Geldiler

RUS yapımı S-400 Hava Savunma Sistemi’ne ait bazı parçaların Türkiye’ye gelmeye başladığını, Milli Savunma Bakanlığı saat 10.39’da resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamayla dünyaya duyurdu. Bu açıklamada, “Türkiye’nin hava ve füze savunma ihtiyacının karşılanmasına yönelik S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi’nin tedarik sözleşmesi 11 Nisan 2017’de imzalanmıştır. Sözleşme kapsamında S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi’nin birinci grup malzemelerinin Mürted Hava Meydanı/Ankara’ya intikali 12 Temmuz 2019 tarihinden itibaren başlamıştır” denildi.

SÜREÇ DEVAM EDECEK

Bakanlığın açıklamasından sonra saat 11.00’de de Savunma Sanayii Başkanlığı’nın “Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi Projesi kapsamında başkanlığımız ile Rosoboronexport/Rusya Federasyonu arasında imzalanmış olan sözleşme kapsamında S-400 sistemi teslimatının ilk aşaması bugün (dün) Ankara’ya inen ilk uçakla başlatılmıştır. Sisteme ait parçaların teslimatlarına önümüzdeki günlerde devam edilecek, sistem bütünüyle hazır olduktan sonra ilgili makamların belirleyeceği şekilde kullanımına başlanacaktır. Kamuoyuna duyurulur” açıklaması geldi. Hükümetten de ilk sözlü açıklamayı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yaparak, “Bitmiş bir anlaşma ve süreç seyrinde devam ediyor. Biz bu işleri koordine ediyoruz. Uçak izni olsun, gelecek personel izni olsun, bu konularla ilgili süreçler de devam ediyor. Zaten Milli Savunma Bakanlığımız da gerekli açıklamayı yaptı. Herhangi bir sıkıntı yok. Süreç bundan sonra da sağlıklı bir şekilde devam edecek” dedi.

BİRKAÇ AYI BULUR

İlk parçaların geldiği yer olması nedeniyle ilk S-400 sisteminin Ankara’da kurulacağı öngörülse de nihai kararı askeri danışmanlarla birlikte siyasi iradenin değerlendirmesi sonucu Milli Savunma Bakanlığı verecek. Bu kapsamda Savunma Sanayii Başkanlığı’nın açıklamasındaki, “Sistem bütünüyle hazır olduktan sonra ilgili makamların belirleyeceği şekilde kullanımına başlanacaktır” ifadesi dikkat çekti. S-400 sistemi, mobil tekerlekli bir sistem olması nedeniyle bir başka yere de rahatlıkla götürülebiliyor. Komuta kontrol ve radar sistemleri ile fırlatma rampaları ve bunları taşıyan ağır tonajlı kamyonları içeren iki S-400 sisteminin tüm bileşenleriyle kurulup aktif hale getirilmesinin birkaç ayı bulabileceği belirtiliyor. İkinci sistemin risk analizleri dikkate alındığında Doğu ve Güneydoğu’ya konuşlandırılma ihtimalinin ağır bastığı belirtiliyor. Türkiye S-400’lerin kurulmasıyla Yunanistan, Doğu Akdeniz, Suriye, Irak ve İran’ın büyük bölümünde kendisine yönelik her türlü hava hareketliliğini tespit edebilecek.

Türk Silahlı Kuvvetleri’nde de S-400’lerin komutası için yeni yapılanmaya gidilmişti. Bu doğrultuda sınıfı hava savunma, rütbesi de albay olan bir isim S-400 sistemlerinin komutanı olarak atanmıştı. İlk etapta 20 TSK mensubu Rusya’da S-400’lerle ilgili eğitim almış, bu sayı daha sonra 100’e çıkarılmıştı. S-400’lerin kurulmasında Rus uzmanlarla birlikte eğitim almış Türk askerleri de görev yapacak.

FÜZE DIŞINDA ÖNEMLİ BÖLÜMÜ GELDİ

SABAH saatlerinde önce Antanov 124-100 ardından da İlyuşin 76 tipi uçaklar, öğlen saat 12.35’te de ikinci Antonov 124-100 Mürted’e teker koydu. İkinci Antonov teker koyduktan tam bir saat sonra, saat 13.30’da uçağın ön burun hangar kapağı açılarak, sistemin üstü branda beziyle kaplı taşıyıcı kamyonları sistem parçalarını Mürted’de altyapısı hazırlanmış hangarlara götürdü.

Taşıyıcıların rampa olarak kullanılan kamyonlar, branda beziyle kaplı olanların da içi boş füze fırlatma tüpleri olduğu öğrenildi. Sistemin komuta kontrol merkezinin önemli bazı parçaları ile diğer değişik araçların da sabah saatlerinde geldiği belirtildi. Sistemin füzelerinin ise daha sonra getirileceği belirtiliyor. Kulislerde Türkiye’nin en az 120 füze aldığı konuşuluyor. Füzelerin deniz yoluyla getirilme ihtimalinin de bulunduğu ileri sürülüyor. Uçakların inişi sırasında jandarma ve diğer güvenlik birimleri Mürted çevresinde çok yoğun güvenlik önlemi aldı.

BAKANLIK GÖRÜNTÜLERİ YAYIMLADI

MİLLİ Savunma Bakanlığı, Rusya’dan Mürted Üssü’ne getirilen S-400 Hava Savunma Sistemi parçalarının Antonov ve İlyuşin tipi dev nakliye uçaklarından çıkarılıp hangarlara götürülmesini gösteren fotoğraflar ile bir video yayımladı. Görüntülerde radar sistemi, kamyonlar, füze tüplerini taşıyacak rampa amaçlı dev taşıyıcılar, füzeleri tüplere yerleştirecek özel vinç ve komuta kontrol ve radar sistemine ait diğer bazı teknik parça ve araçların olması dikkat çekti.

