Galata Köprüsü’nü ilk düşünen adam

2003 yılı Avrupa'da Leonardo da Vinci yılı ilan edilmiş.Ressam, mimar, feylosof, matematikçi, tasarımcı, şehirci ve daha bir sürü mesleği, meziyeti ve özelliği olan ‘‘usta’’nın Louvre'daki sergisini iki günlük Paris ziyaretine sıkıştırmayı başardım.Louvre Müzesi'ndeki sergide sanatçının çoğu kara kalem 85 çalışmasını ve 12 elyazmasını görmek mümkün. Leonardo da Vinci'nin araya çizimler serpiştirdiği elyazmaları inanılmaz ilginç, zira sanatçı yazdıklarını kimse anlamasın diye sağdan sola ve ters bir yazıyla yazmış.Öyle ki yazılanları ancak ayna tutarak okuyabiliyorsunuz.Kendisi solak olduğuna göre fazla zorlanmamış.Solak, vejetaryen, eşcinsel ve dört dörtlük bir dáhi.Leonardo da Vinci'yi bugün anlamak istiyorsanız, onu Mona Lisa gibi ölümsüz bir tabloya imzasını atmış Nobel fizik ödülü sahibi biri olarak da düşünebilirsiniz. 15 Nisan 1452 yılında Floransa'da gayri resmi bir ilişkiden dünyaya gelmiş. Kendisini dünyaya getir getirmez başkasıyla evlendirilen annesini pek az görmüş ve daha çok erkekler arasında büyümüş.Kendisini esas yetiştiren kişi Medici ailesinin emrinde çalışan, dönemin ünlü sanatçılarından Andrea del Verrocchio.Verrocchio'nun atölyesi genç ressamların uğrak yeri.Burada 12 yıl geçiren ve ressam olarak ünlenen Leonardo'yu daha sonra feodal savaşların hüküm sürdüğü Milano'da görüyoruz.Floransa resmin şehri, Milano ise icatların.Leonardo bu şehirde yaratıcılığının doruklarına çıkar.Top, helikopter, zırhlı gemi, kanalizasyon sistemleri, suyla çalışan çalar saatler, katlanır mobilyalar yapar.Her şeyi Louvre Müzesi'nde cam bölmelerde sergilenen küçücük defterlere çizer, notlarını alır.Milano'da geçirilen 18 yıldan sonra Roma. Roma'nın başında Papa V.Alessandro'nun gayrimeşru oğlu korkunç Cesare Borgia.Borgia, onu sarayın askeri mühendisi tayin ettiğinde yıl 1502.Leonardo da Vinci'nin Haliç üzerinde bir köprü yapmayı tasarladığı işte o yıllar. Sanatçının Borgia'ların yanında iken dönemin Osmanlı Sultanı'na yazdığı ve Haliç'in üzerinde günümüzün Galata Köprüsü’nü yapmayı önerdiği mektup 1952 yılında Topkapı Sarayı'nda bulunmuş...Türklerin hayatlarını kolaylaştırmak için köprüyü öneren Leonardo da Vinci, Türklerin tehdit ettiği Venediklilere de, düşmanlarını boğmak için suları yükselten bir sistem tavsiye etmiş.Mona Lisa, sanatçının Roma dönemine ait.Leonardo'nun son durağı ise Fransa'da I.François'nın sarayı.1519'da kralın kolları arasında öldüğünde 67 yaşında ama otoportresinden gördüğüm kadarıyla çok yaşlı bir insan görüntüsünde.Yaratıcılığının sınırsızlığına bugün bile akıl erdiremediğimiz Leonardo da Vinci sadece gençliğin iksirini bulamamıştı.Sudaki Suret SergisiGAP İdaresi, Fırat ve Dicle kıyılarındaki antik uygarlıkların izlerini yakından görmeleri için 10 ressamı bölgeye davet etmiş. Mehmet Güleryüz, Balkan Naci İslimyeli, Tomur Atagök. Ferhan Taylan Erder, Arzu Başaran, İsmet Doğan, Kezsan Arca Batıbeki, Günnur Özsoy, Mehmet Uygun ve Yusuf Taktak GAP izlenimlerini renklere dönüştürmüş. ‘‘Sudaki Suret’’ Sergisi 13 Haziran'da İstanbul Dolmabahçe Kültür Merkezi'nde.