Oluşturulma Tarihi: Ağustos 25, 2002 00:00
NASA uçak kazaları araştırması için ilk kez bir jet yolcu uçağını kuleden aşağı atacak.F28 uçağı gerekli planlamalardan sonra uygun bir eğimle ve süzülme sağlanarak kuleden bırakılacak. Uçağın kabininde içi dolgu özel mankenler olacak. Test sonunda gövdede meydana gelen hasarlar, kabindeki mankenlerin yaralanmaları gibi çok sayıda önemli sonuca ulaşılacak.Her uçak kazası özeldir. Geleneksel olarak havacılık kazalarının nedenleri birbirine benzese de sonuçları hep farklı olmuştur. Kaza-kırım heyetleri her defasında farklı enkazlarla karşılaşmışlardır.Her çarpma ya da her düşmede farklı sonuçlar alınmıştır. Kazalar sonrası enkazları inceleyenler uçak teknolojisinin farklı hatalarını, ayrıntılarda gizlenmiş eksikliklerini bulmuşlardır. Dağılan bir gövde ilk parçalayıcı darbeleri imalat şemasına uygun olarak almış olmasına rağmen bazen uçağın en zayıf görünen yerleri tahminleri alt üst eden dirençler göstermiştir.Bir kaza sırasında uçağın düşüş şekli, vuruş acısı, ağırlığı, sürati ve o günkü hava şartları gibi çok sayıda neden yüzünden her kaza sonucu farklılıklar göstermiştir.ORTAK ÖZELLİKLERYüzlerce kaza nedeni ve binlerce kaza sonucu elde edilen bulgulara rağmen ortak özelliklerin sayısı da küçümsenemez. Yani kaza sonrası yapılan incelemelerde kaza nedenleri arasında daha çok ortak noktaya rastlanmasına rağmen enkazlardaki ortak özellik oranı çok düşük olmuştur. Hiçbir enkaz bir başka kazanınki ile zaten tıpatıp aynı olmaz. Havacılık dünyasının ana emniyet üssü NASA çok uzun yıllardır kazalarla ilgili neden-sonuç bağlantısında çok büyük araştırmalar yapıyor. Bu araştırmaların temeli daha güvenli bir yolculuk için havacılık teknolojisinin gelişim çizgisinin belirlenmesi. Ama sadece teknoloji değil bir kazadan hemen sonra çıkarılan sonuçlara göre yapılan testlerle kullanımdaki uçaklarda alınması gereken acil tedbirler de belirleniyor. NASA şimdi yepyeni bir test için hazırlık yapıyor.Bugüne kadar çeşitli gövde yapısındaki çok sayıda uçak belirli yükseklikten, belirli açılarla yere atıldı. Çarpma sonucu meydana gelen hasarlar ve enkaz incelendi. Aynı anda kabin içine yerleştirilen özel dolgu mankenlerde meydana gelen parçalanmalar titizlikle araştırıldı.Bir yolcu uçağının neresinin daha güvenli olduğundan tutun da, yakıt deposunda yapım hatalarına kadar çok sayıda sonuca ulaşıldı. Bu tür deneyler için çoğu zaman küçük gövdeli uçaklar kullanıldı. Şimdi ise NASA artık üretimi bitmiş olan bir uçağı seçti. Hollanda Fokker imalatı F-28 uçağı bir kuleden aşağı atılacak. İmalatı durduğu için bu uçağın imajına da yapılacak test zarar vermeyecekPAHALI BİR TESTNASA/Langley Araştırma Merkezi, çarpma dinamiğinin büyük uçak gövdesindeki etkilerini belirlemek için Fokker F28 jet uçağına kaza testi yapmak amacıyla planlamalarına bir kaç yıl önce başladı. Uçak gövdesinin kesin olmasa da 2004 yılının ikinci çeyreğinde Langley'in Çarpma Dinamikleri Araştırma Kurumu’nda test edilmesini planlıyorlar.Kurum, uçak dizaynlarının ve yakıt sistemlerinin çarpmaya dayanıklılığı gibi konuları da içine alan bir araştırmayı başlatıyor. Kesin olarak hangi kaza kavramının araştırılması gerektiğine bu ayın sonunda karar verilecek. Daha doğrusu açıklamalar bu yönde. Ayrıntıları gizleme