Fatih’in şehri zapturapt altında

Yaklaşık 550 yıl önce Türkler’e geçen İstanbul fatihinin adıyla anılan ilçede belediye zapturapt altında. İlçenin 5000'lik ve 1000'lik planlarının olmayışı, belediyeye çöp toplama dışında başka iş imkanı vermiyor. Anıtlar Kurulu tarafından sit alanı ilan edilen ilçede, belediye her imar iznini kurula götürmek zorunda. Belediyeler yasasına göre büyükşehir belediyesinin kontrolünde olması gereken ana arterlerden de Fatih'te tam 52 tane var. Yani belediye kimisi tek şeritli olduğu halde ana arter muamelesi yapılan yollarının 52 tanesine karışamıyor. Yeraltında bir işlem yapmaya kalktıklarında her yerinden tarih fışkıran ilçede bu sefer vakıflar duruma müdahale ediyor. Fatih'te yerüstü Anıtlar'a, yeraltı vakıflara, yollar da büyükşehire havale ediliyor. Ayrı ayrı yerlerde 9 hizmet binası bulunan belediye ise bölünmüş yapısı, 13 trilyon bütçesi, 7 buçuk trilyon borcu ile fedakar başkanını bekliyor. Ancak yarısı Siirtli, yarısı Oflu, 1700 sokaklı kentin kaderi başkanını aşıyor.

İLÇENİN SEÇİM KÜNYESİ

Seçmen Sayısı: 299.984

Sandık Sayısı: 1.670

İl Genel Meclisi Üye Sayısı: 8 asil, 8 yedek

Belediye Meclisi Üye Sayısı: 37 asil, 37 yedek

1994 SEÇİM SONUÇLARI

Parti Oy sayısı (27 Mart) Oy oranı (10 Temmuz)

ANAP 57472 85875

RP 70418 71108

DYP 41687 15774

DSP 31882 15383

SHP 35400 11397

ANAP

BELEDİYE HİZMETLERİ

Fatih'te imar alanında yaşanan haksızlıkları gidereceğim. Belediye birimlerinde tasarruf tedbirleri başlatacağım. Yeni hizmet binası yapıp buraya taşınınca, personel sayısında azaltmaya gideceğim.

TARİHİ MEKANLAR

Medreseleri güncel hale getireceğim. Tarihi korumak demek insanları uzaklaştırmak demek değildir. Fatih'i Sultanahmet gibi otellerle değil kültür yuvaları ile donatacağım.

ÇEVRE

Vakıf Gureba'nın önününü şehir parkı yapacağım. Fatih'i yeşillendireceğim ama bilinçli olarak. Doğru ağaçla. Çocuk parklarını yaygınlaştıracağım. Hem de en iyi malzeme ile.

FENER-BALAT PROJESİ

Fener-Balat projesini zaten başlatan biziz. Göreve devam edersek, Fener-Balat Projesi'ne de olduğu gibi devam edeceğim.

SOSYAL HİZMETLER

Fatih'teki 40 bin çocuğun yararlanabileceği, eğitim parkları kuracağım. 2 katlı binalarda eğitim bahçesinde spor imkanı sağlayacağım. Fakirliğini belgeleyenlere ücretsiz ilaç vereceğim.

DİĞER

Belediyenin bütçesinden 25 milyar lira ile fakirlere hizmet vereceğim. Devlet hastanesi tarifesiyle sağlık hizmeti sağlayacağım. Fatih'te 35 kişiyi aşan okul bırakmayacağım.DSP

BELEDİYE HİZMETLERİ

Fatih'in bir uygulama planı yok. Beyediyenin başına geçince ilk işim bu planı çıkartmak olacak. Gerekirse gönüllülerle Ankara'ya kadar yürüyeceğim, ama bu işi halledeceğim. Yoksa Fatih'te belediye çalışmaz.

