Fetvanın hedefindekiler

CHARLIE HEBDO SIRADA

Listeye en son katılan isim Hazreti Muhammed’e hakaret edilen ‘Müslümanların Masumiyeti’ adlı provokatif ‘film’in arkasındaki Sam Becile, nam-ı diğer Nakkoula Bassaley Nakkoula ve tabii tüm film ekibi. Nakkoula’nın kellesini isteyenlerden biri Hizbullhah lideri Hasan Nasrallah. İşin şakası yok yani. Hafta içinde Hz. Muhammed’i espri malzemesi yapan Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’nun kadrosu da aynı listede ‘müstesna’ bir yeri garantilemiş görünüyor.

EN KIDEMLİSİ: SALMAN RÜŞDİ

Hiç kuşku yok ki ‘ölüm fetvası’ denince ilk akla gelen isim Salman Rüşdi. ‘Şeytan Ayetleri’ adlı kitabında İslam’a ve Hz. Muhammed’e küfrettiği gerekçesiyle bizzat Ayetullah Humeyni tarafından kaleme alınan fetvadan ötürü Rüşdi 1989’dan beri ‘edebi bir hayalet’ gibi dolaşıyor dünyada. The New Yorker’ın son sayısında yayımlanan enfes makalesinde yazdığı gibi, kendi seçtiği Joseph (Conrad) Anton (Çehov) adıyla, “Ölene kadar yaşamak zorunda” ne de olsa.
Korkusu hiç de boşuna değil Rüşdi’nin. Christopher Hitchens’ın ifadesiyle ‘fikir suikastçileri’ Rüşdi’ye (henüz) ulaşamadı ama ‘Şeytan Ayetleri’nin Japon ve İtalyan çevirmenleri ve Norveçli yayıncısı peş peşe öldürüldü. Humeyni’nin fetvası yalnız Rüşdi’yi değil, ‘Şeytan Ayetleri’nin ‘yapım ve sunumunda emeği geçen’ herkesi kapsıyor çünkü. Kitabı Türkçe’ye çeviren -ama basacak yayınevi bulamayan- Aziz Nesin’in başına Sivas’ta neler geldiğini de hepimiz biliyoruz.

HEP ONUN YÜZÜNDENMİŞ

Hafta içinde anladık ki İran rejimi de Rüşdi’yi unutmuş değil. Öyle ki ‘Müslümanların Masumiyeti’ sanal âlemde gösterime sokulduktan bir iki gün sonra fetva tazelendi; Rüşdi’nin ‘başına konan ödül’ de 2.8 milyon dolardan 3.3 milyon dolara çıkarıldı. Zamlı fetvayı çıkaran 15 Khordad (3 Haziran) Vakfı’ndan Ayetullah Sanei’ye göre, “Eğer Humeyni’in fetvası yerine getirilebilseydi, ne o hakaretamiz karikatürler çizilebilir, ne o yazılar yazılabilir ne de o film çekilebilirdi.”
O bilinmez ama ‘katli vacip’ler listesinin 23 yılda epey kabardığı ortada. Fikir fetva dinlemiyor, fetva da hedef gözetmiyor pek. Aynı kişi için birden fazla, defalarca fetva çıkarılabiliyor. Hatta çoğu zaman fetvaya bile gerek kalmıyor, durumdan vazife çıkarılıyor. O yüzden fetva merciinin pek önemi yok. Önemli olan, hedef.

ONLAR DA HEDEFTİ

Theo Van Gogh: Hollandalı yönetmen. 2004’te ‘Submission’ adlı filminden ötürü öldürüldü. Göğsüne saplanan bıçağın üstünde filmin senaristi Ayaan Hirsi Ali’ye bir not vardı: “Sıra sende!”

Evanjelist rahip Jerry Falwell: Amerikalı din adamı 2002’de televizyon ekranından, “Bence Muhammed bir teröristti” deyince İran’ın ruhani lideri Hameney’in sözcülüğünü de yapan Ayetullah Muhsin Şebastari, “Katli vaciptir” dedi. Falwell 2007’de eceliyle öldü.

