Gerilim filmi gibi

Antalya'da önceki gece yaşananlar, bir gerilim filmini andırıyordu. Tek motoru devre dışı kalan ve içinde 173 kişi bulunan uçak, Antalya üzerinde bir bomba gibi geziyordu. Yerinde müdahale ve pilotun ustalığı filmin sonunun mutlu bitmesini sağladı. Herkes rahat nefes aldı.

Günlerden Cumartesi. Antalya'da hayatı endişeye sürükleyecek hiçbir şey yoktu. Ama bir anons, kentin yüreğine bomba gibi düştü. Fransız AOM şirketi işaretli Air Minerva'ya ait MD 83 modeli uçağın kaptan pilotu Patrick Bellvent'ın anonsu şöyleydi: ‘‘Bir numaralı motorum gitti. Tırmanmakta güçlük çekiyorum. Performans kaybım var. Pist üzerinde bir şey kaldı mı? Acil iniş izni istiyorum...’’ Ortalık cehennem yerine döndü.

DEHŞETİN BAŞLANGICI

Uçak saat 22.30 sıralarında 167 yolcusunu alıp körükten ayrıldı. Pist ortasını geçtiği sıralarda iniş takımlarından garip sesler geldi. Uçak kalkış süratini geçmişti. Artık durması mümkün değildi. Pilot lövyeyi çekti, tırmanış başladı. Ama aynı saniyelerde sağ motordan, yani 1 numaralı motordan bir patlama sesi geldi. Uçakta hızla performans kaybı başladı. Kaptan Pilot, kuleyi aradı: ‘‘Sağ motoru kaybettim. Kapattım. Pistte teker bırakmış olabilirim. Acaba hemen bakılabilir mi?’’

Bir ekip hızla pist üzerine çıktı. Pist üzerinde parçalanmış lastik parçaları ve iniş takım kapağından bir parça bulundu. Kalkış sırasında sağ ana dikmedeki lastiklerden biri parçalanmıştı. Fırlayan parçalar sağ motora çarpmış, palleri parçalamıştı. Jet motorunun ön kısmındaki parçalanan paller, motorun güçünü sıfıra indirmişti.

PANİK YOK

Genç pilot, kuralları uyguladı. 1 numaralı motoru ‘off’ etti ve tümüyle devreden çıkardı. Tek motorla tırmanışını bir süre daha sürdürdü ve uçağının burnunu düzleyerek havada tur atmaya başladı. Pilota Atatürk Havalimanı'na gidebileceği söylendi, ancak o Antalya'yı tercih etti. Gerekli izinler alınıp, Askeri Havalimanı hazırlandı.

PİST HAZIRLANDI

Pilot, yolcularına onları sağ salim indireceği sözünü verdi. Kabin ekibi Emergency iniş hazırlığına başladı. Uçakta 17 ton yakıt vardı. Antalya Havalimanı otoritesi, yakıtın boşaltılmasını istedi. Pilot, yakıtı boşaltamayacağını söyledi. İddialara göre bu uçakta bu boşaltma sistemi yoktu. Bunun üzerine sürekli deniz üzerinde dolaşmaya başladı. Üç saate yakın bir süre alçak irtifada uçarak ve böylece daha hızlı-fazla yakıt kullanarak tam 10 ton yakıtı harcadı. Geriye 7 ton kaldı. İniş için yine de fazlaydı, ama pilot son dakikada Antalya Havalimanı'na inişten vazgeçme ihtimaline karşılık bu yakıtı tuttu.

3 saatte, Askeri Havalimanı'nın 2 bin 990 metre uzunluk ve 45 metre genişliğindeki pisti hazırlandı. Pilot askeri pist üzerine 6 kez açık geçiş yaptı. Bu sırada aşağıdaki görevliler güçlü projektörler yardımı ile uçağın iniş takımlarına baktılar. Tüm iniş takımları açılmıştı. Ancak sağ iniş takımındaki tekerleklerden birinin olmadığı görüldü. Durum pilota bildirildi. Pilot 7'nci kez piste yaklaştığında, ineceğini bildirdi.

MÜKEMMEL İNİŞ

Gerilimli saatler son dakikalara taşındı. Gün Cumartesi olmuştu. Saat 01.39'da kalem gibi incecik uçak, Askeri Havalimanı pistine doğru son kez alçalmaya başladı. Pilot süratini iyice düşürdü. İniş takımları açıktı. Alçalmasını tamamladı. Pistin üzerine geldi. Yüksekliği ve sürati çok iyi ayarladı. Ve önce ana iniş takımlarını piste koydu. İnanılmaz bir gürültü koptu. Ardından, lastiğinin kaplamaları atmış arka sağ dikmeden kıvılcımlar çıkmaya başladı.

Bir bıçak bileyicisinin önündeki taştan çıkan kıvılcımların trilyonlarcası birleşip bir ateş oluşturdular. Piste parelel kıvılcımlar geceyi aydınlattı. Bu arada ön dikme piste oturdu. Dikme kırıldı, gövde altına sürüklendi. Uçak sağa yattı. Kanat sürtündü. İtfaiye piste koştu. Uçağın ardından hızla soğutma yapmaya başladı. Bir kaç saniye içinde uçak durdu. Kapılar açıldı. Slide'lar patlatıldı. Yolcular hızla tahliye edildi. Ve uçaktan uzaklaştırıldı. Pistin 2 bininci metresinde duran uçak, sağ kanadı üzerine yatmış ağır yaralı bir kuştu artık.