TARİHİ MEKANLAR

Fatih'te surların üzerine bina yapılmış, belediye de su bağlamış. Eski eser ayrı eski bina ayrı. Fatih'in yüzde sekseni eski bina. Bunları ayıracağım. Ama imar plansız olmaz.

ÇEVRE

Fatih'te 250 bina yıkılıp yeşil alan yapılmaz. İmar planı olmadığı için bu konuda da belediyenin eli kolu bağlıdır. Fatih'te yerin altı vakıfların, yerin üstü Anıtlar Kurulu'nun. İmar plansız olmaz.

FENER-BALAT PROJESİ

Zeyrek, Fener-Balat gibi büyük projeler Fatih'in bütçesini aşar. Tantan bu konuda başarılı bir iş yaptı ve dışarıdan yardım sağladı.

SOSYAL HİZMETLER

Fatih'te tarikatmlarin eline düşen çocuklara aynı hizmeti götüreceğim. Onlara ben de, yurtlar açıp zorlama bir hayatı seçmek zorunda kalmamalarını sağlayacağım.

DİĞER

Katılımcılık esas ilkem olacak. Yönetimi mahallelere vereceğim. Belediye hizmetleri asıl kadınları ilgilendirir. Hizmetler konusunda mutlaka kadınların fikrini alacağım.

FP

BELEDİYE HİZMETLERİ

Fatih'te kaldırım değiştirmeyeceğim. Bordür sökmeyeceğim. Faziletli diğer belediyelerin iyi yanlarını alacağım. Büyükşehir'i de Fazilet kazanırsa başkandan yardım isteyeceğim.

TARİHİ MEKANLAR

Fatih'teki cami, çeşme, medrese, sarnıç, saray, türbe ve kiliselerden yıpranmış olan tarihi eserlerin restorasyonunu sağlayacağım. Çeşmeleri fonksiyonel hale getireceğim.

ÇEVRE

Fatih'te belediyeyi iş yapamaz hale getiren Anıtlar Kurulu'nun kararlarına şiddetle karşı çıkıyorum. Fatih'te yeni yeşil alanlar yaratacağım ve mevcutları iyileştireceğim.

FENER-BALAT PROJESİ

Fener-Balat projesinin altında başka niyetler varsa üzülürüm.

SOSYAL HİZMETLER

İlçedeki büyük hastanelerin yanına halkın daha kolay ulaşabileceği sağlık ocakları kuracağım. Yardıma muhtaçlara aşevleri, çalışan kadınların çocuklarına kreşler açacağım.

DİĞER

Fatih'teki başıboş hayvanlara veterinerlik hizmeti vereceğim. İlgili kuruluşlarla koordineli çalışıp yeni otoparklara açacağım. Fatih'e yeni kültür ve sanat merkezleri kazandıracağım.

CHP

BELEDİYE HİZMETLERİ

Muhtarlara temizlik işçileri vereceğim. Boş alanların altına inip yer altı otoparkları açacağım. Hizmet anlayışım katılımcılık ve halk desteği üzerine kurulu olacak.

TARİHİ MEKANLAR

Yedikule zindanlarını yazları insanların gidebilecekleri bir eğlence yeri haline getireceğim. Tarihi eserlerin restorasyonunu sağlayacağım.

ÇEVRE

Fatih'te sitelerin ve apartmanların bahçelerini belediye olarak düzenleyeceğim. Yeşili çoğaltacağım. Samatya'nın çevre düzenlemesini yeniden yapacağım ve buraya balıkçı dükkanları açacağım.

FENER-BALAT PROJESİ

Fener-Balat projesinin göründüğü kadarıyla devam ettirilmesi gereken bir proje olduğunu düşünüyorum. Benzer projeler gerçekleştirmek için çalışacağım.

SOSYAL HİZMETLER

Fatih'e tam donanımlı bir gezici sağlık birimi kuracağım. Belediye içinde bir vakıf kurup, ilçedeki amatör spor kulüplerinin desteklenmesini sağlayacağım.

