Genişletilmiş sigara yasağında ilk gün

Dumansız Hava Sahası uygulaması 19 temmuz saatler 00.00'ı gösterdiğinde uygulanmaya başlandı. Yasak kapsamında bütün kapalı mekanlarda tütün ve tütün mamüllerinin kullanımı yasaklanmış oldu. Yasak kapsamına nargile de dahil edildi. Yasaklara tepkiler de var ama destek verenler çoğunlukta.

Türkiye'nin pek çok yerinde denetimlerle sigara yasağını delmek isteyenlere nefes aldırılmazken, tiryakiler sigara içecek mekan aradı.

Sigara yasağının kapsamını genişleten düzenleme bugün yürürlüğe girdi.

İLK GÜN YAŞANANLAR

İzmir 1. Kordon'da bulunan işletmeler, saat 24.00 itibariyle sigara yasağıyla ilgili levhalarını duvarlarına asıp, kapalı alanlardaki kül tablalarını topladı.

Canlı müzik yapılan eğlence mekanlarında da sık sık anons yapılarak vatandaşlara ''sigara yasağı'' hatırlatıldı.

Kordon İş Adamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ömür Şanlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, esnafın düzenlemeyle ilgili gerekli tedbirleri aldığını belirtti.

1. Kordon'da özellikle dışarıda oturulduğu için şimdilik problem yaşanmadığını ifade eden Şanlı, ''Yasağın ilk günü olmasına rağmen vatandaşlardan da herhangi bir tepki almadık'' dedi.

Şanlı, alkolden yüzde 18 vergi alındığını hatırlatarak, bu oranının yüzde 8'e çekilmesinin, en azından geçiş döneminde esnafa destek olabileceğini söyledi.

''Yasağı nasıl değerlendirdikleri'' sorulan vatandaşlar ise sigara içmelerine rağmen yasağı yerinde bulduklarını ifade ettiler.

İSTANBUL

İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü öncülüğünde oluşturulan ekipler, sigara yasağının kapsamının genişletilmesi üzerine Bakırköy'deki bazı işletme ve lokantalarda denetim yaptı.

Sağlık Müdürlüğünden 2 çevre sağlık teknisyeni, bir zabıta ve bir polis memurundan oluşan denetim ekibi, Bakırköy'de lokanta, kafe ve kahvehanelerde tütün ürünleri tüketimine ilişkin incelemelerde bulundu.

Ekip sorumlusu çevre sağlık teknisyeni Hasan Dönmez, sigara yasağının kapsamını genişleten düzenlemeyle ilgili işletme sahiplerini bilgilendirdi. Ekip ayrıca, işletmelerdeki yasal uyarı levhalarına ve kül tablası bulunup bulunmadığına baktı. 

Denetim ekibi, üstü açık, ancak dört bir yanı kapalı olan ve masalarda kül tablaları bulunduğu görülen ''Hasır'' adlı kafenin işletmecisi Şeyhmuz Das'a uyarı tebligatı yaptı.

Ekibin denetim yaptığı bir kahvehanede, yalnızca çay eşliğinde kağıt oynandığı görüldü. Bazı restoran ve kafeteryaların müşterilerinin de sigaralarını içmek için kapalı alan yerine açık alanı tercih ettiği gözlendi.

İşletmelerinin önünde sigaralarını içen bazı vatandaşlar da yeni uygulamaya alışmakta çok zorlanacaklarını dile getirdi.

Bakırköy'deki bir işletmenin personel şefliğini yapan Ercan Emel, yasanın kapsamı genişletilmeden önce müşteri sayısında bir azalma yaşadıklarını, şimdi ise müşteri sayılarının daha da çok azaldığından yakındı.

ÖNCE UYARI SONRA CEZA

Çevre sağlık teknisyeni Hasan Dönmez, denetime ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, bugün itibarıyla kapalı alanların tümünde özellikle kahvehane, lokanta ve restoran tarzı işletmelerde yasanın yürürlüğe girmesinden dolayı denetim yaptıklarını hatırlattı.

Yaptıkları denetimlerde gerek vatandaşların, gerekse işletmecilerin yasaya uyduğunu gördüklerini anlatan Dönmez, denetimlerin devam edeceğini ifade etti.

