Farklı bir insan: Leonardo da Vinci

ÇOCUĞUMUZ Rönesans devrinin başlarında yaşamış Leonardo da Vinci'yi ressam olarak bilir. Gülüşüyle ve ellerinin duruşuyla meşhur Mona Lisa'yı bilmeyen yoktur. Son Yemek (Last Supper) freski Hıristiyan dünyasının yarattığı sanat şaheserlerindendir.Milano'daki Santa Maria dele Grazie Manastırı yemekhanesinin duvarına yapılan Son Yemek freski kullanılan malzemelerin hatalı olması nedeniyle daha Leonardo hayattayken dökülmeye başlamıştır. Çeşitli defalar fresk düzeltilmeye çalışılmış, ama daha da bozulmuştur. En son onarım sonucunda uzmanlar freskin ilk haline çok benzediğini söylüyorlar. Hıristiyan dünyası onarımı yapan Signora Pinin Brambilla'ya şükranlık duyması gerekir.BİLİM ADAMILeonardo'nun çok bilinmeyen yönü bir bilim adamı olmasıdır. Mimarlık, fizik, kimya ve anatomi konularında çalışmalar yapmıştır. Çok fazla teknik ya da analitik olduğu söylenemez. Dolayısıyla, fen dalındaki çalışmaları bilime kalıcı bir etki yapmamıştır. Daha çok, Leonardo, düşüncelerini gözlem ve deneyler yoluyla kanıtlama çabasında olan bir araştırmacıdır. Deneylerinden genellemeler yapmanın uğraşını vermiştir. Ortaçağ Arap bilginlerinden fazlasıyla etkilendiği bilinmektedir.İlginç gözlemleri vardır, ama gözlemlerinin bir çoğunu analitik bir yapı içinde açıklayamamıştır. Leonardo'nun bu anlamda bir bilimciden çok olağanüstü bir gözlemci olduğu yönünde birçok örnekler verilebilir.Gökyüzünün mavi görünmesinin nedeni bir optik yansıma sonucudur. Leonardo bunun farkındadır. Ama, analitik olarak nasıl gerçekleştiği Leonardo'dan üç yüz yıl sonra Lord Rayleigh tarafından bulunmuştur.Işığın yayılmasının aniden olduğunun inanıldığı bir dönemde, Leonardo ışığın sabit bir hızının olması gerektiğini düşünebilecek kadar iyi bir gözlemciydi. Ama, bunun analitik ifadesi yüz yıl sonra Fransız matematikçi Pierre de Fermat tarafından geliştirilmiştir.Duyana göre uzaklaşan ya da yaklaşan sesin sabit bir kaynaktan çıkan sese göre frekansının değişeceğini Leonardo biliyordu. Ama, bu gerçeği keşfedenler üçyüzelli yıl sonra Christian Doppler ve Armand Fizeau olmuşlardır. Buna Doppler etkisi denir.Çeşitli tasarımlar geliştirmiştir. Örneğin, paraşüt, arabalar, pompalar, kazı makineleri ve sulama sistemleri üzerine tasarımları olduğu bilinmektedir.NOTLAR KAYIPTüm deneyim ve gözlemlerini en ince ayrıntılarına kadar notlar halinde sakladı. Notları, dostu Francesco Menzi tarafından korundu ve düzenlendi. Resim üzerine yazıları biraz da değiştirilmiş olarak yüzeli yıl sonra Vatikan Kütüphanesi tarafından yayınlandı.Menzi'nin ölümüyle Leonardo'nun çalışmaları da sahipsiz kaldı. Fırsatçılar notları parça parça ele geçirdi. Bazı notlar İngiliz Kraliyet Ailesi'ne gitti. Notların yarısı kadarının kaybolduğu sanılmaktadır. Bazı çalışmaları Londra'da British Museum'da sergilenmektedir.Bilinen en son koleksiyonlardan biri, Codex Hammer, 1994 yılında Bill Gates tarafından 30 milyon dolara satın alınmıştır. Bill Gates koleksiyonun adını Codex Leicester olarak ilk adına değiştirmiştir.Da Vinci uzmanları, notlar kaybolmasaydı, Leonardo'nun gerçek bir bilim adamı olduğunun çok daha iyi kanıtlanabileceğini iddia ederler.