Fiziksel mesafe korunmalı

PROF. DR. MELİH US (Kalp Damar Cerrahi Uzmanı): Spor, bilindiği gibi kalp damar sistemi üzerinde bir yük artışı demektir. Hangi sporu yaparsak yapalım çizgili kas hücrelerimiz daha fazla enerjiye, oksijene ihtiyaç duyar. Bunu karşılamak için kan basıncı, kalp hızı ve soluk alışverişi artar. Sağlıklı bir kişide egzersize bağlı artmış ihtiyaç karşılanabilirken kalp damar hastalarında egzersiz toleransı daha düşüktür. Maske kullanmak solunum sistemi üzerinde ayrıca bir direnç noktası oluşturmaktır. Burun tıkanıklığının solunum zorluğuna yol açması gibi maske de hava akışını zorlaştırdığı için sistem üzerinde ek yük yaratır. Ayrıca metabolizma artığı olan karbondioksitten zengin, oksijenden düşük kirli havanın tekrar solunmasına da neden olur. Özellikle ‘respiratör’ olarak adlandırılan özel filtreli maskelerde (N95) bu zorluk ve kirli havanın ‘tekrar solunması’ daha da belirgin olarak meydana gelir. Maske ile egzersiz sırasında nefes darlığı, baş ağrısı, denge kaybı, çarpıntı, soluk sayısında artış, kaslarda seyirme, kramp, yüzde aşırı kızarma (flushing) solunum yetmezliğini düşündürmelidir. Ayrıca nem, terleme ile virüs için uygun ortam yaratacağı için düzeltmek amaçlı sık elle temasa yol açacağı ve kontaminasyon (virüs ile kirlenme) riskini arttıracağı için spor sırasında maske kullanılması önerilmez. Spor sırasında koronavirüs bulaşma riskini azaltmak için en önemlisi fiziksel mesafenin korunmasıdır.

ÇOCUKLARIN KAFASI KARIŞABİLİR

Rabia Nur ŞEN soruyor: Hocam 5 yaşında çocuğumun sorusu: Bu yarasa virüsü, Çin’den buraya kadar nasıl gelebildi? Bu soruya nasıl cevap vermeliyim?

PROF. DR. ARİF VERİMLİ (Psikiyatrist): Beş yaş çocuğu için bu süreç fantazya, oyun ve gerçek arasında şekillenir. Duyduklarını hemen kaptıkları ve kendilerince yorumladıkları bu dönemde çocuğunuzda kaygı seziyorum. ‘Yarasa’, ‘Çin’ gibi kavramlar aklını karıştırıyor. Çocuğunuzu karşınıza alın, bilim adamlarının ve doktorların yanınızda olduğunu, korkmaması gerektiğini, onun yanında olacağınızı anlatın. Tutarlı olun, net ve bilimsel açıklamalarla duygularını resimlemesini sağlayın. İnanın her şeyi anlıyorlar.

İLAÇ İÇİN 300 MOLEKÜL ARAŞTIRILIYOR

Asım BELLİGÜN soruyor: Geçtiğimiz haftalarda ‘Lancet’ dergisinde yer alan, korona tedavisinde bu kadar çok ve riskli ilaçların bir arada tedavide kullanılmasından dolayı ölümlerin olduğu konulu makaleyle ilgili ne düşünüyorsunuz?

PROF. DR. BARIŞ OTLU (Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Başkanı): Bugün tüm dünyada antiviral ilaç olarak etkisi araştırılan, 150’si için faz çalışmalarına başlanmış 300’e yakın molekül bulunuyor. Bu moleküllerin birçoğu başka hastalıklar için hali hazırda kullanılıyor. Bu virüs ve neden olduğu hastalık henüz çok yeni olduğundan bahsettiğiniz şekilde kesin bir kanıya varmak için yeterli sayıda bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Özellikle mortalite ve morbidite üzerine etkili olabilecek birçok değişkenin varlığında, tedavide kullanılan ilacın/ilaçların tek başlarına sorumlu tutulabilmesi için kontrollü yapılacak ek çalışmalara ihtiyaç var.

GENEL TEDBİRLER HERKESE UYGULANIYOR

Tolga TANRIBUYRUĞU soruyor: Ülkemizde zor şartlar altında yaşayan dört milyon Suriyeli göçmen var. Hijyen şartlarının iyi olmadığı ve zor durumda olan bu insanlar koronavirüse yakalanmadılar mı?

PROF. DR. İSMAİL BALIK (Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi): Onlara da genel tedbirler uygulanmaktadır. Göçmenlerin ne kadarında hastalık görüldüğü Sağlık Bakanlığı’na sorulması gereken bir bilgi.

SİZ SORUN HOCALAR YANITLASIN

Alanında uzman, çok değerli hocalardan oluşan Hürriyet Bilim Kurulu, her gün koronavirüs ve salgınla ilgili sorularınıza cevap veriyor. Sorularınızı hurriyetbilim@hurriyet.com.tr adresine veya 0 530 054 44 84 numaralı WhatsApp hattına isim ve soyisminizi yazarak yollayabilirsiniz.