Güncelleme Tarihi:
Fransa Parlamentosu'nun "Ermeni soykırımı”nı inkara cezayı öngören yasayı kabul etmesi, Türkiye içinde ve yurt dışında tepkileri yol açtı.
İlk tepkilerden biri TBMM Başkanı Bülent Arınç'tan geldi.
Arınç, “Utanç verecek bir karardır. Türk milletine karşı hasmane bir tutumdur. Bunu kabul etmemiz mümkün değildir' değerlendirmesinde bulundu.
TBMM Başkanlık Divanının ardından gazetecilerin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Arınç, sonucun bu şekilde çıkabileceği konusunda herkesin beklentisi olduğunu bildirerek, şöyle konuştu:
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: İLİŞKİLER AĞIR DARBE ALDI
Dışişleri Bakanlığı, Fransız meclisinde sözde Ermeni soykırımıyla ilgili yasa teklifinin kabul edilmesiyle, Türkiye-Fransa ilişkilerinin ağır darbe aldığını bildirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Uzun bir geçmişe dayanan ve asırlar boyunca özenle geliştirilen Türkiye-Fransa ilişkileri, izledikleri politikaların sonuçlarını görmekten uzak bir kısım Fransız siyasetçinin asılsız iddialara dayanan sorumsuz girişimleri sonucu, bugün ağır bir darbe almıştır" denildi. Açıklamada şunlar kaydedildi:
"Tarafımızdan uzun bir süredir en üst düzeyde seferber edilen ve Fransa'da yerleşik vatandaşlarımız, sivil toplum örgütlerimiz ve iş çevreleri ile ele ele sürdürülen tüm diplomatik ve parlamenter girişimlere karşın, Sosyalist Parti tarafından geçtiğimiz mayıs ayında Fransız Ulusal Meclisine sunularak sonuçsuz kalmasının ardından, bu kere 12 Ekim 2006 tarihinde tekrar gündeme taşınan asılsız Ermeni soykırımının inkarını ağır cezai yaptırıma bağlayan yasa tasarısının Meclis Genel Kurulunda kabulü derin esefle karşılanmıştır."
Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan, sözde Ermeni soykırımı iddiaları karşısında Türkiye'nin takındığı tavrın Fransa'nınkinden daha Avrupalı olduğunu söyledi.
Brüksel'de düşünce kuruluşu “Friends of Europe” tarafından düzenlenen yuvarlak masa tartışmasında “Dünyada Avrupa'nın ve Türkiye'nin Yeri” başlıklı bir konuşma yapan Babacan, AB'nin bugün karşı karşıya kaldığı en büyük zorluğun ”değişen sürece uygun şekilde kendisini yeniden tanımlayabilmesi” olduğunu belirterek, “Genişlemeden korkan bir AB, dünyanın yeni gerçekleriyle baş edemez” dedi.
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Fransa Meclisinin sözde Ermeni soykırımına ceza yaptırımı öngören yasa teklifini kabul etmesini kınayarak, “Tarihi yasayla tutsak almak mümkün değildir. Fransa, aldığı bu kararla, yaşanan trajedideki kışkırtıcı rolünü unutturamaz ve kışkırtıcı rolünün vicdani sorumluluğundan kurtulamaz” dedi.Baykal, konuya ilişkin yazılı açıklamada, Fransa Meclisinde alınan kararı büyük bir üzüntüyle öğrendiğini ve esefle karşıladığını belirtti.
PARİS'TEKİ CHP HEYETİNİN TEPKİSİ
Yasa teklifiyle ilgili görüşmeleri izleyen CHP heyeti, teklifin kabul edilmesine sert tepki gösterdi. CHP Grup Başkanvekili Haluk Koç, teklifin kabulünden sonra yaptığı açıklamada, “Dinleyici locasında hayatımın en zor bir buçuk saatini geçirdim. Kendimi itiraz etmemek için zor tuttum. Yüzyıllık kin kusuldu. Tarihin bu kadar tek taraflı ve tek yanlı yansıtıldığı bir ortamı hiçbir yerde görmedim” dedi.
Heyette yer alan milletvekillerinden Gülsüm Bilgehan Toker, “Bu oturum Lozan'dan bu yana nereye geldiğimizi gösteriyor. Burada bir Osmanlı tarihi yargılandı. Hükümet mutlaka gerekli tepkiyi ortaya koymalı ve bunu karşılıksız bırakmamalı” dedi.
