FETÖ Dışişleri Bakanlığı'na nasıl sızdı

Çavuşoğlu, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra 16 Temmuz-7 Kasım 2016 tarihleri arasında yayımlanan 3 ayrı kararname ile Dışişleri Bakanlığı’ndan FETÖ’le ilişkili oldukları gerekçesiyle toplam 408 kişinin ihraç edildiğini duyurdu. Çavuşoğlu, bu personelin 350’sinin diplomatik kariyer memuru, 58’inin ise diğer kategorideki idari memurlar olduğunu açıkladı.

10 DİPLOMATTAN 3’Ü, YANİ % 30’U FETÖ’DEN İHRAÇ
Bu, son derece düşündürücü bir rakam. Çünkü Dışişleri, butik bir bakanlık. 2016 yılı başlangıcında Dışişleri Bakanlığı’nda -idari kadrolar hariç- toplam 1202 meslek memuru, yani diplomat bulunduğu hesaba katılırsa, toplam diplomat kadrosunun yaklaşık yüzde 30’unun FETÖ bağlantısı nedeniyle ihraç edildiği anlaşılıyor.

Bu tespitin bir diğer anlatımı şu: Suçlamalar doğruysa, Dışişleri Bakanlığı’nda her 10 diplomattan 3’ü FETÖ’cüymüş. Oran üzerinden hareket edilirse, neredeyse Türk Silahlı Kuvvetleri’ndekine yakın bir oranda sızabilmiş FETÖ Dışişleri Bakanlığı’na.

Rakam böyle olunca ister istemez ‘Bu kadar FETÖ bağlantılı insan nasıl oldu da bu kadar kolaylıkla Dışişleri’ne girdi’, ‘Hangi zamanda girdi’, ‘Kimin, kimlerin sorumluluğu altında girdi’ gibi sorular insanın aklına takılıyor.

PERSONEL POLİTİKASINI DAVUTOĞLU DEĞİŞTİRMİŞTİ
Bu soruya soyut gerekçelerle değil, somut rakamlarla yanıt aramak gerekiyor. AK Parti 2002 sonunda iktidara geldiğinde, 163 dış temsilcilikte ve merkezde toplam 542 meslek memuru görev yapıyormuş. 2016 yılına girildiğinde dış temsilcilik sayısı 234’e çıkmış, meslek memuru sayısı da 1202’ye yükselmiş. Yani 13 yıl içinde iki katından fazla artmış diplomat sayısı. Bu artışın en kabarık bölümünün de Ahmet Davutoğlu’nun Dışişleri Bakanlığı’nı üstlendiği 2009 yılı ile 2013 arasındaki döneme denk geliyor.

SORULARI BAKANLIKTAN GELEN ‘ÇOKTAN SEÇMELİ’ SINAVLAR
Davutoğlu da bakanlığa geldikten sonra yeni bir dış politika vizyonuna yönelirken, bakanlığın personel politikasını köklü bir şekilde değiştirmişti. Davutoğlu, ilk iş olarak TBMM’den yeni bir teşkilat yasası geçirmiş, uluslararası ilişkiler, hukuk, siyaset bilimi, kamu yönetimi gibi alanlardan mezun olanlara ek olarak, tarih, sosyoloji, halkla ilişkiler ve tanıtım, psikoloji, felsefe, matematik, mühendislik gibi alanlarda lisans ve lisans üstü eğitim alanlara da meslek memuru olma kapısını açmıştı.

Bu dönem Türkiye’nin, özellikle Afrika’da, yurtdışındaki yeni dış temsilciliklerinin sayısını hırslı bir şekilde arttırdığı bir dönemdi. 2009 yılında 178 olan dış temsilcilik sayısı 2012 sonuna gelindiğinde 210’a çıkmıştı.

Personel politikasında çarpıcı olan bir değişiklik daha vardı. 2010 yılına kadar sınavlar önce yazılı, daha sonra sözlü olmak üzere iki aşamada yapılıyordu. 2010 yılında bu iki aşamanın önüne bir de “çoktan seçmeli” sınav eklendi. Çoktan seçmeli sınav sorularını bakanlığın personel dairesi hazırlıyordu. Bu arada mülakat komisyonu da daraltıldı. Eskiden sözlü sınavlar bütün müsteşar yardımcıları ve genel müdürlerin de katıldığı geniş bir heyetin önünde yapılırken, bütün yetkiler beş kişilik bir komisyona geçti. Müsteşar Feridun Sinirlioğlu komisyonun üyesi olmakla birlikte, toplantılar müsteşar olmadan yapıldı.

LİSTELER PERSONEL DAİRESİ’NDE SONLANDIRILDI
Listeler çoğunluk bakanlığın Personel Dairesi’nde sonlandırıldı. AK Parti döneminde 2003-2015 arasındaki 13 yıl içinde göreve başlayan 595 aday meslek memurundan 267’si 2010-2013 döneminde alındı. Davutoğlu’nun bakanlığa geldiği 2009 yılında da eski yöntemle 50 kişi alınmıştı.

O dört yılın ilk ikisinde Personel Dairesi Başkanı Tuncay Babalı, son ikisinde ise Ali Fındık’tı. Bakan özel danışmanı olarak daraltılmış komisyona giren bir başka isim ise Davutoğlu’nun sağ kolu olan özel danışmanı Gürcan Balık’tı. Her üçü de şu an FETÖ soruşturmasında tutuklu bulunuyor.

FATİH ÜNİVERSİTESİ’NDEN BAKANLIĞA GİRİŞ DÖNEMİ
Alınan bilgiler 2010-2013 döneminde Gülencilerin kontrolündeki Fatih Üniversitesi’nin mezunlarının da bakanlığa giriş yapmaya başladıklarını gösteriyor. Ayrıca, bu dönemde bakanlığa katılan kadın diplomatların sayıca azlığı da Dışişleri içinde tartışma yaratan bir konu olmuştu.

Bu arada, bu dönemde katılan diplomatların sayıca azımsanmayacak bir bölümünün yabancı dil bilgisinin zayıf olduğu ortaya çıkınca, bakanlıkta İngilizce kursları açılmış, bu durum bakanlığın profesyonel yetkinlikleri bakımından sıkıntılı bir durum yaratmıştı. Bakanlığın memur alımında eskisi kadar seçici davranmadığı o dönemde yaygın bir kanaatti.

İHRAÇ EDİLENLERİN ÇOĞU SEÇMELİ SINAVLA GİRENLER
Peki 15 Temmuz sonrasındaki kararnameler ile görevinden uzaklaştırılan 350 meslek memuru ne zaman bakanlığa girdi? Diplomatik kaynaklar, ihraç edilen diplomatların çoğunun çoktan seçmeli sınavların yapıldığı 2010-2013 döneminde bakanlığa girdiğine dikkat çekiyor. Bakanlıktan atılan bu 350 kişi içinde 2010’dan önce girenler de var, ancak sayıca kabarık bir oran oluşturmuyor bu kesim.

Rakamlar bize işte bu gerçekleri söylüyor.