Bakırköy sahilindeki müzikli eğlence mekanlarında da gece denetim yaptıklarını belirten Dönmez, buralarda da yasaya uyulduğunu, vatandaşların işletmenin dışına çıkarak sigara içtiklerini gözlemlediklerini söyledi.

Bir iş yerine önceden tebligat yapılmışsa cezai işlem uygulayacaklarını belirten Dönmez, tebligat yapılmadıysa bir kereye mahsus uyarıda bulunacaklarını kaydetti.

Bakırköy'de yaklaşık 1000 iş yerine tebligat gönderildiğini anlatan DÖnmez, ''Bir işletmede vatandaş sigara içiyorsa 69 TL para cezası uygulanıyor. İşletmeciye de buna izin verdiği için 560 ile 5 bin 600 TL arasında ceza veriliyor. Belediye encümeni tarafından paranın miktarıyla ilgili karar veriliyor. Uyarı levhası yoksa, kaymakamlık tarafından 1000 TL para cezası veriliyor'' dedi.
Sigara yasağının kapsamının genişletilmesi üzerine Beykoz'daki bazı restoran, kafe ve kahvehanelerde denetimler yapıldı.

Sağlık Bakanlığı Beykoz Sağlık Grup Başkanlığı önünde toplanan Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, Sağlık Grup Başkanı Şahin Çınar, bir polis memuru, bir zabıta ve bir sağlık personelinden oluşan denetim ekibi, Kavacık ve Kanlıca'daki işletmeleri gezerek sigara yasağının uygulanma şeklini denetledi ve eksik kalan bilgiler konusunda esnafa uyarılarda bulunuldu.

Denetimler sırasında, işletmelerdeki masalarda kül tablaları bulunup bulunmadığı ve duvarlarda sigara içmenin yasak olduğunu belirten levhaların olup olmadığı kontrol edildi. Levha bulunmayan iş yerlerinin duvarlarına mekanın büyüklüğüne göre bir veya iki adet levha asıldı. Camlarına da ''dumansız ikram'' etiketi yapıştırıldı.

Denetimler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Elif Dağlı, Beykoz'da bulunan işletmelerin yasak başlamadan yeterli derecede uyarıldığını ifade ederek, ''Yasağın ilk gününde kurallara iyi uyulduğunu gördük. Sadece bazı işletmeler levha temin etme konusunda sıkıntı yaşamışlar. Bu nedenle duvarlara asamamışlar. Biz de kendilerine bu denetim sırasında levha vererek asmalarını sağladık. İlerleyen zamanda eksikliklerini gidereceklerdir'' dedi.

UYARI LEVHALARININ ÖNEMİ

Denetimlerde birçok yanlış uyarı levhasının asılı olduğunu fark ettiklerini dile getiren Dağlı, uyarı levhalarının üzerinde ''sigara içilmez'' ve ''tütün ürünlerinin tüketilmesi yasaktır'' ibarelerinin olması gerektiğini, ayrıca ihlal halinde müşterinin görebileceği şekilde şikayet mercinin telefon numarasının bulunması gerektiğini belirtti. Dağlı, şunları kaydetti:

''(Bu levhayı şuradan temin edebilirsiniz), (bizim dernek satıyor) gibi rant sağlamaya çalışan insanlara inanmayın. Levhada hiçbir dernek ismi, pano temin yeri veya (bu panoyu asmayanın cezası) gibi ibareler olmayacak. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (TAPDK) yönetmeliği çerçevesinde uyarı levhası İl Sağlık Müdürlüklerinden alınabilir. Ayrıca www.tapdk.gov.tr adresinden indirilebilir. Temini çok zor bir levha değil.

Uyarı levhası asılmamasının cezası 1120 TL. İlk etapta biz vatandaşları tebligatla uyaracağız. Daha sonra tekrar bir denetim daha yapılacak. Eğer tekrar levha asılmadığı görülürse bu sefer ceza kesilecek. Ayrıca nizami levhanın asılması da son derece önemli. İşletmede bu levha ve kül tablalarının olmaması müşteriyi zaten uyarıcı iki unsur. O zaman sigara içmek isteyen insan çok az oluyor. Çok basit iki işlem. Bugün gördük ki Beykoz ilçesinde küllükler kaldırılmış.''

