Fatih’te on çöpev var

Belediye temizlik ekipleri Çöpevlerde altı ayda bir temizlik yapıyor

Arada bir televizyon ekranlarına yansıyan çöpev görüntülerinin aslında ilçelerde sık sık yaşandığını öğreniyoruz. Belediye yetkilileri, sadece Fatih'te 10 tane çöp evin bulunduğunu söylüyor.

Belediye, bu çöpevleri rutin olarak her altı ayda bir temizliyor. Çöpevlerin bazıları daha kısa sürede doluyor. Zaman zaman asılsız çöpev ihbarları da yapılıyor.

Belediye ekipleriyle birlikte Fatih Camii’nin yanındaki bir sokakta çöpev operasyonunu izliyoruz. Adı Sağlık olan bir apartmanın ikinci katına çıkıyoruz. Belediye ekipleri ev sahibesi yaşlı kadını ikna etmeye çalışıyorlar. Melahat Sadık isimli kadın evinden çürümüş eşyaları çıkartmaya çalışan ekiplere bağırıp çağırıyor:'Evimi niye kirletiyorsunuz? Şerefimle, haysiyetimle oynamayın! Temizlikçiler tarafından alınan eşyaların kiracısına ait olduğunu söylüyor. Ancak tüm karşı koymasına rağmen rutubetten çürümüş ve etrafa kötü bir koku yayan tüm eşyalar teker teker dışarı çıkartılıyor ve kamyonlara yükleniyor.

Belediye boşaltıyor

Komşuları Melahat Hanım'ın psikolojik sorunlarının olduğunu, o nedenle evine çöp getirdiğini söylüyorlar: ’Alıştık artık. İki üç ayda bir belediye gelip bu evi boşaltıyor. Gündüz hiç dışarı çıkmıyor. Geceleri sokaklardan topladıklarını eve dolduruyor.’ Melahat Sadık'ın evinin alt katındaki 'Satılık daire' ilanı gözümüze çarpıyor. Sokak sakinleri, 'Zavallı adam. Daireyi yeni aldı. Milyarlarca lira masraf yaptı. Evi onardı. Şimdi satıyor. Evine Melahat Hanım'ın evinden üzerine pis sular akıyor. Çöpeve komşu olduğunu sonradan öğrendi' diyerek, Melahat Hanım'ın komşusunun başına gelenleri anlatıyorlar.

Temizlikten Sorumlu Başkan Danışmanı Mustafa Çimen

Lokantalar ve hastaneler hoyrat

Sokaklar çok dar. İstanbul'un birçok ilçesinde çöp toplama işinin önündeki en büyük engel sokakların dar olması. Araçlarımızı dar sokak aralarına sokmakta zorlanıyoruz. Ortada kalan çöp halkın sağlığını tehdit ettiği için özellikle buralara girmeye çalışıyoruz.

Sokakların çoğunda yanlış park uygulaması var. Vatandaş arabasını sokağın en can alıcı yerine parkediyor. Adamı yatağından kaldırıp, kamyonu sokağa soktuğumuz günler oluyor. Halkımız biz çöp toplarken uykuda olduğu için çektiğimiz sıkıntıyı görmüyor. Onlardan bu konuda biraz daha anlayışlı olmalarını istiyoruz.

Sahipsiz boş arsalar, terkedilmiş metruk evler, tarihi çeşmeler cami ve okul duvarları ve bazı parklar vatandaş tarafından doğal çöplük gibi kullanılıyor. Pazarcı esnafının tezgahını geç toplaması ve çöpünü dağınık şekilde bırakması ekiplerin işini fazlasıyla zorlaştırıyor. Emek ve zaman kaybı oluyor.

Temizlikçilerin en çok yakındıkları şikayetlerden biri de Aksaray bölgesindeki lokanta, otel ve eğlence yerlerinin çöplerini gelişigüzel atmaları. Lokantalar ve restorantlar artıklarını günün her saatinde konteynırlar yerine sokak başlarına döküyorlar. Belediye bunlara karşı ayrı bir mücadele veriyor. Hastaneler de çöp konusunda oldukça hoyrat davranıyor. Mustafa Çimen, Fatih'teki birçok hastanenin tıbbi atıklarla mutfak atıklarını ayrıştırmadan attıklarını söylüyor. 'Yaptığımız tüm ikazlara rağmen hastanelerin çöplerinden kadavra parçaları çıkıyor. Ancak ceza yazarak bunun önüne geçmeye çalışıyoruz.'

