Füzyon zaferi

GeleceÄŸin temiz ve ucuz enerjisini üretmesi planlanan ilk nükleer füzyon reaktörünün Fransa’da yapılması kararlaÅŸtırıldı.Siyasi sahnede peÅŸ peÅŸe maÄŸlubiyetler alan Fransa CumhurbaÅŸkanı Chirac, bilim ve enerji alanında büyük bir baÅŸarı saÄŸladı. GeleceÄŸin temiz ve ucuz enerjisini üretmesi planlanan ilk nükleer füzyon reaktörünün Fransa’da yapılması kararlaÅŸtırıldı. ABD’nin desteklediÄŸi Japonya’ya karşı AB, Rusya ve Çin’in arka çıktığı Fransa, 10 milyar Euro’luk füzyon projesini kaptı.AB referandumu, sonrasında Ä°ngiltere ile bütçe krizi derken iç ve dış siyasette zor günler yaÅŸayan Fransa CumhurbaÅŸkanı Jacques Chirac, 10 milyar Euro’luk nükleer füzyon reaktörü çekiÅŸmesinden alnının akıyla çıktı. GeleceÄŸin temiz ve ucuz enerjisini üretmesi planlanan nükleer füzyon reaktörü Cadarache’da inÅŸa edilecek.Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) projesiyle ilgili ilk adım 1985 yılında atıldı. Ancak ekonomik ve güvenlik sorunları nedeniyle projenin hayata geçirilmesi rötara uÄŸradı. Japonya, ABD, Güney Kore, Rusya, Çin ve Avrupa BirliÄŸi’nin oluÅŸturduÄŸu altılı konsorsiyum tarafından desteklenen deneysel reaktöre evsahipliÄŸi yapmak için Fransa, Cadarache ile Japonya ise Rokkasho kentiyle adaydı. Ä°ki reaktörün de sismik açıdan hareketli bölgelere inÅŸa edilecek olması çevrecilerin tepkisini çekiyordu.10 milyar dolarlık projenin doÄŸrudan ve dolaylı iÅŸ imkanı, demiryolu, yol gibi altyapı hizmetleriyle kurulacağı bölgeye refah getirmesi bekleniyordu. Çin, Rusya ve AB, Fransa’yı desteklerken, ABD ve Güney Kore ise Japonya’yı destekliyordu. Sonuçta Japonlara araÅŸtırma, operasyon ve yönetimde üst düzey rol verilerek anlaÅŸmaya varıldı.ÇEVRECÄ°LER KARÅžINükleer reaktörlerde, atom çekirdeÄŸi parçalanarak enerji elde edilirken, ITER santrallerinde güneÅŸ ve yıldızlarda görülen nükleer füzyon taklit edilerek deniz suyundan elde edilen hidrojen izotoplarının atom çekirdekleri 100 milyon santigrada kadar ısıtılıp atomlar kaynaÅŸtırılacak. Bu sırada açığa çıkacak enerjinin gelecekte petrol, doÄŸalgaz ve kömürden elde edilen enerjiye alternatif olması bekleniyor.Dün Moskova’da yapılan açıklamanın ardından Fransa CumhurbaÅŸkanı Chirac, ‘Bu Fransa, Avrupa ve ITER’deki tüm ortakları için büyük bir baÅŸarıdır’ dedi.Çevre grupları ise ITER projesine şüpheyle bakıyor. Greenpeace dün yaptığı açıklamada temiz enerji kaynakları mevcutken, ‘komik’ proje için paranın çöpe atıldığını savundu. Nükleer enerji karşıtı 718 derneÄŸi barındıran Sortir du Nucleaire grubu da projesinin ‘mali bir kara delik’ olacağını projenin de ‘faydasız’ olacağını öne sürdü. 2002 yılında Nobel Fizik ödülü almış Japon bilim adamı Masatoshi Koshiba da güvenlik ve ekonomik maliyet gibi durumlardan ötürü, ITER projesinin geleceÄŸin enerjisi olarak hayal edilemeyeceÄŸini savunmuÅŸtu.ITER nedirITER, dev bir elektromanyetik alanda 100 milyon derece gibi bir ısıda hidrojenden elde edilen iki izotopun kaynaÅŸtırılmasını, yani füzyonunu öngörüyor.Ancak ITER’e karşı çıkanlar projenin ticari olarak kullanılabilmesi için en az 50 yılın geçmesi gerektiÄŸini savunuyorlar. Ayrıca güvenli ve temiz olduÄŸuna dair de bir garanti olmadığına iÅŸaret ediliyor.500 megawattlık olacak reaktörün 4.6 milyar dolara mal olması ve 10 yılda tamamlanması bekleniyor. Reaktör 20 yıl için de hayata geçecek.AB, maliyetin yüzde 40’ını, Fransa yüzde 10’u karşılayacak. Â