Yemek yenilen ortamlarda temiz hava solumanın çok önemli olduğunu vurgulayan Dağlı, ''Bu otobüslerde, uçaklarda sigara içilmemesi gibi herkesin alışacağı bir süreç olacak. Gıdanın hijyenik bir ortamda yenilmesi lazım. Zaten kanser yapıcı kirleticilerin havada asılıyken bizim o ortamda yemek yiyor olmamız çok doğru bir şey değildi bugüne kadar. O nedenle bundan sonra yemeğimizin tadına daha iyi varacağız'' diye konuştu.

TÜRKİYE'DE SİGARA TÜKETİMİ

Türkiye'nin ''dumansız hava sahası'' ile kazancının çok büyük olacağına işaret eden Dağlı, Türkiye'de 22 milyon kişinin sigara içtiğini ve sigaranın ekonomiye yıllık 20 milyar dolar zararının olduğunu söyledi.

Sigaranın meydana getirdiği sağlık sorunlarına da yılda 30 milyar dolar harcandığını ifade eden Dağlı, bu yasa ile sigara tüketiminin toplamda yüzde 30 azalacağının tahmin edildiğini sözlerine ekledi.

Sağlık Grup Başkanı Şahin Çınar ise ilk gün yapılan denetimlerden çok memnun kaldıklarını ifade etti.

Halkın da bu yasağı desteklediğini vurgulayan Çınar, ''Zaten bizim insanımızın yüksek bir uyum yeteneği var. Daha önceden şehirler arası otobüslerde ve geçen yıl 19 Mayıs'ta başlatılan uygulama ile çok yüksek bir uyum gerçekleşti. Ben bu uygulama ile dünyada örnek ülke olacağımızı umut ediyorum. Yılda sigaraya ve sigaraya bağlı hastalıklardan kaybettiğimiz 100 bin insanın sayısının önemli oranda düşeceğini düşünüyorum. Ayrıca çocuklarımıza iyi bir örnek ve model olacağımızı düşünüyorum'' şeklinde konuştu.

Bu denetimle amaçlarının ceza kesmek değil, sadece yasağı uygulanabilir hale getirmek olduğunu vurgulayan Çınar, haftanın 3 günü bu denetimlerin tekrarlanacağını kaydetti.

Denetimler sırasında Kanlıca'da bulunan bir restorana, kül tablalarını toplamadığı ve duvarına levha asmadığı için uyarı yazısı yazıldı.

Öte yandan, bir kahvehanenin duvarlarındaki sigara içmeyi özendirici resimler kaldırıldı.

ŞİŞLİ

Şişli Belediyesi Zabıta Müdürlüğü ekipleri, sigara yasağı kapsamının genişletilmesi üzerine ilçedeki bazı işletmeleri denetledi.

Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül'ün de katıldığı denetimlerde, Nişantaşı'nda bazı lokanta, kafeterya, alışveriş merkezleri ve otobüs duraklarında yasağa uyup uyulmadığı kontrol edildi.

Sarıgül, denetimlere ilişkin yaptığı açıklamada, ilçede bugünden itibaren denetimlere başlandığını belirterek, vatandaşları kapalı alanlarda sigara içmemeleri konusunda uyardı.

Aksi halde yasa gereği işletme sahiplerine ve vatandaşlara ceza kesmek zorunda kalacaklarını ifade eden Sarıgül, belediye olarak böyle bir şeyi arzu etmediklerini söyledi.

Sarıgül, vatandaşları sigaranın zararlarından korumak ve bilinçlendirmek için ilçede 2 yıl önce ''dumanlı masa, dumansız masa'' uygulaması başlattıklarını anımsatarak, vatandaşların bu konuda birbirlerini aydınlatmalarını istedi.

Mustafa Sarıgül, denetimler sırasında bazı işletmelere sigara yasağını belirten levhalar astı.

Denetim yapılan işletme sahipleri ve vatandaşlar da Sarıgül'e uygulama ile ilgili memnuniyetlerini dile getirerek, denetimlerin devam etmesini istedi.

Sigara yasağının kapsamını genişleten düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle Edirne'de kahvehane sahipleri, sigara yasağına iş yerlerinin önüne masa koyarak çare arıyor.

EDİRNE

Edirneli kahvehane işletmecisi Sebahattin Berk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sigara yasağının yürürlüğe girmesiyle işlettiği kahvehanenin bir günde boşaldığını söyledi.

