Galata Kulesi’nin bu hali merak uyandırdı... Külah nerede?
Güncelleme Tarihi:
Netflix’in son Türkiye yapımı ‘Kulüp’ isimli dizinin ilk bölümündeki çatısız Galata Kulesi görüntüsü, pek çok izleyiciyi şaşırttı, meraklandırdı. Sorunun cevabını Prof. Dr. Abddurrahman Kılıç’ın “İstanbul’un Yangın Kuleleri ve Çığırtkanları” kitabında bulduk.
NetflIx’te 5 Kasım’da yayına giren ve 1950’li yıllarda geçen ‘Kulüp’ dizisinin ilk bölümünde yer alan Galata Kulesi görüntüsü izleyenlerin kafasında soru işareti yarattı. Başrollerini Gökçe Bahadır, Barış Arduç, Asude Kelebek ve Salih Bademci’nin paylaştığı dizide hapishaneden çıkan Matilda’nın yürüdüğü yolda arkada Galata Kulesi görünüyordu. Ancak Galata Kulesi bugünkü görüntüsünden farklı olarak külahlı bir çatıya sahip değildi, kulenin tepesinde teraslar yer alıyordu. İzleyicinin dikkatini çeken bu detayın yanıtı tarih kitaplarında yer alıyor.
Galata Kulesi’nin 1853’teki bu hali, fotoğrafçı James Robertson’ın kadrajıyla arşive armağan edilmiş.
YANGINLARLA DOLU BİR TARİH
İlk olarak Bizans İmparatoru Justinianos tarafından MS 507-508 yıllarında gözetleme kulesi yapmak amacıyla inşa ettirilen Galata Kulesi, 1348-1349 yıllarında Cenevizlilerin yeniden inşa ettirmesiyle günümüzdeki görünümünü alıyor. Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Portalı sitesinde yer alan bilgilere göre, kule 1500’lü yıllarda depremde zarar görerek Mimar Murad bin Hayreddin tarafından onarılıyor. 3. Selim döneminde kule onarıldıktan sonra kulenin üst katına bir cumba ekleniyor. 1831 yılında kule bir yangın daha geçiriyor. 2. Mahmud kulenin üzerine iki kat daha çıkıyor ve kulenin külah biçiminde olan ünlü çatısı bu dönemde kapatılıyor.
Kademeli teraslı haliyle görünen 1862 tarihli bu fotoğraf ise fotoğrafçı Francis Bedford tarafından çekilmiş.
102 YIL BÖYLEYDİ
Bu yıl hayatını kaybeden eski İstanbul İtfaiyesi Müdürü Prof. Dr. Abddurrahman Kılıç’ın ‘İstanbul’un Yangın Kuleleri ve Çığırtkanları’ kitabında yer alan bilgilerde ise dizideki yıllarda Galata Kulesi’nin görüntüsünün neden farklı olduğu ortaya konuluyor. Kılıç’ın araştırmalarına göre Galata Kulesi yangınlarda defalarca yandı, şiddetli fırtınalarda sık sık hasar gördü, her seferinde benzer şekillerde yenilendi ve tamir edildi. 1862 yılında yapılan bir yenileme sırasında kulenin çatısındaki külah şeklindeki çatı kaldırıldı onun yerine kademeli teraslar yapıldı. Bunun iki sebebi vardı. İlki külah, fırtına ve yangınlara karşı dayanıksız bir mimariydi, diğer sebebi ise 18. yüzyıldan beri yangın gözetlemesi için yapılan kulede bu teraslar sayesinde daha rahat gözlem yapılabilecekti. Bu teraslar sayesinde yangınlar şehre daha rahat ilan edilebilecekti. Kılıç’ın kitabında yer alan bilgilere göre Galata Kulesi, 1964-1967 yılları arasında yapılan restorasyonda yeniden külah şeklindeki çatısına kavuştu. Galata Kulesi 102 yıl boyunca teraslı ve çatısız olarak kullanıldı.
