Facia geliyorum demiş

YEDİ işçinin yaşamını yitirdiği, 100’e yakın kişinin de yaralandığı Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’na ilişkin soruşturma tamamlandı. Savcı Murat Caner Çintaş’ın hazırladığı iddianamede, fabrikada kaçak barut üretimi yapıldığı, yasal sınırın üstü miktarlarda patlayıcı depolandığı, kullanılan binaların bir kısmının ise ruhsatsız olduğu kaydedildi.

SADECE EVRAKTA MÜDÜR
108 kişinin şikâyetçi olarak yer aldığı iddianamede alınan ifadeler ise çarpıcı ayrıntılar ortaya koydu. Evrak üzerinde sorumlu müdür göründüğünü ancak gerçekte müdür olmadığını öne süren tutuklu sanık Asiye Angın (44), işçilere daha fazla üretim için sürekli baskı yapıldığını anlattı. Baskıyı fabrikanın tutuklu müdürü Hasan Ali Velioğlu’nun (58) yaptığını öne süren Angın, bu nedenle işçilerin de yanlarında olması gerekenden fazla patlayıcı bulundurduğunu söyledi.

DAHA FAZLA ÜRETİM BASKISI
Tutuklu iş güvenliği uzmanı Aslı Bozkurt (40) ise eksiklikleri tespit ettiğini belirterek “Ancak işveren her şeyi deftere yazmamı istemiyordu” dedi. Bozkurt, işçilerin kendisine “Aslı Hanım burası patlayacak. Başımıza bir şey gelecek. Bir şey yapın” dediklerini anlattı. Bozkurt ifadesinde, fabrika müdürü Velioğlu ile ustabaşı Erşan Öztürk’ün (43) işçilere daha fazla üretim için baskı yaptığını iddia etti.

MERAK ETME SENİ KORURUZ
İddianame yer alan en dikkat çekici ifade ise kimyager Ahmet Çağırıcı’ya (31) ait. Çağırıcı, 2012 ortasında fabrikada işe başlamış. Fabrika sahiplerinden Ali Rıza Ergenç Coşkun’un (75) teyzesinin eşi olduğunu anlatan Çağırıcı, fabrikanın diğer ortağı Yaşar Coşkun ile de kuzen olduklarını anlattı. Çağırıcı, fabrikada yer edinme sürecine ilişkin şunları kaydetti: “İlerleyen zamanlarda, Yaşar Coşkun beni yanına çağırdı. Bana ‘Çinli usta Yang’tan işi öğren. Sen bizim akrabamızsın. Bu işi sen yap. Bu işi öğrenirsen Türkiye’de havai fişek yapan tek kimyager olursun’ dedi.”

İşverene maliyetinin yüksek olması nedeni ile Çinli Yang’ın gönderildiğini, yerine daha az maliyeti olan kendisinin getirildiğini söyleyen Çağırıcı, 2014’te yaşanan ölümlü iş kazası sonrası, Asiye Angın ile birlikte sorumlu müdür yapıldıklarını belirtti. Çağırıcı, bu teklifi kabul etmemesi üzerine eniştesi Coşkun’un kendisine “Sen bizim akrabamızsın, biz sana sahip çıkarız, bu zamana kadar kime ne olmuş, sen merak etme” dediğini öne sürdü.

DENETİM VAR, ÜRETİMİ DURDUR
Çağırıcı ifadesinin devamında Çinli Yang ile aralarında geçen dikkat çekici bir diyaloğa da yer verdi. Yang’ın kendisine “Bu işi yapıyorsun ama burası eninde sonunda patlayacak” dediğini kaydetti. Çağırıcı, ilk patlamanın meydana geldiği ve işçiler arasında ‘Çin Mahallesi’ olarak anılan bölgeye ilişkin ise “Bu bölge çok büyük tehlike arz ettiği için fabrika sahipleri Çin Mahallesini kimseye göstermiyordu” dedi. Çağırıcı ayrıca, denetim yapılacağı zaman Hasan Ali Velioğlu’nun kendisine arayarak “Çin Mahallesi’ni kapat” dediğini kaydetti. Savunması alınan Ali Rıza Ergenç Coşkun, oğlu Yaşar Coşkun, Hasan Ali Velioğlu ile Erşah Öztürk iddiaları yalanladı.

Facia göz  göre göre geldi
*Depolardaki 30 ton patlayıcı infilak etti
*İki dakika içinde toplam 4 patlama meydana geldi
*Derinliği 8, boyu 24 metreye ulaşan 7 patlama çukuru oluştu
*Patlama 1.7 şiddetinde depreme yol açtı
*Yapıların çoğu, temelleri ile birlikte yok oldu
*Yasal sınırın üstünde patlayıcı depolandı
*Üretim binalarını bir kısmı kaçaktı
*Barut üretimi, herhangi bir izin alınmadan yapıldı

O fabrikanın sicili bozuk:
*17 Ağustos 2009: Mehmet Arıcı isimli işçi meydana gelen patlamada öldü
*29 Eylül 2009: Vahdettin Coşkun isimli işçi patlamada öldü
*22 Kasım 2010: Ufuk Karaçalı isimli işçinin vücudunda yanıklar oluştu
*11 Şubat 2011: Hediye Halaç isimli işçi öldü, 8 kişi de yaralandı
*14 Aralık 2014: Yılmaz Şapoğlu isimli işçi meydana gelen patlamada öldü
*3 Temmuz 2020: Erhan Ateş, Halis Yılmaz, Havva Çelik, Muhammet Aygün, M. Seyfi Çanakçı, Ramazan Kor ve Sabahittin Tepeçınar yaşamını yitirdi, 100’e yakın işçi de yaralandı.