Füzeler kitlenecek telefonlar susacak

Günümüzde savunma sistemlerinden evlerimize ulaşan elektriğin kontrolüne kadar tüm alanlarda bilgisayarın hakimiyeti düşünülürse, Batı'da Y2K, bizde 2000 Sorunu ya da Sendromu olarak anılan durumun bilançosunu tahmin etmek çok da zor değil... 2000 yılının Ocak ayı ekstresiyle 100 trilyon liralık bir kredi borcu gelirse çok şaşırmayın. Kartı aldığınız banka, bilgisayar programlarını 2000 yılına uyumlu hale getirmemişse faiz hesabınız bir yıllık borç yerine 99 yıllık borç üzerinden hesaplanmış olacak.

‘‘Y2K sendromu’’, yanlızca kamu kuruluşları ve şirketleri değil PC kullanıcılarını da olumsuz etkileyecek. Hatta dijital aletler bile bu sorundan nasibini alacak. 1 Ocak 2000'in ilk saatlerinde ‘‘Y2K sendromu’’nu çözemeyen şirketlerde tüm stok, muhasebe, ücret ve personel kayıtları üzerinde hesap yapılamaz hale gelecek. Bankalarda faiz ve kredi hesapları kilitlenecek ve bilgisayarla çalışan elektrik ve su idaresi gibi kamu kuruluşlarında faturalama sistemleri çökecek. Sigorta şirketlerinde zamana bağlı hiçbir hesaplama doğru yapılamayacak. Bilgisayarla yapılan nüfus işlemlerinde, yaş hesapları gerçekleştirilemeyecek.

Bilgisayar programcıları bu sorunu aşmanın yollarını arıyorlar ve bu konuda da bir hayli yol aldılar. ‘‘Y2K Sendromu’’nun farklı alanlardaki yansımaları ise şöyle:

Havacılık

Şu anda ulusal hava kurumlarının, trafik kontrol merkezlerinde bulunan bilgisayarlar sistemlerinin sadece üçte biri krize karşı hazırlıklı durumda... ‘‘Y2K Sendromu’’na karşı önlemini alan şirketler 2000'de uçuş programlarında bir değişikliğin olmayacağını ifade ediyorlar. Örneğin Airbus ve Boeing, uçaklarının krize karşı gerekli donanımlara sahip olduğunu belirtiyor. Ama, önlemini almış bir havayolu şirketinin Boeing'i, ancak yine önlemini almış bir havaalanına inmek zorunda...

Elektrik

Elektrik konusunda faturalama sistemlerinde yaşanacak sorunların, elektriğin dağıtımında yaşanacak sorunlardan daha fazla olacağı belirtiliyor. Eğer astronomik rakamlarla alacağınız bir elektrik faturasına itiraz etmeyi düşünüyorsanız unutun. Fatura ödeme günü kalabalıkta ayak altında kalıp canınızdan olabilirsiniz.

Sağlık

ABD, ‘‘Y2K sendromu’’na önem veren ülkelerin başında geliyor. Buna karşın, hastanelerinin yalnızca yüzde 30'u önlemini almış durumda... Tıbbi kayıtların yanında, hastane sistem besleyicileri ve diyaliz makinalarında yaşanacak çökmelerin büyük sorun yaratacağı tahmin ediliyor. Bunun yanında, uzmanlar, kalp hızını kontrol eden aletler ve diğer tıbbi nakil araçlarında sorun çıkmayacağını dile getiriyorlar..

Para

Büyük bankalarda bu sorunun çok etkili olmayacağı dile getiriliyor. Küçük ölçekli bankaların çoğu bu krizden etkilenecek... Ancak bankada bulunan hesaplar bundan zarar görmeyecek. Müşterilerin yine de faturaları, belgeleri, kredi kartı ödentilerini, yatırımları ve vergi kayıtlarını iyi saklamalarında büyük yarar var. Bu önlemler her ihtimale karşı öneriliyor.

Savunma Silahları

Çeşitli ülkeler tarafından dünyanın dört bir tarafında konuşlandırılmış savunma füzeleri ancak bir uyarı sözkonusu olduğunda harekete geçiyor. Uzmanlar, füzelerdeki gömülü çiplerde meydana gelecek aksaklıkların füzeyi harekete geçiremeyeceğini, yanlızca silahı kullanılmaz hale getireceğini belirtiyorlar. Bilimadamlarının tek korkusu, füzenin ‘‘Y2K sendromu’’ nedeniyle yanlış saldırı uyarısı alma olasılığı...

Sosyal güvenlik

Sosyal güvenlik sistemi gelişmiş ülkeler, örneğin ABD, kriz için 7 yıl öncesinden önlemler almaya başladı. Hükümetin krizi aşmaya hazır olduğunu ilan eden bir afişi bile bulunuyor. Aynı zamanda diğer kuruluşlarla da bu konuda bağlantılar kuruluyor. Hazine Bakanlığı, ABD Merkezi Bankacılık Sistemi ve Posta Servisi soruna karşı ortaklaşa önlem aldılar.

Telefon hizmeti

Gelişmiş ülkeler telefon hizmeti konusunda gerekli önlemleri aldılar. Örneğin, yine ABD'de AT&T, Sprint ve MCI gibi büyük çaplı kuruluşların kullandıkları sistemler krize hazırlıklı durumda... Yine Avrupa ülkelerinde de sistemler yenilenmeye çalışılıyor. Ne var ki, bütün ülkeler aynı hazırlık içinde olmadığından, uluslararası aramalarda telefon hatlarında tam bir kaosun yaşanacağı ifade ediliyor.