Facianın şifreleri: HES ve kum
Güncelleme Tarihi:
Cuma günü 110 metrelik bölümü, dün de 30 metrelik bölümü çöken Çaycuma’daki köprüde yaşanan faciayla ilgili tartışmalar sürüyor. Uzmanlar bölgedeki HES’lerin suyun akışını değiştirdiğini, inşaat için alınan kumların da dere yataklarında toprak kaybına yol açtığını söylüyor ve ekliyor: “Benzer durumda köprü çok.”
ZONGULDAK’ın Çaycuma ilçesi Filyos Çayı üzerinde çöken köprüyle ilgili tartışmalar sürerken, uzmanlar facianın nedenini dere yatağından kum çekilmesine ve hidroelektrik santralı (HES) projelerine bağladı. Uzmanlar, yenileme olmazsa benzeri olayların başka köprülerde de yaşanabileceğine dikkat çekti.
Doğal denge bozuluyor
İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Serdar Harp: “Ekonomik ömrünü tamamladığı ve kum, mucur gibi malzemelerin çekilip köprü ayaklarının ortaya çıktığı görülüyor. Bu tür köprü, viyadük, menfez gibi sanat yapılarında ciddi denetim yapılmadığı ortada. Bu tip yapılarda envanter çalışması da yapılmıyor. Köprü ve viyadüklerin ne kadar sağlıklı olduğu konusunda bir şey söylemem mümkün değil, çünkü çalışma yok. Özellikle toplu insanların kullandığı yapılara yönelik envanter çıkarılmalı. Bu gibi ciddi projeler incelenmelidir. Eğer HES için malzeme çekildiyse bunlar etmendir. Yataktaki daralmalar, tıkanmalar etkilemiştir. HES’lerin birçoğu denetlenmediği için oradan çıkan malzeme dere yataklarına bırakılıyor, denge bozuluyor. HES’lerin hiçbiri sağlıklı inşa edilmiyor. Doğal dengeyi etkiliyor, su dengelerini bozuyor ve olumsuzluk yaşanıyor. Hava koşulları elverince ciddi araştırmalar yapacağız.”
Yeni köprünün zararı olabilir
Şehir Plancıları Odası Başkanı Necati Uyar: “Yataktan kontrolsüz kum çekilmesinin sonuçları, aşırı yağışlarla ortaya çıkıyor. Giderek yatak genişliyor toprak kaybediliyor. Yıkılan köprünün dayanaksız olduğu kesin ki yenisi yapılmış. Islah tedbirleri alınmadan yeni köprünün nasıl yapıldığı sorgulanmalıdır. Devlet Su İşleri, derenin ıslahıyla ilgili görüş bildirir. Ama bunu uygulayacak kuruluş belirsizdir. Sanki önlemler bakanlığın görevi değilmiş gibi davranıyoruz. Yeni köprünün yapılması aşamasında eski köprünün ayaklarının zarar görüp görmediğini araştırmak gerek. Suyun yönünü etkileyen yeni köprünün ayaklarının, eski köprünün ayaklarını güçsüz hale getirmiş olma ihtimali de var.”
Bir parçası da canlı yayında çöktü
ÇAYCUMA’daki köprü faciasında Filyos Çayı’na düşerek kaybolan 14 kişiyi arama çalışmaları sürerken, dün 13.20’de kameraların kayıtta olduğu sırada köprünün 30 metrelik bölümü daha çöktü. Çökmenin ardından boşta kalan köprü ayağı kontrollü şekilde yıkıldı.
‘Tüm köprüler elden geçmeli’
Kayıplar arasında babası Kemal ve yeğeni Sezgin Gülşen de bulunan Belediye Başkanı Mithat Gülşen, Karayolları’nın her iki köprüyü Nisan 2011’de belediyeye bıraktığını, ancak resmi bir sözleşme yapılmadığını söyledi ve ihmal iddialarına cevap verdi: “Karayolları, yıkılan köprünün ayaklarına taş tahkimatı koydu, üstte sıcak asfaltı, 70 santimlik yaya yolunu yapıp, korkulukları yeniledi. Yıkılan köprünün ayaklarında ahşap kazık, üzerinde beton tabya ve ayak vardı. Köprülerin düzenlenmesiyle ilgili, bu olay bir devrim olabilir. Belli bir yaştan sonra bütün köprüler elden geçirilmeli.”
Ersin ERCAN Durmuş SEVİNDİK - Gürkay GÜNDOĞAN / DHA
Filyos Çayı bir de yangın çıkardı
KARABÜK’te, Filyos Çayı’nın taşması sonucu çöken köprü faciasının ardından, önceki akşam da TOKİ’nin yaptırdığı 8 katlı B-5 blokun bodrum katını çayın suları bastı. Su nedeniyle elektrik panosunda kısadevre sonucu kablolar tutuştu. Bina duman içerisinde kalırken, 112 Acil Servis ekipleri, dumandan etkilenen 9 çocuğu Karabük Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi’ne, 6 kişiyi Karabük Devlet Hastanesi ve Şirinevler Devlet Hastanesi’ne kaldırdı. 15 kişi tedavilerinin ardından taburcu edildi. DHA