Sigara yasağının kahvehane işletmecilerini çok zor durumda bırakacağını belirten Berk, şunları söyledi:
''Sigara yasağı başlayınca herkes dışarda oturmak istedi, bizde bu nedenle işletme önüne masa koyduk. Bu işin bir de kışı var. Hadi yazın insanlar dışarıda oturuyor, kışın ne yapacaklar? İnsanlar kahvehaneye sigara ve çay keyfi yapmak için gelir. Siz sigarayı yasaklarsanız özellikle kışın kimse gelmez. Bizim için sigara yoksa müşteride yok. Ne yapacağımızı bilmiyoruz.''

Kahvehanede oturan Yaşar Budak ise sigara yasağına karşı olduğunu belirtti.
Kahvehanede sigara ve çay içmekten keyif aldığını ifade eden Budak, ''Sigarayı yasaklayacaklarına bize iş bulsunlar. Millet işsiz, sıkıntıdan sigara içiyor. Bundan sonra bizde sokaklarda sigara içeceğiz'' dedi.

''ÜSTÜMÜZ BAŞIMIZ SİGARA KOKUYORDU YASAK ÇOK İYİ OLDU''

Kahvehaneye gelen bazı vatandaşlar ise sigara yasağına destek verdi. Kahvehane müşterisi Ahmet Otçu,
''Kahvelerin içinde dumandan oturamıyorduk. Herkes sigara içiyor, içmeyenlerin üzeri çok kötü sigara dumanı kokuyordu. Bunun zararı olmasa yasaklanmaz. Bu yasayı çıkartanlara teşekkür ediyorum'' dedi. Ankara Valiliği, İl Sağlık Müdürlüğü, belediye ve Emniyet müdürlüğü ekipleri kapalı alanlarda uygulanan sigara yasağına ilişkin denetim yaptı.

İşletmeler yaz mevsimi nedeniyle müşterilerinin açık alanda sigara içtiklerini ve yasanın faydalı olduğu yönünde görüş belirtirken, alkollü işletmeler ise kış aylarında kapalı alanda sigara içilmemesinin müşteri kaybına yol açacağı endişesi duyuyor.

ANKARA

Ankara Vali Yardımcısı Celal Dinçer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yasanın uygulanmasında Ankara'nın örnek olmasını istediklerini söyledi.

Türkiye'nin başkentinin sağlıklı ve dumansız bir kent olarak örnek olmasını istediklerini ifade eden Dinçer, belediye, Emniyet ve sağlık ekiplerinden oluşan 400-450 kişilik bir ekiple sigara yasağına yönelik denetim yaptıklarını bildirdi.

Dinçer, uygulamanın Ankara'da çok çabuk yerleşmesini beklediklerini dile getirerek, esnafın da bu konuda kendilerine yardımcı olmalarını umduklarını belirtti.

Ankara Vali Yardımcısı Dinçer, sigara içildiği için çok sayıda vatandaşın bazı restaurantlara ve barlara gidemediğini, artık o kişilerin de bu ortama geleceğini ve müşteri sayısında herhangi bir düşüş yaşanmayacağını savundu.

Dünyanın en modern havalandırma cihazı bile konulsa, sigaranın zararlarının ortadan kaldırılamayacağını belirten Dinçer, müşterilerin üzeri tentene ile örtülü yan yüzeyleri açık alanda sigara içilebildiğini anımsattı.

İşletme sahiplerinin ''müşteri sigara içiyorsa, ben kalk git diyemem ki'' şeklinde yakınmaları olduğunu anımsatan Dinçer, ''Vatandaşı alıp yaka-paça atacak değilsiniz tabi. Siz ikaz edeceksiniz, içmeye devam ederse işletme sahibi olarak telefon açarak yetkililere bu durumu bildireceksiniz. Gelen Emniyet ya da zabıta görevlisi o müşteriye cezayı kesecek'' diye konuştu.

Dinçer, gerekirse işletme sahibinin cep telefonu ile de yasağı çiğneyen kişinin fotoğrafını çekerek, yetkililere bunu delil olarak verebileceklerini kaydetti.

Sağlık İl Müdürü Mustafa Aksoy da bugünden itibaren kapalı alanlarda sigara içilmeyeceğinin net olarak uygulamaya başlandığını, bu durumun toplumun sağlığını korumak için yapılan bir düzenleme olduğunu söyledi.

