Genişleme AB'nin en güçlü dış politika aracı
Güncelleme Tarihi:
Romanya Senatosu ve Romanya Sosyal Demokrat Partisi başkanı Mircea Geoana, EUObserver sitesinde yayımlanan yorumda Avrupa Birliği’nin (AB) genişleme dalgalarının Birliğin gücünü artırdığını belirtti.
Lizbon Anlaşması’nın Avrupa’nın süperdevlet olma hayallerini gerçekleştirmedeki başarısızlığını silip AB’ye yeni bir vizyon kazandırdığını ifade eden Geoana, anlaşmanın bugün yürürlüğe girişinin Romanya’da bir bayram günü gibi kutlandığını ekledi.
Romanya normal koşullarda zaten 1 Aralık tarihini milli bayram olarak kutluyor. Geçtiğimiz 20 yıl içinde, benzersiz tarihi koşullar sayesinde Romanya yıldan yıla değişti ve yenilendi. Üç hafta sonra, 22 Aralık’ta Romanya antikomünist devriminin ve dolayısıyla ülkenin Demir Perde’nin ardından çıkışının 20’inci yıl dönümü kutlanacak.
Geoana, devrimden sonra bir yıl içinde ülkesinin dev adımlar attığını belirtiyor: demokratik kurumlar inşa edildi, çok partili sistem kuruldu ve serbest piyasa ekonomisine geçiş için ilk önlemler alındı. Ancak bunların hiçbiri gerçek anlamda modern bir yönetim için gösterilen çabaların boyutunu ifade edemiyor.
O dönemde Romanya’nın başkenti Bükreş şiddetli sokak ayaklanmalarına ve çatışmalara sahne oluyordu. Halbuki bundan sadece üç yıl sonra, 1993’te içinde Romanya AB ile Ortaklık Anlaşması’nı imzaladı. Bükreş, 1995 yılında resmen üyeliğe başvurdu, 2000 yılında da üyelik müzakerelerine başladı. Diğer yandan 2004’ye NATO’ya üye olan Romanya, 2007’deki genişleme dalgasıyla da AB’ye tam üyelik hakkını elde etti.
Bugün, Romanya AB’nin Lizbon Anlaşması çerçevesinde yeniden yapılandırılmasında önemli bir rol oynuyor. Avrupa Komisyonu’nun yeni döneminde tarım portföyünden sorumlu olacak Romanyalı üyesi AB bütçesinin neredeyse üçte biri üzerinde kontrol sahibi olmaya hazırlanıyor.
Geoana geçtiğimiz yıllardan çıkardıkları derdin büyük projelerin bir neslin kusursuz ileri görüşlülüğünden değil arka arkaya gelen nesillerin kendilerini iyileştirmek için verdikleri sürekli mücadeleden çıktığını ifade ediyor.
Romanya’da geçtiğimiz 20 yılda mükemmel olmayan kurumlar inşa edildi. Kurumların sürekli olarak denetim altında tutulması ve geçmişte yaşanan hatalardan ders alınmasıyla Romanya bugün olduğu yere geldi. Bükreş adalet reformu ve yolsuzlukla mücadelede önemli yollar kat etti ancak bugün ülkede hala daha iyisine ulaşma çabaları sürüyor.
Geoana gelecekteki hedeflerinin, ellerindeki yönetim araçlarının halkın çıkarları için en iyi şekilde kullanılması olduğunu belirtiyor. Ancak Romanya’nın geçmişten aldığı daha da büyük bir ders var: kurumlar amaç değil araç.
Dolayısıyla bugün Avrupa’da düşünme ve fikir yürütme sürecinden AB içinde ve küresel boyutta faaliyete geçiş sürecinin kutlanması gerekiyor. Çünkü dünya artık durup uzun uzun düşünmeye izin vermeyecek kadar hızlı değişiyor. Geoana bu koşullar altında hem Romanya da hem de AB’nin geri kalanında istihdamı artırıp ekonomik büyümeyi hızlandıracak yeni bir rekabet ajandası oluşturulması gerektiğini belirtiyor.
Diğer yandan AB’nin sınırlarının ötesine bakması gerekiyor. AB ülkeleri Lizbon Anlaşması’nı kutlarken Sırbistan, Makedonya ve Karadağ vatandaşlarının AB’ye vizesiz girecek olmaları bu yönde alınmış bir karar. Geoana, bunun en kısa zamanda Romanyalılarla aynı dili konuşup aynı idealleri paylaşan Moldovalılar için de geçerli olması gerektiğini ifade ediyor.
AB uluslararası arenada güçlü bir sese sahip olmak istiyorsa sesini öncelikle komşularına duyurmalı. Kaderi Avrupa’nın hedefleriyle belirlenen bir ülke olarak Romanya, komşularının başarısızlığının kendi başarısızlığı anlamına geleceğini biliyor. Özellikle Romanya’nın doğu sınırındaki kanlı çatışmalar ya da ülkenin en büyük komşusu Ukrayna’da yaşanan ekonomik ve siyasi istikrarsızlık bölgeyi bir kez daha gerginliğe sürükleme ve AB’yi küresel olarak önemsiz bir kurum haine getirme tehlikesine sahip.
Geoana, Lizbon Anlaşması’nın AB’nin elindeki en güçlü dış politika aracı olan genişlemenin daha akılcı bir biçimde kullanılması için ortam yaratmasını umut ediyor. Avrupa Topluluğu’nda ilk genişleme dalgasının 1973’te yaşandığını hatırlatan Geoana, bu dalgayla AB’nin en büyük başarı hikayesi olan İrlanda’nın Birliğe katıldığını da sözlerine ekliyor.
Gerçekten de İrlanda topluluğun en fakir üyelerinden biriyken bugün AB içinde kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla sıralamasında ikinci durumda. Bu arada Avrupa’nın aynı dönemde önce petrol krizi darbesi sonrasında da durgunlukla başa çıkmaya çalıştığını unutmayalım.
Üye devletler bu darbelere ekonomik işbirliklerini güçlendirip, ortak para birimi için attıkları adımları sıklaştırarak cevap verdi. Tabii bir de daha fazla genişlemeyle.