AJANSLARDAN ‘ACİL’ KODUYLA GEÇİLDİ

ANKARA’nın S-400’lerin teslimatının başladığına dair açıklaması dünyada ses getirdi. Ajanslar açıklamayı ‘acil’ koduyla abonelerine aktardı.

Amerikan CNN sitesi, S-400’lerin ilk teçhizatının getirilişini ‘son dakika’ olarak duyurdu. CNN, bu gelişme ile Türkiye’nin ABD yaptırımları ile karşı karşıya gelme ihtimalinin arttığını aktardı. İngiliz BBC, “Bu hamle, S-400 ve Amerikan yapımı F-35 uçaklarına aynı anda sahip olunamayacağı yönünde Türkiye’yi uyaran ABD’yi kızdıracak” yorumu yaptı. ABD medyasında yer alan yorumlarda Kongre’nin CAATSA (Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası) çerçevesinde Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını talep ettiği hatırlatıldı. ABD Başkanı yasa gereği en fazla 180 gün yaptırımlardan muafiyet tanıyabiliyor. Muafiyet, sürenin sona ermesinden en geç 15 gün öncesinde yine 180 günlüğüne yenilenebiliyor. Başkan’ın bu arada Kongre’ye niye muafiyet istediğini değerlendirmesi gerekiyor.

AKAR, ABD’Lİ MEVKİDAŞIYLA GÖRÜŞTÜ

S-400 TERCİH DEĞİL ZORUNLULUK

- MİLLİ Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD Savunma Bakanı Vekili Mark Esper ile dün geç saatlerde telefonla görüştü. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Akar muhatabına Türkiye’nin ciddi bir hava ve füze tehdidi altında bulunduğunu, bu çerçevede S-400 alımının tercih değil zorunluluk olduğunu söyledi. Türkiye’nin daha önce yaptığı, F-35 ile S-400 arasındaki olası etkileşim konusunda NATO’nun da dahil olabileceği çalışma grubu önerisinin hâlâ geçerli olduğunu hatırlatan Akar, F-35 konusundaki bütün yükümlülüklerin de yerine getirildiğini belirtti. Akar ayrıca S-400 alımı ile Türkiye’nin stratejik duruşunda değişiklik olmadığını, iki ülke arasındaki ilişkilerin zarar görmesinin ne Türkiye’nin ne ABD’nin ne de NATO’nun çıkarlarına hizmet etmeyeceğini vurguladı.

GÜVENLİ BÖLGE İÇİN HEYET GELİYOR

Öte yandan görüşmede Suriye’deki son durum da ele alındı ve iki ülke arasındaki diyaloğun sürdürülmesi kararlaştırıldı. Suriye’de güvenli bölge oluşturulması için önümüzdeki hafta bir ABD heyetinin acilen Ankara’ya gönderilmesi konusunda da mutabakata varıldı. ABD Savunma Bakanlığı ise görüşmenin 30 dakika kadar sürdüğünü açıkladı ancak detaylara dair bir bilgi paylaşmadı.

PATRIOT’U DA GÖRÜŞÜYORUZ

Hulusi Akar, dün öğlen saatlerinde yaptığı açıklamada ise, “Planlı uçakların tamamı geldi ve bugünkü faaliyetler tamamlandı. Önümüzdeki günlerde süreç devam edecek. Uzun yıllardan beri uzun menzilli savunma sistemi tedariki çalışmalarımız sürmektedir. Patriot konusunda da görüşmelerimiz devam etmektedir. ” dedi. Dün ayrıca ABD’nin yeni Ankara Büyükelçisi David Satterfield, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal’ı ziyaret etti. m ANKARA

NATO ÇİZGİSİNİ KORUYOR

- NATO, Türkiye’nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerini almasına yönelik olarak başından bu yana, “Hangi askeri ekipmanları alacaklarına karar verecek olanlar üye ülkelerdir” söylemini sürdürmeye devam ediyor. Bir NATO yetkilisi, “NATO için önemli olan müttefiklerin aldıkları ekipmanın birlikte işletilebilmesidir. Silahlı güçlerimizin birlikte çalışabilirliği operasyonlarımızın ve misyonlarımızın yürütülmesi için NATO açısından esastır” dedi. Benzer içerikli mesajlar daha önce NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından da verildi. Genel Sekreter Jens Stoltenberg, daha önce yaptığı açıklamada Rusya’dan S-400 alımı konusu ile ilgili olarak “Askeri teçhizat tedariki konusu, ülkelerin ulusal kararı niteliğindedir” ifadesini kullanmıştı.  NATO, S-400’lerin ilk parçalarının Türkiye’ye gelmeye başlamasının ardından ise herhangi bir resmi açıklamada bulunmadı. NATO, iki önemli müttefiği ABD ve Türkiye arasındaki bu tartışmada resmi pozisyon olarak ‘askeri ekipman alımının ulusal nitelikli karar olduğu’ söylemini kullanırken bununla birlikte NATO’nun önde gelen ülkeleri S-400 alımını müttefik silahlı kuvvetlerinin birlikte çalışabilirliği açısından sorun olarak görüyor. Türkiye ise S-400 sistemlerini NATO sistemine entegre etmeyeceğini defalarca açıkladı. -Güven ÖZALP / BRÜKSEL