Başkentte akşamdan itibaren sigara yasağına ilişkin yapılan denetimlerde münferit bir olaya rastlanmadığını belirten Aksoy, toplumu doğru bilgilendirmek gerektiğini kaydetti.

''Yapılan uygulama sigara içenlerle içmeyenlerin mücadelesi değildir'' diyen Aksoy, yeni yapılan düzenlemelerin gelecek nesilin sağlığını da koruduğunu söyledi.

Sigara içmek isteyenin yine açık alanlarda içebileceğini ifade eden Aksoy, en gelişmiş hava temizleme sisteminin bile sigaradaki zararları yok edemediğini bildirdi. Her geçen gün kanserden ölen kişi sayısının artış gösterdiğini ve bunun önüne geçmeye çalıştıklarına işaret eden Aksoy, böyle bir düzenlemenin yapılmasının güzel bir uygulama olduğunu kaydetti.

DENETİMDE YAPILANLAR

Denetim sırasında öncelikle yasağa uymayanlar varsa uyardıklarını anlatan Aksoy, işletmelerde ise uyarı levhasının bulunması gerektiğini söyledi.

Çankaya Belediyesi Başkan Yardımcısı Savaş Yorgancı da önemli bir sağlık hizmeti olarak kapalı alanlarda sigara içilmemesine yönelik böyle bir kampanyayı desteklediklerini bildirdi.

Sigaranın, içen kişinin yanı sıra çevredeki insanlara da zararlarının olduğunun altını çizen Yorgancı, valilik koordinasyonunda bugün yapılan denetime, belediye olarak destek verdiklerini kaydetti.

İŞLETMECİLERİN GÖRÜŞÜ

Denetim yapılan kafeterya işletmecisi Füsun Ufuk da iş yerinde yapılan denetimlerde ekiplerin ''uyarı levhasının olmadığını'' belirledikleri söyledi. 

Müşterilerinin kurallara uyduklarını ve herhangi bir tepki de almadıklarını anlatan Ufuk, vatandaşların kolaylıkla kapalı alanda sigara içme yasağına uyum sağladığını ve kabullendiklerini ifade etti.

ALKOLLÜ İŞLETMELER TEDİRGİN

Sakarya Caddesi'nde alkol satan işletmeler ise kapalı alanlarda sigara içilmeme yasağından biraz tedirginlik duyduklarını belirterek, sıkıntılarını, valilik, il sağlık müdürlüğü ve belediye yetkililerine aktardılar.

İşletme sahipleri müşterilerinin tamamının alkol aldığını ve beraberinde sigara kullandığını belirterek, kışın ne yapacaklarını bilemediklerini kaydetti.

Çalıştıkları işletmelerde ''sigaralı'', ''sigarasız bölümler'' diye ayırımın yapılmasından yana görüş bildiren işletmeciler, müşteri sayısında düşüş yaşanacağını iddia ettiler.

İş yeri girişindeki tentelerde ve bahçelerde de sigara içilmesinin yasak olduğu gibi çeşitli duyumlar aldıklarını ve kafalarının karıştığını belirten işletmeciler, yasanın tam kapsamı ve boyutları konusunda çok bilinçli olmadıklarını söylediler.

İş yerindeki klima ve havalandırma sisteminin sigara dumanının zararlarını ortadan kaldırdığını öne süren bazı işletmeciler de ''Şimdi havalar güzel, müşteriler bahçede oturuyor, sigara içiyor. Ancak kışın ne diyeceğiz müşterimize?'' şeklinde konuştular.

Uygulayıcı olan kesimin de esnafa destek olmasını istediklerini bildiren işletmeciler, ekonomik anlamda zor durumda oldukları için iş kayıpları yaşamak istemediklerini ifade ettiler.

Sigara tiryakisi müşteriler ise yasaktan dolayı biraz tedirgin olduklarını kaydederek, ''Yine de destekliyoruz. Başkalarının sigara dumanından etkilenmemesini sağlıyor. Ancak bu durum işletmelerde işsizliği tetikleyebilir'' dedi.

Sigara kullanmayanlar ise kapalı alanlarda uygulanan sigara yasağının takipçisi olacaklarını ve memnuniyetle karşıladıklarını söylediler.

(AA)