Gelirleri kendisine kalsa Topkapı kendini çevirir

Türkiye’de kaç müze var?- Bugün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na baÄŸlı 187 müze bulunmaktadır. Müzeler özel ve devlet olmak üzere ikiye ayrılır. Belediyeye baÄŸlı olanlar da, vakıf veya sivil toplum örgütü tarafından kurulmuÅŸ olanlar da özel müze kategorisindedir. Bütün özel müzeler kurulurken Bakanlık’tan izin almak zorundadır. Kurulduktan sonra da denetimleri Bakanlık tarafından yapılır. Ãœniversiteler ve diÄŸer resmi kurumlar tarafından kurulmuÅŸ olanların bütçe ve kadroları, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından deÄŸil, kendi kurumlarınca karşılanır. 2004 yılı sonu itibariyle vakıflar ve kurumlar tarafından kurulmuÅŸ 97 müze bulunmaktadır.Bakanlığın müzelere ayırdığı bütçe ne kadar?- 2004 için cari bütçe 4.5 trilyondu. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü bütçesinde yer alan bu ödenek 95 müze müdürlüğü, 20 koruma bölge kurulu müdürlüğü, 12 röleve ve anıtlar müdürlüğü ve Ä°stanbul restorasyon ve konservasyon merkez laboratuvarı müdürlüğüne dağıtılıyor. Cari harcamalara geçici görev yollukları, ulaÅŸtırma, telefon, su, yakacak, kırtasiye, demirbaÅŸ giderleri dahil. Güvenlik için ise yatırım programı bütçesinden ödenek ayrılıyor. 2004 itibariyle müzelerin güvenliÄŸine 4.4 trilyon harcanmıştır.Bütçe müzeler arasında nasıl paylaÅŸtırılıyor? - Bütün müzelere eÅŸit dağıtılmıyor. Mesela Topkapı Sarayı Müzesi’nin telefon, posta, elektrik giderleri Hatay Müzesi’nden çok daha fazla. Cari bütçe ihtiyaca göre dağıtılır.Müzelerin onarımı için ödenek nereden saÄŸlanıyor?- Her müzenin bakımı, onarımı, teÅŸhir ve tanzim düzenlemelerinin yenilenmesi için ayrı bir yatırım bütçesi mevcut. 2004 yılı yatırım programı bütçesi 19 trilyondu, bunun 5 trilyonu müzelere ayrılmıştır.Müzeler tavanımız akıyor diye yatırım programına baÅŸvurmak zorunda mı?- Tavan, kiremit gibi basit onarımlar cari ayrılan bütçeden ödenekler kullanılıyor. Daha büyük onarımlar söz konusu olduÄŸunda yatırım programına baÅŸvuruyoruz. ÖrneÄŸin Topkapı ve Ayasofya Müzesi yıllardır yatırım programlarında yer alır ve bölüm bölüm devamlı onarılır. Bir anda onarılması imkansız, bütün bütçeyi koysak yetmez.Müzeler bilet paralarını kime teslim ediyor?- Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Ä°ÅŸletmeciliÄŸi’ne.Müzelere ayrılan para ile onlardan gelen ziyaretçi gelirleri arasında hiçbir iliÅŸki yok mu?- Hayır yok. Müzelerden elde edilen gelirler Bakanlığın diÄŸer birimlerinden gelen gelirlerin toplandığı havuza ekleniyor. Biz de özellikle cari bütçeden karşılanması gereken ve fakat bütçenin yetmediÄŸi elektrik, su, telefon, yakıt, eski eser alımı ve hatta onarımlar gibi durumlarda bu döner sermaye havuzuna baÅŸvuruyoruz.Teorik olarak gelirleri giderlerini karşılayan müze var mı? - EÄŸer gelirlerin hepsi Topkapı Sarayı’nda kalsa, o gelirler müzeyi çevirmeye yeter. Ama taÅŸradaki müzelerin giriÅŸ ücretleri ve ziyaretçi sayıları fevkalade düşüktür, onlar kendi gelirleriyle dönemez. Müzelerle ilgili yeni yasal düzenlemeler nelerdir?- 14 Temmuz 2004’te çıkan iki yasa var. 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve GiriÅŸimlerini TeÅŸvik Kanunu, kültür varlıklarına yatırımı ve sponsorluÄŸu kolaylaÅŸtırıyor. 5226 sayılı yasaya göre de, bundan böyle müzelerde yönetim kurulu, mütevelli heyeti, müze baÅŸkanı, iÅŸletme müdürü ve müze müdürü ÅŸeklinde birimler olacak. Müze müdürleri kendi ihtisas alanlarında yetiÅŸmiÅŸ olacak ve müze müdürlüklerine atanırken ‘Atama ve görevde yükselme yönetmeliÄŸi’ gereÄŸince sınava tabi tutulacaklar. Sözkonusu yasalarla ilgili yönetmelik çalışmaları devam ettiÄŸinden madde hükümler henüz yürürlüğe konulmadı.Â