Arzu ÇAKIR MORİN/PARİS
Oluşturulma Tarihi: Ocak 01, 2010 00:00
Kanuni Sultan Süleyman’ın, Fransa Kralı 1. François’ya yazdığı mektup Paris’te sergilendi. Mektupta, Almanlara esir düşen François’nın Osmanlı padişahından yardım isteyişi ve Kanuni’nin de François’yı esaretten kurtarışına ilişkin önemli detaylar var.
OSMANLI padişahı Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1526 yılında yazılan ve 1990 yılında bulunan mektup, Türk-Fransız diplomatik ilişkilerinin başlangıcını aydınlatıyor ve Kanuni Süleyman’ı Avrupa’da “Muhteşem Süleyman” yapan olaya ışık tutuyor.
Fransa’da Türkiye Mevsimi faaliyetleri çerçevesinde, Paris yakınlarındaki Ecouen Şatosu’ndaki Ulusal Rönesans Müzesi’nde başlayan “Birinci François ve Muhteşem Süleyman: Rönesans’ta Diplomasi Yolları” adlı sergide, Kanuni’nin, François’ya yazdığı üç mektup sergileniyor. Bunlardan biri, Türkiye Mevsimi çerçevesinde ilk kez kamuya açılıyor. Fransa Kralı Birinci François, 1525’te Pavie Savaşı’nda, Roma Germen (Alman) İmparatoru Şarlken’e esir düşünce, Büyükelçi Frankipan aracılığıyla Kanuni’ye stratejik bir mektup göndererek yardım ister. Kanuni Sultan Süleyman da sergilenen mektupta verdiği yanıtla, François’ya yardım edeceğini duyurur. Bunun üzerine, Osmanlı ve Fransız devletleri arasında sıkışacağını anlayan Şarlken, François’yı serbest bırakmak zorunda kalır.
Franco-Türk diplomasisi
İşte bu olay, iki ülke arasında ilk diplomatik temasın kurulmasını sağlar. Her iki tarafta da elçilerin gidip geldiği karşılıklı saygıya dayanan ‘diplomatik bir dostluk’ başlayacaktır.
Rönesans Müzesi’nde 15 Şubat’a kadar sürecek sergide ayrıca, iki liderin başlattığı Franco-Türk diplomasinin adım adım ilerlediğini belgeleyen dökümanlar, gravürler, arşivler, anlaşmalar ve sanat eserleri de yer alıyor. Müze Genel Müdürü Thierry Crepin-Leblond’un yönettiği sergiye Louvre Müzesi’nden Şarlken’in Tunus Savaşı hatırasına yaptırdığı, savaşa ait pekçok desen içeren metal leğen, Fransa Kralı 2. Henri’nin, Fransızların tanıdığı ismiyle Muhteşem Süleyman imzalı kılıcı da sergileniyor.
Sen ki Fransa ülkesinin Kralı François’nın
“Ben ki, Sultanlar sultanı, hakanlar hakanı hükümdarlara taç veren Allah’ın yeryüzündeki gölgesi, Akdeniz’in ve Karadeniz’in ve Rumeli’nin ve Anadolu’nun ve Karaman’ın ve Rum’un ve Dulkadir Vilayeti’nin ve Diyarbakır’ın ve Azerbaycan’ın Acem’in ve Şam’ın ve Halep’in ve Mısır’ın ve Mekke’nin ve Medine’nin ve Kudüs’ün ve bütün Arap diyarının ve Yemen’in ve daha nice memleketlerin ki, yüce atalarımızın ezici kuvvetleriyle fethettikleri ve benim dâhi ateş saçan zafer kılıcımla fetheylediğim nice diyarın sultanı ve padişahı Sultan Bayezıd Hân’ın torunu, Sultan Selim Hân’ın oğlu, Sultan Süleyman Hân’ım.
Sen ki, Fransa ülkesinin kralı François’sın. Sarayıma, sadık ajanın Frankipan ile bir mektup gönderdin. Mektubun yanısıra sözlü bazı haberlerle de, düşmanın topraklarınızı ele geçirdiğini, halihazırda tutsak olduğunuzu ve kurtulmak için benden yardım ve meded umduğunuzu söylemişsiniz. Her ne demişseniz benim yüksek katıma arz olunup, detaylarıyla tarafımdan öğrenilmiştir.
Padişahların savaş kaybetmesi ve esir düşmesi olağanüstü şaşırtıcı değildir. Cesur olun ve yok edilmenize izin vermeyin. Bizim ulu ecdadımız (nur içinde yatsınlar), daima düşmanı kovmak ve toprak fethetmek için seferden geri kalmamıştır. Gece ve gündüz atımız eğerli, kılıcımız kuşanılmıştır. Allah hayırlar versin ve Allahın dediği ne ise o olsun.”