuar araştırmaları da bunu desteklemektedir: Geven kökünün ekstresi beyaz kan hücrelerinin işlevini arttırır ve hatta sağlıklı insanlarda bile antikor düzeyini yükseltir. Gevenin enfeksiyonları önleme ve bakteriyel ve viral enfeksiyonları başladıkları gibi yenebilme­sindeki başarısı interferon seviyesinin yüksel­mesinden kaynaklanıyor olabilir. İnterferonlar bağışıklığı harekete geçiren proteinlerdir; viral enfeksiyonlarla ve tümörlerle mücadele ederler. Gevenin bağışıklık sistemine bahşettiği faydalar sayesinde üst solunum yolu enfeksiyonu, özellikle de bu tür virüslerin tavan yaptığı kış aylarında ve özellikle soğuk algınlığına ve gribe yatkın kişilerde önlenmiş olur.

Geven kökleri, tıbbi etkilerini şekillendiren birkaç bileşenden oluşur. Bunların arasında flavonoidler, saponinler ve polisakkaritler bulunmaktadır. Fla­vonoid’ler birçok tıbbi bitkide bulunan bileşenler sınıfına aittir ve anti enflamatuar ve antioksidan bir yapı sergiler. Polisakkaritler bağışıklık siste­minin bir takım unsurlarını destekler; saponin’ler ise karaciğeri korur, virüsleri baskılar ve insulin ve glükoz metabolizmasına destek olur.

Gevenin tıbbi özelliklerine dair yapılan araştır­maların çoğu Çin’de gerçekleşmiştir. Bin hastayı kapsayan bir araştırma gevenin, soğuk algınlığına ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu etkisi olduğunu göstermiştir. Bir çalışma da kemoterapi sonrası kanser hastalarında bağışıklığı nasıl des­teklediğine yoğunlaşmıştır. Örneğin kemoterapi sonrası beyaz kan hücresi düzeyi düştüğünde geven sekiz haftalık bir süre boyunca bu düzeyi yükseltebilmektedir.

GEVEN NASIL KULLANILIR?

Geleneksel Çin tedavisinde geven genel­likle diğer bitkilerle karıştırılarak kullanılmıştır. Ancak bu bitki yüzyıllar boyunca asıl olarak fu zheng tedavisinde, bedenin doğal savunmasını güçlendirmek amacıyla kullanıl­mıştır. Günümüz Çin’inde doktorlar fu zheng’i kanser hastalarında, radyasyonun ve kemoterapinin yol açtığı bağışıklık yetersizliklerinin üstesinden gelebilmeleri için kullanmaktadırlar. Geven aynı zamanda kronik hepatit ve kalp rahatsızlıklarında da kullanılır.

Geleneksel Çin hekimliğinde geven genellikle başka bazı bitkilerle beraber çaya, kapsüle ya da tentüre karıştırılır.

ÇAY: Gevenin günlük dozu fazlasıyla değişkendir; genellikle 3 ila 6 yemek kaşığı kurutulup doğranmış kökü, 2 ila 4 bardak suda 10 ila 15 dakikalığına kaynama noktasına gelene kadar demlenir. Bir şifa uzmanının rehberliğinde çok daha fazla dozlarda tüketimi söz konusu olabilir.

KAPSÜL: Genellikle 1 ila 3 doz kurutulmuş ve toz haline getirilmiş kökü gündelik olarak tüketilir; bu oran üreticinin işleme yöntemlerine ve söz konusu olan tıbbi duruma göre değişebilir.

TENTÜR: 2 ila 4 ml; günde 3 kez.

Uyarılar

Geven genellikle kullanımı güvenli ve iyi tolere edilmiş bir bitkidir. Aslında birçok kişi gevenin yiyecek olduğunu düşünür ve günlük tonik etkisini elde edebilmek amacıyla çorbalarına kurutulmuş köklerini katar. Ancak, akut enfeksiyondan muzdarip kişilerin geveni kullanmamaları gerekir; özellikle de büyük miktarlarda. Otoimmün hastalığa sahip kişiler bağışıklık sistemini canlandırıcı etkiye sahip olan herhangi bir şifalı bitkiyi kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmalıdırlar.