Farz değil

Kurban için büyük tartışma

Kurban Bayramı yaklaşırken ilahiyatçılar ve yazarlar, kurban kesimi konusunda farklı görüşler açıklıyorlar. Diyanet İşleri Başkanlığı ve bazı yazarlar, ‘Kan akıtmak ve kurban kesmenin’ şart olduğu görüşünü dile getirirken, bir kesim hayvan kesilmesine karşı çıkıyor, bunun yerine fakirlere sadaka verilebileceği görüşünü savunuyor. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk, nitelikleri uygun kişilerin kurban kesebileceğini söylüyor. Prof. Dr. Hüseyin Hatemi ise kurban kesimine karşı çıkanlar arasında. İşte Kurban tartışmasında farklı görüşler:

Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk: Kurban kesmek geleneksel fıkıha göre sünnet veya vaciptir. Kurban farz ibadet gibi algılanıyor. Bu yanlış algılama doğal olarak birçok yanlışı da beraberinde getiriyor. Kurban kesmek zengin sıfatı olan kişilere düşer. Yani bir kişinin kurban sünnetini yerine getirmesi için mali bakımdan zekat verecek, hacca gidecek nitelikte olması gerekir. Hatta Anadolu'da birçok insan borçlanarak kurban kesmektedir. Nitekim Anadolu'da borçlanarak hacca gidenler de az değildir.

Kesmek yerine sadaka verin

Prof. Dr. Zekeriya Beyaz (İ.Ü. İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi): Kurban kesmek sünnettir. Ancak Hanefi mezhebi Peygamber'e hitabı, Müslümanlar'a hitap saydığı için Müslümanlar'a da vaciptir. Yani farzdan aşağı, sünnetten biraz yukarı demektir. Kurban kesmekten maksat birtakımların söylediği gibi kan akıtmak ve hayvanı öldürmek ise hayvanın kanını akıttın, canı çıktı, üzerine benzin döktün yaktın, kurban geçerli mi? Tabii geçersizdir. Amaç etini fakire vermek, doyurmak, sadaka etmektir. Herkes değil, bir bölüm kurban keser. Kurbanın asıl maksadı olan fakire bunun bedeli verilirse, bu olur. Asıl maksat fakirin himaye edilmesi, sadaka ile ferahlandırılmasıdır.

Kuran'da yok

Prof. Dr. Hüseyin Hatemi (İ.Ü Hukuk Fakültesi):

Kuran'da hac mevsiminde kurban kesmeyi emreden ayet hangisidir, diye sordum. Bunu göstermeden gene demagojiyle cevap vermeye bile deymeyecek hücumlara giriştiler. Benim görüşüm, Kuran'da Hac'da dahi kurban kesmek diye bir ibadet yoktur. Ramazan Bayramı'nda nasıl bir yoksulu doyuracak şekilde sadaka veriliyorsa, asıl bu bayramın da sadaka ile eş olması gerekir. Bu arada da yoksula yardım ilkesinin unutulmaması gerekir. Kurban denilen budur. Kesmenin hiç bir sevabı yoktur. Umumiyetle bizde bir aylık et ihtiyacını karşılamak için tribünlere oynama adeti var. Komşular balkonda görsünler, hem ‘Ne dindar adam’ desinler, hem de bir aylık et ihtiyacını karşılasın. Bunun Allah rızası için yapılan hiç bir ibadetle ilgisi yoktur. Sokaktaki bir kediyi sevmek de sevaptır.

Mutlaka kesiniz

Mehmed Şevket Eygi (Milli Gazete Yazarı): Kurban ibadetine yapılan itirazların dini, akli, hikemi hiçbir kıymeti yoktur. Kurban kesiniz. Kurban kesmeyip, onun parasını sadaka olarak verme hatasını irtıkap etmeyiniz. Hem kurban kesiniz, hem sadaka veriniz. Şeriat ve fıkıh kurallarına yüzde yüz uyarak sizin namınıza vekaleten kurban keseceklerinden katiyetle emin olmadıkça hiçbir kuruluşa kurban parası vermeyiniz. Kurban parasının sadaka verilmesi, batıl içtihaddır.

Peygamberimizin bir uygulamasıdır

Mehmet Nuri Yılmaz (Diyanet İşleri Başkanı): Kurban 15 asırdan bu yana kesiliyor. Kurban peygamberimizin bir uygulamasıdır. Hacda kesilmesi ile ilgili ayetler vardır. Kurban Bayramı'nda kurban kesmek Hanefi Mezhebi'nde vacip, diğer mezheplerde sünnettir. Hacda kurban kesmek var, başka yerde yok demek, İslamın ruhuna ters düşer. İster vacip ister sünnet olsun vatandaşlar kurban kesecektir. Kurban, bayramın 1, 2, 3. gününde kesilebilir. Gününde kesemeyenler parasını fakirlere dağıtabilirler.

Simgesel ibadet

Prof.Dr. Ali Bardakoğlu (M.Ü. Üniversitesi İlahiyat Fakültesi): Kurban, İslam Dini'nin simgesel özellik taşıyan ibadetlerinden biridir. Kurban yerine parasının bir fakire verilmesinin, kişiyi kurban yükümlülüğünden kurtaracağı görüşü, kul ve Tanrı arasına girilmemesinin ihlalidir.