Başkan Yardımcısı İsmail Hakkı Turunç

Halk hizmet istiyor bedel ödemek istemiyor

Fatih'te belediyenin bir yılda çöp için harcadığı para 3 trilyon lira. 3 trilyonun 311 milyarını belediye sadece pazarların çöpünü toplamak için harcıyor. Peki, harcanan 3 trilyona karşılık belediyenin çöp vergisinden eline geçen para ne kadar? Başkan Yardımcısı İsmail Hakkı Turunç, örneklerle anlatıyor:

‘‘100 metrekarelik bir daireden bir yıllığına 7 milyon 300 bin lira alıyoruz. Ayda 600 bin lira gibi komik bir para karşlığında haftada iki kez vatandaşın çöpünü alıyoruz. İlçemizdeki pazarların çöpünü temizlemek için 300 milyardan fazla para harcıyoruz. Pazarlardan gelen toplam gelirimiz 75 milyar lira. 1999 yılında çöp vergisinin ancak yüzde 35'ini toplayabildik. Hepsini toplamayı başarsak elimize geçecek olan para 2.2 trilyon lira. Bunun da yüzde 30'u Ankara'ya gidiyor. Çöpün hesabı böyle. Çık! İşin içinden çıkabilirsen! Çöp üretimi kolay , toplanması çok pahalı bir iş. Ama yapmak zorundayız. Kaynaklarımızla sübvanse etmeye çalışıyoruz. Bu hizmeti büyük bir özveriyle vermeye çalışıyoruz. Onlardan tek istediğimiz çöplerini gününde çıkartmaları ve gelişigüzel atmamaları.'

Turunç, gelişmiş ülkelerdeki temizlik vergilerinin ve cezaların yüksek olduğuna dikkat çekiyor:'Avrupa ülkelerinde bu hizmetlerin bedeli bizdekinin çok üzerinde. Bizde vatandaş hem iyi hizmet istiyor hem de bedel ödemek istemiyor. Ama halkımızın çöp konusundaki duyarlılığı giderek artıyor. Fatih halkı artık daha dikkatli davranıyor. Bu da bizi sevindiriyor.’’

Nasıl yürüyor?

Öncelikle sokak köşelerindeki ve caddelerdeki çöpler toplanıyor.

Daha sonra yoklama yerlerinden ve konteynırlardan çöpler alınıyor. Çöp toplayan ekipleri çekyat ve moloz ekibi takip ediyor.

En son safhada yıkama ekipleri devreye girerek, çöplerin alındığı yerleri yıkıyor, kireçlenecek yerlere kireç döküyorlar.

Arkadan 'temizlik zabıtası' kontrole başlıyor.

Bu ekip, vatandaşlara çöp dökme saatlerini ve çöpün nasıl döküleceğini anlatıyorlar.

Uygunsuz çöp dökenlerle ilgili ihbarları değerlendiriyor, kurallara uymayanlara yine bu ekip ceza yazıyor.

Dört kişilik ayrı bir ekip de çevre kirliliğine neden olan afiş ve duvarlara yapıştırılan ilanları topluyorlar.

Pazar mesaisi yok

Fatih'te pazar hariç her gün çöp toplanıyor. Çöp toplama işi sabah daha güneş doğmadan başlıyor. 24 saat aralıksız devam ediyor. Hızlı tempo sadece pazar günleri yavaşlıyor. Nedeni de şu: Temizlik işçilerine pazar günü verilen mesai normal günde verilen mesaiden daha fazla. Pazar mesaisi belediyeye ayrı külfet getirdiği için çöp toplama işi asgari düzeyde yapılıyor.

Çöpevin sahibi bağırıyor:

Evimi kirletiyorsunuz!

Fatih'te 10 tane çöpev var. Belediye'nin altı ayda bir yaptığı çöpev operasyonlarından birini izliyoruz. Fatih Camii’nin yanındaki sokak, Adı sağlık olan apartmanın ikinci katı. Ev sahibesi Melahat Sadık, çürümüş ve kokmuş eşyaları çıkartmaya çalışan ekiplere bağırıp çağırıyor: ‘Evimi niye kirletiyorsunuz? Şerefimle, haysiyetimle oynamayın!’

Yatak kampanyaları arttırıyor

Belediyenin üstü açık iki kamyonu belli noktalardan yatak, koltuk, çekyat ve çöp niteliği taşımayan bu tip malzemeleri topluyor. Toplanan eşyalar çöplerle birlikte Kemerburgaz'daki alanlara boşaltılıyor. Bu eşyalar arasında yatak, koltuk ve çekyatların özel bir önemi var. ‘eskisini ver yenisini al’’ kampanyaları bu tür çöpleri artırıyor.

289 korsan nokta

Rastgele çöp atılan noktalara temizlikçiler ‘korsan çöp noktaları’ diyor. İlçede tam 289 korsan çöp noktası bulunuyor. Bu korsan noktalar belediyenin çöp dökme noktalarının birkaç katı. Bu noktaların ıslah edilmesi için çiçek dikmekten afiş asmaya kadar birçok yöntem deneniyor. Ama vatandaş yine çöp dökmeye devam ediyor!