Fas’ta artık ‘Kral çıplak’

Muhammed, 1 Temmuz’da referanduma sunulacak yeni anayasa taslağıyla, yetkilerinin önemli bir kısmını başbakana ve özgür seçimlerle oluşacak parlamentoya devrediyor. Yeni anayasa eğer yürürlüğe girerse, ülkenin başbakanı, “hükümet lideri” sıfatına kavuşacak ve meclisi lağvetme hakkına da sahip olacak. Değişiklikleri devlet televizyonundan yaptığı konuşmayla halkına duyuran Fas Kralı, gelecekte hükümet başkanının “parlamento seçimlerinde birinci olmuş partiden seçilmesi” gerektiğini söyledi.
Ülkeyi anayasal monarşiye rejimine kavuşturacak yeni toplumsal sözleşmenin en kritik özelliklerinden birisi, Kral’ın dini konumunu hissedilir ölçüde zayıflatacak olması. Anayasada Kral için bundan sonra “Aziz” sıfatı kullanılmayacak, bunun yerine “Kral’ın kişiliğinin bütünlüğü ihlal edilemez” denilecek.
6’ncı Muhammed’in önerdiği bu değişiklikler, Fas’taki toplumsal muhalefeti şimdilik tatmin etmişe benzemiyor. Kral’a başkaldıran Rabat hareketi dün, “Kral’ın önerileri, bizim talep ettiğimiz gerçek kuvvetler ayrılığı prensibiyle örtüşmüyor. Pazar günü bu planı barışçıl bir şekilde protesto edeceğiz” açıklaması yaptı.
47 yılla Arap dünyasının en uzun süreli hanedanı konumundaki Fas Krallığı, tüm güçlerin kralda birleşmesi ilkesine dayanıyor. Hanedanın bugünkü lideri 6. Muhammed, 1999 yılında tahta oturmuştu.