DİĞER

Ailelerin çocuklarını büyütürken danışabilecekleri bir merkez kuracağım. Kuracağım vakıf aracılığı ile kültür merkezleri açıp, buralarda gençlere eğitim imkanı vereceğim.

DYP

BELEDİYE HİZMETLERİ

Hazine ve vakıf arazilerini belediyeye kazandıracağım. Fatih'in otopark ve trafik sorununu çözmek için bazı yolları tek yön yapıp, yeni bağlantı yolları ve otoparklar açacağım.

TARİHİ MEKANLAR

Tarihsel, dini ve mimari değerlerin korunup, ıslah edilmesini sağlayacağım. Surların çevre düzenlemesini yapıp, kültürel etkinliklerde kullanılmasını sağlayacağım.

ÇEVRE

Sokak ve caddelere modern bir hava vereceğim. Fatih'te yeni yeşil alanlar açacağım ve mevcut alanları iyileştireceğim.

FENER-BALAT PROJESİ

Başarılı bir proje

olarak görüyorum.

SOSYAL HİZMETLER

Fatih'e bir ambülans yolu açacağım, gezici sağlık ekipleri kuracağım. İhtiyacı olanlara üceretsiz ilaç dağıtacağım.

DİĞER

İlçe insanlarına istihdam konusunda yardımcı olacağım. Kadınların el emeklerini sergileyebilecekleri yerler açacağım. Fatihliler'in çöp ve emlak vergilerinin cezalarını bir kereye mahsus affedeceğim.

FATİH ZİRVESİNDEN NOTLAR...

Fatih zirvesinde Sadettin Tantan'ın gölgesi vardı. Adayların tümü eski Belediye Başkanı Tantan'dan övgüyle söz etti. Bir önceki belediye yönetiminin icraatlerinin üstünde yeni bir proje önermekte zorlanan adaylar daha çok, ‘‘Tantan'ın projelerini en iyi biz yürütebilir ve geliştirebiliriz’’ yarışına girişti. Bu yarışta, daha önce Tantan'ın yardımcısı olan ve tüm projelerde aktif görev alan ANAP adayı Tayfun Karali tüm adayları solladı.

Eşref Albayrak, Tantan'ı Fatih'e yaptığı hizmetleri ve ‘‘Fener ve Balat Projesi’’ni övdü ama semtte dağıtılan FP imzalı gazetenin ‘‘Fatih'te tarihi doku katlediliyor’’ başlıklı bölümünde, ‘‘Balat'ta evler çöktü, yıkıldı ilgilenilmiyor’’ diye bir ibare yer alıyor.

Adayların hepsi birbirini tanıyor. Zirve boyunca herkes büyüklerini saygı, küçüklerine sevgi gösterisinde bulundu. Toplantıda sık sık, ‘‘Değerli kardeşim Tayfun’’ ya da ‘‘İsmet abim bu işi bilir’’ gibi hitap cümleleri kullanıldı.

İstanbul'un en eski semtlerinden biri olan Fatih'te adayların ortak mazilerinin eskiye dayanması normaldi çünkü, çoğu geçmişte aynı parti içinde yer almıştı. Örneğin FP'li Eşref Albayrak, 1984 ANAP meclis üyeliği listesinde 29. sıradaki yerini beğenmeyip partiden istifa ederek Halkçı Parti adayını (bu aday da İsmet Taka'ydı) destekledi. ANAP bu seçimde 'tulum çıkarınca' tekrar partiye döndü. 1989'da da ANAP listesinde istediği yeri bulamayınca istifa ederek DYP'ye katıldı. 1994 seçimlerinde DYP'den adaylığı son anda engellenince partiden istifa ederek RP'ye geçti ve liste başından seçilerek belediye meclis üyesi oldu.