Milletvekili Şükrü Elekdağ igenel kurul görüşmeleri sırasında konuşanların hiçbirinin “Türkiye ile dostluğu bozabileceklerini, incitebileceklerini düşünmeden konuştuklarını” belirterek, “Bunun nedeni zaten Türkiye'den bir tepki görmeyeceklerini düşünmeleridir. Bize karşı, 'sıfır bedelli' bir politika izleyebileceklerini düşünüyorlar” dedi. Elekdağ, konuşmacıların “Türkiye'den bir tepki gelmeyeceğini bilerek, buna güvenerek konuştuklarını” belirterek, bunun yanlış olduğunu göstermek için Türkiye'nin gerekenleri ortaya koyması, kendi tutumuzu gözden geçirmesi gerektiğini ifade etti.
FRANSA HÜKÜMETİ: YASANIN GEREKLİLİĞİNE İNANMIYORUZ
Fransa hükümeti, sözde Ermeni soykırımıyla ilgili yasanın gerekliliğine inanmadığını belirterek, Türkiye-Fransa ilişkilerin önemini vurguladı. Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, parlamentoda kabul edilen yasa tasarısına destek olunmadığı ifade edildi ve Fransa'nın, Türkiye ile olan yakın ilişkilerine verilen değere dikkat çekildi.
Açıklamada, yasanın, yürürlüğe girmesi için Senatodan onay alması gerektiği hatırlatıldı ve "Bu, uzun bir yasal sürecin sadece başlangıcı. Hükümet, gereksiz ve zamansız görünen yasayla ilgili her aşamada kendi pozisyonunu belirlemeye devam edecektir" denildi.Bakanlık, iki ülke arasındaki yoğun dostluk ve işbirliği ilişkileriyle birlikte Türkiye ile diyaloğa bağlı olduğunu kaydetti.
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, Türkiye'nin olan biteni soğuk kanlılıkla karşılaması gerektiğini söyledi. Dink, özellikle Türkiye'nin kendi içinde yapması gereken demokratikleşme sürecini bu tür olaylara kızıp, geri plana atmaması gerektiğini ifade etti. Dink, şunları kaydetti:
“Aksine daha ilerletmesi lazım. Türkiye'nin olan biteni soğukkanlılıkla karşılaması lazım. Bence çok daha önemli olan, Türkiye ile Ermenistan'ın ilişkilerini ve diyaloğunu sağlayabilmek için daha fazla çabalara girmek lazım. Sonuçta gördük ki, dışarıdan yapılan bu müdahaleler bu diyaloğu sağlamaktan ziyade zorlaştırıyor. Bence Türk ve Ermenilerin kendi aralarında konuşma zeminlerini aramaları lazım.”
Hrant Dink, "Bu yasayı ihlal ederim. İfade özgürlüğü adına ihlal ederim” dedi.
Avrupa Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu Üyesi Olli Rehn, yasa tasarısının görüşülmesinden önce “Türkiye ile diyaloğu öldürmeyelim” çağrısında bulundu. İnkarı cezalandırmanın sonucunun “felaket” olacağını belirten
AB Komisyonu, Fransa meclisinde kabul edilen sözde Ermeni soykırımını reddetmenin suç sayılmasını öngören yasa teklifinin yasalaşmasının diyalog ve konunun tartışılması ortamına zarar vereceğini bildirdi.
AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn'in sözcüsü Krizstina Nagy, Fransa meclisinde kabul edilen teklifin henüz yürürlüğe girmediğini ve yürürlüğe girmesi için daha uzun bir süreçten geçeceğini hatırlatarak, "Olli Rehn toplantıda olduğu için güncel değerlendirmesini alamadım. Ancak Rehn, bu konuyla ilgili tutumu çok net ortaya koymuştu" dedi.
Fransa Uluslararası İlişkiler ve Strateji Enstitüsü Türkiye uzmanı Diddier Billion, Fransa'da “Ermeni soykırımı”nı inkar edenlere hapis ve para cezası verilmesini öngören yasa tasarının “bir skandal olduğunu” belirterek, bu tür girişimlerin ancak diktatör ülkelerde görülebileceğini savundu.
DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar, “Fransa'nın sözde Ermeni soykırımı iddialarının reddini suç sayan yasayı kabul etmiş olmasını büyük bir infial ve derin bir esefle karşılıyor, şiddetle kınıyoruz” dedi.
DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, Fransa Meclisi'nin yasa teklifini kabul etmesiyle “Türkiye'yi değil, kendisini lekelediğini” bildirdi.
SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, yasaya tepki göstererek, “Fransa tarihinin en ciddi yanlışlıklarından birini yaptığını söyledi.
HÜRPARTİ Genel Başkanı Yaşar Okuyan, Fransa Parlamentosundaki “Sözde Ermeni soykırımını reddedenlere cezai yaptırım öngören yasa teklifi”ne ilişkin, “Bugün Fransa Parlamentosu'ndan çıkacak karar Fransa'nın rezil bir ülke olup olmadığının kararıdır” dedi.
