Gelibolu’da 27 yanlış

Onsekiz Mart Üniversitesi, Gelibolu Yarımadası'ndaki şehitlik ve kitabelerde tarihi yanlışlar belirledi. 27 ana başlık altında toplanan hataları içeren rapor, incelenmek üzere Genelkurmay Başkanlığı, Türk Tarih Kurumu, Kültür Bakanlığı ve üniversitelere gönderildi. İşte yanlışlar:

Seyit Onbaşı heykelinde, mermiyi sırtı yerine kucağında taşıdığı tasvir ediliyor.

Türk askerlerinin tüfeğinde İngiliz tipi süngülere yer veriliyor.

57. Alay Şehitliği'nde camiyi simgeleyen bir yapıt bulunuyor. Bu yapıt simetrik olarak bir kiliseyi andırıyor.

Mehmetçik heykellerinde silahların mekanizmalı olması gerekirken, İngilizler'in kullandığı şarjörlü silahlar yer alıyor.

Bombasırtı tabelası gerçek mesafesine bir kilometre uzakta bulunuyor.

Conkbayırı Tepesi'nde, Maraşal Fevzi Çakmak'ın kardeşi Üsteğmen Nazif Çakmak'ın mezar taşına şehit oluş tarihi 26 Temmuz yazıyor. 8 Ağustos olması gerekiyor.

27. Alay Kitabesi'nde Komutan Binbaşı Şefik Bey'den bahsedilmiyor.

1915 yılı Kurban Bayramı 25 Nisan 1915 olarak belirtiliyor, ancak asıl tarih 19 Ekim 1915.

Mehmetçiğe Saygı Heykeli'nde İngiliz yüzbaşının bacağının kopmak üzere olduğu yazarken heykelde bacağı sağlam görünüyor.

Mehmetçiğe Saygı Heykeli'nde İngiliz Yüzbaşı'nın kalbinden yaralı olduğu belirtiliyor ancak heykelde kolunda yara olduğu görülüyor

2. Tümen Komutanı Albay Halil Sami Bey' in Çanakkale'de şehit olmadığı belirlenirken, kitabede Çanakkale'de şehit olduğu belirtiliyor.

57. Alay giriş kapısında ‘‘Bu tepe Kanlı Sırt’’ diye yazıyor, ancak Kanlı Sırt şehitliğin 2 kilometre uzağında bulunuyor.

57. Alay Kitabesi'nde Mustafa Kemal 9. Tümen Komutanı olarak geçiyor. Doğrusu 19. Tümen Komutanı.

57. Alay Kitabesi'nde Mustafa Kemal'in ismi yazılırken ‘‘Mustafa Kem’’ diye yazılmış, ‘‘al’’ hecesi unutulmuş

İngiliz subayının konuşması, Mehmetçiğe Saygı Heykeli'ndeki çeviride yanlış yazılmış

Şehitler Abidesi'nin rölyeflerinde, Nusrat Mayın Gemisi anlatılırken etrafında düşman donanmasından bahsediliyor, ancak Nusrat boğazda gemiler yokken mayın döşemiştir.

Hasan Mevsuf Şehitliği'nde mezar taşları kıblenin ters yönüne doğru dizili bulunuyor.

27. Alay Kitabesi'nde, Alayın 3. Tabur Komutanı Mahmut Sabri Bey, yaralanıp Konya'ya gönderilmesine rağmen Çanakkale'de şehit düştüğü yazıyor.

Ezineli Yahya Çavuş, Çanakkale'de şehit düşmüşken, Yahya Çavuş Anıtı Kitabesi'nde Galiçya ve Balkan Savaşı'na katıldığı yazıyor.

26. Alay 3. Tabur'da şehit sayısı 63 olması gerekirken kitabede 67 olarak geçiyor.

57. Alay Kitabesi'nde 10 Aralık 1915'te, 57. Alaya şehit sancağı verilip, Atatürk komutasında Galiçya'ya sevk olduğu belirtiliyor. Gerçekte ise alay Gelibolu Yarımadası'nda kalırken, Atatürk Galiçya'ya gitti.

Kemal’in ‘al’ı düşmüş

Atatürk'ün 19. Tümen Komutanı olarak 628 kişilik kuvvete sahip 57. Alay ile birlikte düşmanı Kanlı Sırt'ta karşıladığı kitabelerde anlatılıyor. Oysa Atatürk, gazeteci Ruşen Eşref'le 1918'de yaptığı röportajda düşmanı Conkbayırı 261 rakımlı tepede karşıladığını söylüyor.

Conkbayırı Kitabesi'nde 19 Ekim 1915'te düşmanın Conkbayır'dan sökülüp Arıburnu yarlarından denize döküldüğü yazılırken, fiziken ve arazi topogrofisine göre bunun mümkün olmadığı belirtiliyor.

Atatürk’ün 30 Nisan 1915'te Albay rütbesi aldığı belirtiliyor. Ancak, asıl tarih 1 Haziran 1915.

Bir kitabede Anzak askerleri için ‘‘şehit olmuştur’’ ibaresi kullanılıyor. Şehitlik mertebesi Müslümanlar içindir.

Zığındere Anıtı Kitabesi'nde Türk birliklerinin başında Albay Halil Sami Bey gösteriliyor. Oysa Alman Tümgeneral W. Eber olması gerekiyor.

Mehmetçiğe Saygı Anıtı'nda İngiliz komutanın anlattığı, ‘‘O gün süngüler çıkarılmıştı’’ yazıyor ancak Mehmetçik heykelindeki silahlarda süngüler takılı duruyor.

57. Alay Kitabesi'ndeki hatalardan ikisi şöyle: 19'uncu Tümen Komutanı Mustafa Kemal 9. Tümen Komutanı olarak geçiyor. Mustafa Kemal'in ismi 'al' hecesi unutulduğu için 'Mustafa Kem' diye kalmış.

Mehmetçiğe Saygı Heykeli'nde İngiliz Yüzbaşı'nın kalbinden yaralı olduğu belirtiliyor, ancak heykelde kolunda yara olduğu görülüyor.