Beş adaydan dördü Karadenizli. Taka ve Albayrak'ın biyografilerinde Oflu oldukları belirtilmiş. Zirve sırasında İsmet Taka, Albayrak'a, ‘‘Sen artık Oflu değilsin. Senin doğduğun Hayrat nahiyesi artık ilçe oldu’’ diye takıldı.

FP'li Albayrak, 28 yıllık mimarlık hayatında 2500 binanın projesine imza attığını söyledi. Mimarlar Odası'nın belirlediği standarda göre bir mimar sağlıklı olarak yılda en fazla 12 projeye imza atabilir. Albayrak'ın projesini yaptığı binaların büyük bir bölümü Fatih'te yer alıyor ve bu yapıların çoğunun ruhsatsız ve iskansız olduğu söyleniyor.

Tayfun Karali ve İsmet Taka sık sık Fatihli olmanın gereğinden söz etti. Karali, ‘‘40 yıldır burada yaşayan ve çocuklarının istikbalini Fatih'te kuran insanların artık kendilerinden Fatihli olarak söz etmeleri gerekir’’ dedi. Karali kendisinin üniversitede ve belediyedeki lakabının ‘‘Balatlı Tayfun’’ olduğunu söyledi.

Adayların tümü Anıtlar Kurulu'ndan yakındılar. Albayrak, ‘‘Kurul'un kendine yakın bulduğu şirketlerin dışında kalanların projelerini onayladığını görmedim’’ dedi. İsmet Taka, Fatih'in gelişmesi yönünde önlerinde Anıtlar Kurulu, üniversiteler, vakıflar, büyükşehir belediyesi ve hazine gibi engellerin bulunduğunu savundu.

FP'li aday dışındaki tüm siyasiler, büyükşehir belediyesinin son beş yıl içinde Fatih'e destek vermediğini öne sürdü. Albayrak bir ara yeşil alan sorunundan bahsederken, ‘‘Büyükşehirde yaptığımız planlarda yeşil alanlar yeşil, imarlı bölgeler ise kahverengi kalemle işaretlenir. Fatih'in neredeyse tamamı kahverengiye boyanmıştır’’ deyince Taka, ‘‘Büyükşehir'de yeşil kalem kıtlığı mı var’’ diye Albayrak'a takıldı.

Fener-Balat hattı

1994 yerel seçimlerinde Fatih büyük bir yarışa sahne oldu. RP adayı Mehmet Ali Şahin seçimi kazanarak başkan seçildi. Ancak oy pusulalarında yapılan yanlışlık üzerine seçim iptal edildi. Temmuz 1994'te yenilenen seçime ANAP Sadettin Tantan'la girdi. Tantan, DYP ve DSP'li seçmenlerin de desteğini alarak RP'ye büyük fark attı. Fazilet şimdi 1994'ün rövanşını alma peşinde. ANAP'ın elindeki birçok belediye gibi Fatih'te de seçimi kazanabilmek için yoğun çaba gösteriyorlar.

FP, Fatih'te seçimi ‘‘prestij meselesi’’ olarak görüyor. '94'teki yenilginin rövanşını almak istiyor. Parti ilçede uzun bir çekişmenin ardından, Tayyip Erdoğan'ın ekibinden Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu Başkanı Eşref Aybayrak'ı aday gösterdi.

Her seçim öncesinde Fatih seçmeninin önüne Patrikhane sorunu getiriliyor. Bazı partiler Patrikhane ile ilgili bugüne kadar seçmene net bir biçimde izahı yapılmayan senaryoları gündeme getiriyorlar. Propaganda çalışmaları sırasında özellikle milliyetçi ve muhafazakar seçmenleri kendi saflarına çekmek için bazı iddialar öne sürülüyor. Bu seçim öncesinde de UNESCO desteğiyle Fener ve Balat'ta başlatılan Kentsel Rehabilitasyon Projesi ile ilgili spekülasyonlar yapılıyor.

