Gençlerin modeli dizi kahramanları

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Yaşar Erjem, yaptığı açıklamada, televizyon dizilerindeki karakterlerin gençleri etkileme düzeyini belirlemek amacıyla, araştırma görevlisi Dr. Mustafa Çağlayandereli ile birlikte yüzde 58'si erkek, bin 20 lise öğrenci arasında araştırma yaptıklarını söyledi.
Günümüz toplumlarını etkileyen en önemli güçlerden birinin medya olduğunu belirten Erjem, sosyolojik açıdan medyanın, dinleyici ve izleyici üzerinde, zihinsel, tutumsal ve davranışsal etkiler yarattığını ifade etti.

GENÇLERİN DİZİ TERCİHİ

Gençlerin, televizyon dizilerindeki kahramanları örnek almaları, davranış, düşünce ve biçim olarak bu kahramanlara benzemeye çalışmalarının dikkati çekici olduğunu belirten Erjem, bu konuda Türk televizyonlarında oldukça popüler olan ”Deli Yürek, Yılan Hikayesi ve Kurtlar Vadisi” gibi bazı dizilerin özellikle gençler tarafından daha fazla izlendiğine işaret etti.

Erjem, yaptıkları araştırmada, lise öğrencisi gençlerin yüzde 5'inin çok sık, yüzde 15'inin sık, 53'ünün orta düzeyde televizyon bağımlısı olduğunu, yüzde 27'sinin de az düzeyde televizyon izlediklerinin ortaya çıktığını kaydetti.

MODELLEME

Erjem, her 3 gençten ikisinin, toplumla ilgili bazı sorunları yansıtmalarının yanı sıra, heyecan, aksiyon, macera, sürükleyicilik, eğlendirme gibi bütün kalıpları izleyicilere sunan televizyon dizilerinden en az birini modelleme davranışında olduğunu belirlediklerini de bildirdi.

Televizyon dizilerinin özellikle gençleri, suç ve şiddete yönlendirme özelliği bulunduğuna işaret eden Erjem, “diziler, sorun çözme veya yaşam mücadelesinde silahı etkili bir araç olarak göstermesi açısından olumsuz etki yaratıyor” dedi.
Modellemenin, sosyal öğrenme kuramı içerisinde yer alan önemli bir öğrenme ilkesini oluşturduğunu vurgulayan Erjem, şunları söyledi:

“Sosyal öğrenme kuramına göre, konuşmada, cinsiyet rolleri, giyim, yeme, içme ve başka birçok konuda, örnek kişi ve davranışlar taklit edilir. Medya ve özellikle televizyon bağlamında modelleme, televizyon programlarında, özellikle dizi ve filmlerde başrol oyuncusu gibi önemli rolleri oynayan kişilik ve karakterlerin, izleyiciler tarafından örnek alınması, o modele uygun davranış ve tutumların sergilenmesi ve modele benzeme çabası olarak tanımlanabilir. Çocuk ve gençlerin, sosyalleşmenin kritik evrelerinde bulunması, bu konuda televizyonun etkisini daha da artırmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, televizyon, gençlerin sigara içme davranışını edinmelerinde, cinsellik konumunda olumlu veya olumsuz bilgilenmelerinde, suç ve şiddete yönelmelerinde etkili oluyor.”