2 bin 400 litre köpük sıkıldı, 250 litre kimyevi toz püskürtüldü. 24 ton su ile uçağın ısınmış gövdesi soğutuldu.

LASTİKLER KABAKMIŞ

Bu arada, uçağın iniş takımlarındaki lastiklerin kabak olduğu, uçağın bu kabak lastiklerle geldiği saptandı.

Kriz Masası'na tam not

En küçük bir ihmalle korkunç facianın yaşanabileceği acil inişle ilgili tüm önlemleri alan Türk görevliler, tam not aldılar.

Fransız Aır Minerva Havayolları'na (AOM) ait, charter seferi yapan uçağın, Antalya Havalimanı'ndan kalktıktan hemen sonra acil iniş yapacağı öğrenilince, Ulaştırma Bakanlığı başta olmak üzere tüm birimlerde alarm verildi. Ankara'da, Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir'in denetiminde Müsteşar Yardımcısı Tolga Akgün, DHMİ Genel Müdürü İ. Taner Küçükünsal, İşletmle Dairesi Başkanı M. Nusret Yanıkkaş ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Racih Tokaç'tan oluşan Kriz Masası kuruldu. Süratle durum değerlendirmesi yapan Kriz Masası'ndaki yetkililer, aldıkları kararlarla tüm birimleri dakika dakika yönlendirdi.

SÜPER ORGANİZASYON

Antalya'da ilgili tüm kuruluşlar önlemleri mükemmel bir zamanla ve en etkin şekilde aldı. Antalya'da önceki gece şu önlemler alındı:

Antalya Havalimanı'ndaki tüm birimlere alarm verildi. A

Uçağın ineceği pistin çevresine 17 itfaiye aracı yerleştirildi.

Kentteki sağlık kuruluşları alarma geçirildi.

Trafik polisleri, yolları açık tutmak için göreve çağrıldı.

İstanbul'daki Atatürk Havalimanı ve İzmir'deki Adnan Menderes Havalimanı alarmda tutuldu.

Yolcular derhal tahliye edildi

Uçak başarılı bir iniş yaptıktan sonra derhal kapılar açıldı. Slide'lar patlatıldı. Yolcular tek tek ama çok düzenli ve hızlı olarak slide'ların üzerinden kayarak, köpük sıkılmış piste ayak bastılar. Hızla tahliye edilen 167 yolcu, hemen uçağın çevresinden uzaklaştırıldı. Bu sırada, sağlık ekiplerinin yanısıra, uçağın çevresinde, herhangi bir patlamadan doğacak yangına müdahale amacıyla Antalya Büyükşehir Belediyesi'nin itfaiye ekipleri bekledi. Uçağın ineceği pistin çevresine 17 itfaiye aracı yerleştirildi. Ölümün soğuk nefesini enselerinde hisseden yolcular, piste ayak bastıklarında yeniden doğmuş gibi oldular.

Yeniden doğdunuz doğum yeriniz Türkiye

Uçak, Antalya semalarında tur atarken, havalimanına gelen Turizm Bakanı İbrahim Gürdal (Sol başta) Antalya Valisi Hüsnü Tuğlu (Ortada), Emniyet Müdürü Natık Canca (Sağ başta) ve Cumhuriyet Başsavcısı Veli Çiftçi gelişmeleri dakika dakika izlediler. Bakan Gürdal, olayı Kaleiçi'ndeki bir eğlence merkezinin açılış töreninde öğrenmişti. Uçağın inmesinden sonra piste kadar giden Gürdal, sağ salim kurtulan turistlerle mürettebata, ‘‘Geçmiş olsun. Yeniden doğdunuz. Artık doğum yeriniz de Türkiye’’ dedi.

Yaralı kuş hurdaya çıktı

Fransız Air Minerva Havayolları'na (AOM) ait MD-83 modeli uçak, arıza nedeniyle zorunlu iniş yaptığı Askeri Hava Meydan Komutanlığı pistinden bugün kaldırılacak. Antalya Havalimanı'ndan kalkışı sırasında, uçağın kopan sağ teker kaplaması, sağ motora girerek türbin panellerini parçaladı. Bu motoru devre dışı kalan uçak, zorunlu iniş sırasında da hasar gördü. Pilot Bellvent, inişte önce arka dikmeyi koydu. Arka dikmelerdeki 4 lastikten 3'ü parçalan uçak, 2 bin 990 metrelik pistin 2 bin metrelik bölümünde kıvılcımlar saçarak sürüklendi. Uçağın iniş takımları parçalandı, sağ kanat kırıldı. Motorlar çalışmaz durumda. Uçak, sağ kanat üzerine yatık durumda kaldı. DHMİ Genel Müdürü İ. Taner Küçükünsal, uçağın kullanılamayacak durumda olduğunu söyledi.