Hürriyet İstanbul'un Fatih Zirvesi'nde biraraya gelen adaylara bu spekülasyonları da sonduk. ANAP adayı Tayfun Karali, ‘‘Bu iddiaları gündeme getirenler bu ülkeye verdikleri zararın farkında değiller. Süleymaniye ne kadar bizimse Fener'deki Tekfur Sarayı da o kadar bizim. Bunlar bizim ortak değerlerimiz’’ diyerek, tarihi yarımada üzerinde bulunan tarih ve kültür mirasına sahip çıkacaklarını söyledi.

FP adayı Eşref Aybayrak'a da bu konuda kamuoyunu aydınlatma konusunda kendilerine ciddi bir görev düştüğünü hatırlattık. Albayrak, Tantan döneminde yapılan birçok projeyi dikkatle izleyip desteklediklerini söyledi. Ancak Batı'nın Fener ve Balat'la ilgili ‘‘ince bir hesabı’’ olabileceğini söyledi. Albayrak, ‘‘Fener-Balat Projesi'nde bizim bilmediğimiz boyutlar varsa üzülürüz’’ dedi. ‘‘Seçimi kazanırsak bu projeleri yakından inceleyeceğiz. Yanlış birşey varsa bunu kamuoyuna açıklayacağız. Yoksa kamuoyunu bu konuda ikna edeceğiz’’ vaadinde bulundu.

KİM KİMDİR?

ANAP Tayfun Karali (32)

En genç aday. Ailesi Artvin-Hopa’dan Fatih'e gelmiş. 20 yaşında hukuk fakültesini bitirip, avukat oldu. 1995'te Fatih Belediyesi Başkan Yardımcısı görevini üstlendi. Milli güreşçi. Unesco ve AB'nin katkıda bulunduğu Zeyrek ve Fener-Balat projelerinin uluslararası bağlantılarını kurdu. TEL: 0212 5339496

DSP İsmet Taka (59)

Oflu olan Taka da avukat. 40 yıllık İstanbullu, 30 yıllık Fatihli. Siyasi çevrelerde çok seviliyor. Bir dönem önce Fatih'te belediye başkanlığı yapan Yusuf Günaydın'ın dayısı. İki çocuk babası. Tarih ve siyaset üzerine okuyor ve düşünüyor ve ‘‘Şimdi Fatih'te İsmet Taka zamanı’’ diyor. TEL: 0212 5244330

FP Eşref Albayrak (49)

Oflu (şimdi Hayratlı) olan Albayrak, ilk ve orta öğrenimini Fatih'te yaptı. Mimar. 1994'te RP'den Fatih ve Büyükşehir meclis üyeliğine seçildi. 1995'ten sonra Recep Tayyip Erdoğan'ın imar danışmanlığı ile imar komisyonu üyeliği yaptı. Şimdilerde Erdoğan'la arasının açıldığı söyleniyor. TEL: 0212 6315294

CHP Çetin Soysal (36)

Serbest ticaret yapan Soysal, Karagümrük doğumlu bir Siirtli. Karagümrük Spor Kulübü Başkanı. Jet-Pa patronu Fadıl Akgündüz'ün desteklediği siyasilerden biri. Karagümrük'teki yoksul mahallelerde, Jet-Pa ambalajlı erzak paketleri dağıttı. Eğitim, kültür ve spora çok önem verdiğini açıkladı. TEL: 0212 5343636

DYP Fikri Genç (39)

Rize doğumlu. Diş hekimi. Tüm çocukluğu Fatih'te geçmiş. Askerliğini yaptıktan sonra Fatih'te bir muayenehane açtı. Evli ve iki çocuk babası olan Genç, İngilizce biliyor. Seçim broşüründe, ‘‘Milliyetçilik ve muhafazakarlık konusunda, ödünsüz ve dürüstüm!...’’ diyor. TEL: 0216 5888858