Muammer Kaddafi: Kendi
halkına silah doğrulttuğu gerekçesiyle İslam âlimi Yusuf el Karadavi tarafından hedef ilan edildi. Kaddafi Ekim 2011’de isyancıların elinde can verdi.

LİSTEDE KİMLER YOK Kİ

Hedef: Danimarkalı karikatürist Kurt Westergaard
Gerekçe: 2005 yılında patlak veren karikatür krizini tetikleyen bomba biçiminde türban takmış Hz. Muhammed karikatürünü çizmesi. Suikast girişimlerine maruz kaldı. Sürekli polis koruması altında.

Hedef: Hollandalı politikacı Geert Wilders
Gerekçe: Avustralyalı imam Feiz Muhammed’in çıkardığı fetvaya göre İslam’ı ve Müslümanları aşağılayıcı ifadelerinden ötürü Wilders’in katli vacip.

Hedef: Somali kökenli Hollandalı feminist aktivist, yazar Ayaan Hirsi Ali.
Gerekçe: Senaryosunu yazdığı ‘Submission’ (Teslim Olma-İslam) adlı filmde Müslüman kadınlara yönelik şiddeti, ‘Kafir: Aydınlanma Hikayem’ adlı otobiyografik kitabında da dinden nasıl koptuğunu anlatmak suretiyle İslam’ı küçük düşürmesi.

Hedef: Bangladeşli yazar Teslime Nesrin
Gerekçe: Ülkesindeki ve genel olarak Müslüman alemindeki rejimlerin kadınlara ve azınlıklara yönelik tutumunu eleştirdiği yazılarında İslam’a iftira etmesi. Tüm Hindistan İbtehad Kurulu 2007’de Nesrin’in başına ödül de koydu.

Hedef: İranlı rapçi Şahin Necefi; müziğin Salman Rüşdi’si
Gerekçe: Klibi de çekilen ‘Naki’ adlı şarkısında 10’uncu Şii İmamı Ali el Hadi el Naki’ye göndermede bulunması. İranlı Ayetullah Nasir Şirazi’nin fetvası üzerine Almanya’ya kaçan Necefi’nin başına bir Arap şeyhi tarafından 100 bin dolar ödül koyuldu.

Hedef: Pakistanlı aktris ve model Veena Malik
Gerekçe: Önce erkek dergisi FHM’e verdiği yarı çıplak pozlar, ardından bizdeki ‘İzdivaç’vari bir şov programında evlenmeye kalkıp ‘nikâh’ müessesesini ayaklar altına alması. Tüm Hindistan İbtehad Kurulu Malik’in de peşinde.

BUNLAR DA VAR

Hedef: Mickey Fare
Fetva: Suudi Şeyh Muhamed Münacid
Gerekçe: Fare, şeytanın askeridir. Mekruhtur. Kökünün kazınması gereken bir mahlukattır. Oysa bugün Mickey Fare Tom ve Jerry yüzünden çocuklar fareleri sevimli buluyor. Gerçek farelerin de, Mickey Fare ile Tom ve Jerry’nin de öldürülmesi lazım.

Hedef: South Park adlı çizgi dizinin yaratıcıları
Fetva: İslam Devrimi adlı örgüt
Gerekçe: Çizgi dizinin bir bölümünde Hz. Muhammed’in gülünç bir kostüm içinde resmedilmesi. Örgüt dini bir otorite olmadığı için tipik bir fetva değil bu. Ancak South Park’ın yaratıcıları Matt Stone ve Trey Parker bir dönem ölüm tehditi altında yaşadı.

Hedef: Pokemon
Fetvacı: Birleşik Arap Emirlikleri Din Kurulu
Gerekçe: Çocukları kumara teşvik etmesi ve evrim kuramını savunması (Pokemon Suudi Arabistan, Mısır ve Katar’da haram)