İşçi Partisi Denizli İl Başkanı Mustafa Güleç de yaptığı basın açıklamasında, “Eğer Fransa sözde Ermeni soykırımında ısrar ederse çılgın Türkler, Paris'e de gelecektir” dedi. İşçi Partisi Antalya İl Başkanlığı, Kışlahan Çarşısı önünde düzenlediği basın açıklamasında, Fransa'yı protesto etti.
Memur-Sen üyeleri, yasayı protesto amacıyla Fransa'nın Ankara Büyükelçiliği önüne siyah çelenk bıraktılar.Büyükelçilik binası yakınında toplanan konfederasyon üyeleri, Fransa aleyhine çeşitli sloganlar attılar.
Saadet Partisi İzmir İl Teşkilatı üyeleri, Fransa'nın İzmir Konsolosluğu önüne siyah çelenk bıraktı.
Malatya Barosu Başkanı Mehmet Görgeç, yasa teklifinin 19'a karşı 106 oyla kabul edilmesinin utanç verici olduğunu belirterek, “Fransa kendi karanlık geçmişine bakmalı” dedi.
Bitlis Barosu Başkanı Mezher Yürek, yaptığı açıklamada, yasa teklifinin düşünce özgürlüğüne vurulmuş önemli bir darbe olduğunu söyledi.
Fransa Parlamentosunun gündeminde yer alan ”Ermeni Soykırımını İnkar Yasası” teklifinin kabul edilmesi, Hatay'da yaşayan Ermeni asıllı Türk vatandaşlarını rahatsız etti. Samandağ ilçesine bağlı Vakıflı köyünde, organik tarımla uğraşan 200 civarındaki Ermeni asıllı Türk vatandaşı adına konuşan muhtar Berç Kartum, Fransa'nın aceleyle aldığı karardan olumsuz etkilendiklerini ve bunun üzüntüsünü yaşadıklarını söyledi.ERMENİ ASILLI TÜRKLER, KARARDAN RAHATSIZ
Fransa Meclisi'ne mektup yazarak, rahatsızlıklarını bildireceklerini ifade eden Kartum, şunları kaydetti:
“Fransa'nın bizim adımıza hareket etmesini anlamış değiliz. Bizi kimsenin alet etmeye hakkı yok. Bizler Vakıflı'da, Türklerle barışık, kardeşçe ve dayanışma içinde yaşıyoruz. Yangından mal kaçırılıyor gibi 90 yıllık konuları gündemde tutarak, böyle bir karar almalarını kabul edemiyoruz.”
Kocaeli'nin Karamürsel İlçe Belediye Başkanı İsmail Yıldırım, Türkiye'nin bütünlüğü ve tarihi kimliğine yapılan “siyasi hücumların” son günlerde kasıtlı olarak yoğunlaştırıldığını savundu.
Çorum'un Sungurlu İlçe Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Şahiner, yasa teklifinin kabülünün Ortaçağ'daki haçlı zihniyetinden farklı olmadığını söyledi.
Sağlık- Sen: Sağlık Sen İzmir Şubesi Teşkilat Sekreteri Toğan Demircan, Fransa'nın kabul ettiği sözde Ermeni soykırımını reddetmeyi suç sayan kanun tasarısının İnsan Hakları Sözleşmesi'nin temelleriyle çeliştiğini belirtti.
Erciyes Üniversitesi: Fransız parlementosunun sözde Ermeni soykırımının reddedilmesini suç sayan yaşayı kabul etmesi tepkiye neden oldu. Erciyes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü ögretim üyesi ve Türk- Ermeni ilişkileri Sempozyumu Tertip Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Metin Hülagü, yasa teklifininin 106’ya 19 oyla kabul edilmesini kınadığını ve protesto ettiklerini söyledi.
Erzurum'da Atatürk Üniversitesi (AÜ) Atatürkçü Düşünce Kulübü üyeleri, Havuzbaşı'ndaki Atatürk Anıtı önünde biraya gelerek, karara tepki gösterdi.
Denizlili iş adamı İsmet Abalıoğlu, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Fransa Senato Başkanı Chiristian Poncelet, Fransa Meclis Başkanı M.Jean Louis Debré ve Fransa Başbakanı Dominique De Villepin'e birer protesto mektubu gönderdi.
Teklifin reddedilmesi çağrısında bulunan Le Monde Gazetesi, Fransız hükümetinin oturumda etkili olmadığını yazdı. Le Monde, Fransız Ulusal Meclis’te yapılan oylamayı değerlendirdiği haberinde yasa tasarısının Parlamento tarafından kesin olarak kabul edilmesi için Senato tarafından da ele alınması gerektiğine dikkat çekti.