Genç yıldızın çevresinde şeker bulundu
Güncelleme Tarihi:
Gökbilimciler ilk kez bir genç yıldızın çevresinde, yaşamın temel yapı taşlarından biri olan basit şeker bulunduğunu açıkladı. Glikoaldehit adı verilen şekerin yıldızın çevresindeki toz diskinde bulunduğu ve bu tozlardan oluşan gezegenlerin yapısında yer almasının da olası olduğu belirtildi.
Uzmanlar bu bulgunun Dünya’nın da ilk oluştuğu sırada yapısında hayatın temel yapı taşlarının olduğu sonucuna işaret ettiğini söyledi.
Ekibin lideri astrofizik uzmanı Jes K. Jorgensen, bilim dergisi Astrophysical Journal Letters’a yaptığı açıklamada, Şili’de bulunan Avrupa Güney Rasathanesi’nde bulunan Atacama Büyük Milimetre/altmilimetre Sıralaması’nı (ALMA) kullanarak yaptıkları çalışmalarla basit şeker moleküllerini keşfettiklerini ifade etti.
ALMA çok geniş bir alana yayılmış 66 adet yüksek hassasiyetli antenden oluşuyor. ALMA sayesinde bölgede bir milimetre ya da altındaki yani kızılötesiyle radyo dalgası arasındaki dalga boylarında radyasyonu algılayabiliyor.
Şekerin bulunduğu IRAS 16293-2422 yıldız sistemi, Rho Ophiuchi yıldız oluşum bölgesinde bulunan bir ikili yıldız. Dünya’dan 400 ışık yılı uzakta bulunan yıldızın kütlesi dünyaya benziyor ancak yıldız çok genç ve gezegen oluşumunun çok erken evrelerinde görünüyor.
Şeker ise karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan ve hidrojen-oksijen oranı 2’ye 1 olan karbonhidratlara verilen genel bir isim. Glikoaldehitin yapısında iki kadron, dört hidrojen ve iki oksijen atomu bulunuyor. Bu moleküller birleşerek özellikle yaşamın yapı taşlarından olan RNA’nın yapısındaki daha büyük şekerleri oluşturabiliyor.
Glikoaldehit daha uzayda iki kez bulunmuştu ama hiçbir zaman genç bir yıldızın yakınlarında tespit edilmemişti. Araştırma ekibi üyelerinden Cecile Favre, “Bulgularımızla ilgili en heyecan verici nokta şeker moleküllerinin sistemdeki yıldızlardan birinin tarafına kayıyor olması. Sadece gezegenin yolunu bulma konusunda doğru yerde değiller, aynı zamanda doğru yönde de ilerliyorlar” diye konuştu.
Yeni yıldızların çevresindeki toz bulutları çok soğuk, genellikle mutlak sıfırın 10 derece altında olan alanlar. Bu da şekerlerin ve diğer kimyasal bileşiklerin yüzeylerinin donmasına neden oluyor. Ancak parçacıkların yıldızlara yaklaşmasıyla erime gerçekleşiyor. Bazı şejer moleküllerinin buharlaşmasıyla ALMA’nın tespit ettiği radyasyon dalgaları yayılıyor.
Jorgensen, “Yeni oluşan yıldızın çevresindeki bulutun yapısındaki karmaşık moleküller bize yaşam parçacıklarının ilk oluşan maddelerden olabileceğini gösterdi. Şimdi sorulacak en büyük sorulardan biri bu tür organik moleküllerin yıldız ve gezegen oluşum süreçlerinde sık sık görülüp görülmediği” diye konuştu.