Geldikleri gibi gittiler... İstimbottaki o günün hikayesi

Birinci Dünya Savaşı’nı yenik tamamlayan Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul işgal edilmiş ve dağıtılan Yıldırım Orduları’nın komutanı Mustafa Kemal İstanbul’a çağrılmıştı. Mustafa Kemal 13 Kasım 1918 günü Adana’dan trenle Haydarpaşa’ya geldi. Mustafa Kemal’i Haydarpaşa’da bekleyen tekne, Fransız işgal kuvvetlerine ait Enterprise istimbotuydu.

İKİ SAAT BEKLEDİLER

Emperyalistler savaşarak geçemedikleri Çanakkale Boğazı’ndan 3 yıl sonra törenle geçmiş, İstanbul önünde 55 parça savaş gemisine manevra yaptırıyordu. Mustafa Kemal, can yoldaşı Dr. Ferit Bey ve yaveri Cevad Abbas, 2 saat boyunca manevranın bitmesini bekledi. Mustafa Kemal, istimbota binip Galata’ya doğru yol alırken yumruklarını sıkıyordu. İstimbotun ön tarafında işgal gemilerini izleyen Mustafa Kemal, o an tarihe geçecek şu cümleyi söyledi: “Geldikleri gibi giderler”.

Tam da Mustafa Kemal’in dediği gibi oldu. 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlayan Kurtuluş Savaşı zaferle bitti. Emperyalist güçler, 6 Ekim 1923 tarihinde, dört yıllık işgalden sonra İstanbul’u terk etmek zorunda kaldı.

98 YIL SONRA BULUNDU

Mustafa Kemal’in “Geldikleri gibi giderler” sözünü söylediği Enterprise, savaşın ardından Denizcilik İşletmeleri tarafından kullanıldı ve ismi Kartal olarak değiştirildi. Kartal 1974 yılında özel sektöre satıldı. Yük taşıma amaçlı kullanılırken birçok parçası değiştirildi, 2014 yılında ise hurdaya ayrıldı. Tuzla’da ıssız bir koyda yarı batık halde beklerken, Kasım 2016’da Milliyet gazetesi muhabiri Gökhan Karakaş ve denizci Arif Ertik tarafından bulundu. Denizden çıkarıldığında içinden 20 ton kaya çıktı. Kasım 2017’de Kartal İstimbotunu Kurtarma ve Yaşatma Platformu tarafından restorasyon çalışmaları yapıldı. Geçirdiği restorasyonun ardından Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilen Kartal İstimbotu, şimdi İstanbul Tersanesi’nde, Beşiktaş’taki Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi yakınlarında sergileneceği yeni yerine nakledilmeyi bekliyor.

BEDELİ SAKARYA’DA DUMLUPINAR’DA ÖDENDİ

İstanbul'un düşman işgalinden kurtuluşunun 98. yıldönümünde İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, “İstanbul’umuz, bedeli Sakarya’da, bedeli Dumlupınar’da ödenerek düşman işgalinden kurtarıldı. İşgalciler, tam da Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün söylediği gibi geldikleri gibi, bir daha gelmemek üzere, al bayrağımıza selam durarak gittiler” dedi.

Taksim’deki Cumhuriyet Anıtı’nda İstanbul Valiliği, 1. Ordu Komutanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) çelenklerinin sunumuyla başlayan törende, şehitler için saygı duruşunda bulunuldu, İstiklal Marşı okundu. Ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın İstanbul’un düşman işgalinden kurtuluşunun 98. yıl dönümüne ilişkin mesajı okundu.

Törende konuşan İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, “6 Ekim 1923 tarihi, sadece İstanbul’un, sadece Türkiye’nin değil toprakları işgale uğrayan bütün mazlum milletlerin dillerindeki zafer türküsüdür. Bu duygularla başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere kahraman silah arkadaşlarını, Şükrü Naili Paşa’yı aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi, rahmet, minnet ve şükran duygularıyla yad ediyorum” dedi.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da İstanbul’un düşman işgalinden kurtulmasının, Türk milletinin istiklali açısından dönüm noktası olduğunu belirtti, Atatürk ve mücadele arkadaşlarını şükranla yad ettiğini söyledi. 

Törene 6 Ekim 1923’te İstanbul’a giren 3. Kolordu Komutanı Şükrü Naili Paşa’nın torunu Prof. Dr. Nilüfer Gökberk Tapan ve eşi Prof. Dr. Ahmet Mete Tapan da katılarak Yerlikaya, İmamoğlu ve 1. Ordu Komutanı Korgeneral Kemal Yeni ile birlikte fotoğraf çektirdi.