NASA'nın bilinen alışkanlıkları arasında yer alıyor. Bunun sebebi de kesin sonuçlara ulaşılmadan insanların tedirgin olmasını önlemek.Düşme testinin baş mühendisi Lisa Jones, F28 tipi jet yolcu uçağının araştırma merkezinin kulesinden, yerden 40-50 metre yüksekten bırakılacağını ve özel bir zincir sistemiyle süzülerek düşeceğini söyledi. Jones düşmenin paketlenmiş toprak veya toprak ve taş karışımına burnu 10 derecelik kalkık pozisyonunda düşmesini sağlayacaklarını açıkladı.Kuleden aşağı bırakılarak düşme testi uygulanacak F28 uçağı yaklaşık 25 ton ağırlığında olacak. Gövde içinde yani kabinde 15-20 kaza test mankeni bulunacak. Bu düşüş sırasında en azından 200 kadar veri kaydedilecek. F28, bu merkezde düşürülen en büyük ve en ağır uçak gövdesi olacak.Test sonuçlarının açıklanması uzun bir süre alacak. Ama elde edilecek sonuçlar büyük gövdeli uçaklar için önemli bilgilere ulaşılmasını sağlayacak. F28 gövdesinin çarpma test sonuçları daha iri gövdeli ve ağır uçaklara test yapılmış gibi sonuçlara ulaşılması imkanı da verecek. Her uçak kazası, nedeniyle, çarpma şekli ve açısıyla çok özeldir. Ama hala keşfedilmeyi bekleyen çok sayıda genel sonuçlar vardır. Bu tür testler sayesinde bir gün çok daha güvenli uçacacağız. THY WINGLET TAKACAKAmerikan uçak imalatçısı Boeing, Avrupa'da Lufthansa ve Çek Havayolları’ndan sonra 737 uçaklarına Winglet takma yetkisini Türk Hava Yolları’na verdi. Bölgedeki bir çok havayolu şirketi bundan böyle Türk Hava Yolları Teknik Müdürlüğüne başvurarak uçaklarına yakıt tasarruffu sağlayan Winglet'i İstanbul'da taktırabilecek. Yapılan anlaşmayla Boeing'in Avrupa'da üçüncü yetkiyi verdiği Türk Hava Yolları böylece Teknik'te yüksek bir başarı yakaladığını bir kez daha kanıtlamış oldu. FOKKER'IN HİKAYESİAnthony Fokker ve okul arkadaşı 1910 yılında 'Spin' adını verdikleri bir uçak imal ettiler. Bu 85 yıl çalışacak bir şirketin başlangıcı oldu. 22 Şubat 1912 tarihinde 'Fokker Aviatik GmbH' adlı şirket Berlin'de kuruldu. Alman askerlerinin istediği 10 adet nakliye uçağını Alman hükümetinin yardımıyla üretti. Anthony Fokker'ın babasının, amcasının ve arkadaşının babasının parasal yardımlarıyla 55 kişilik bir fabrika kuruldu.SAVAŞ YILLARI1.Dünya Savaşı sırasında Almanlar uçakları savaşta kullanmada pek niyetli değillerdi. Ama Fokker'ın ürettiği pervaneyle makineli tüfeği sekronize eden sistemle çok ilgilendiler. Toplam olarak 4 yıl içinde 3 bin adet uçak ürettiler. Hollanda askerleri de Fokker'dan at karşılığı uçak aldı. Savaş sırasında çeşitli versiyonları üretilen uçak yavaş yavaş yolcu taşıma modeline doğru gidiyordu.İKİ SAVAŞ ARASIFokker, savaş bittiğinde uçak pazarının düşeceğini iyi biliyordu ve Hollanda ordusuyla irtibata geçti. Müttefikler fabrikayı parçalamak istediğinden Fokker fabrikayı ve uçak parçalarını trenle Hollanda'ya kaçırdı. Başka bir isimle 4 kişilik uçaklar üretildi. KLM-Hollanda Kraliyet Havayolları’nın 1919 yılında kurulmasıyla Fokker'ın en iyi müşterilerinden biri oldu. Fokker ayrıca uçağın gövdesinin çok sağlam olmasını sağlayan çelik ile Amerikan pazarına girdi. Şirketinin Hollanda'dan başka Belçika, Danimarka, Polonya ve Slovakya'da da fabrikası bulunuyordu. Yeni uçağın adı F-32'ydi ve Amerika’daki en büyük Fokker yolcu uçağı modeliydi. Bu uçak başarılı olmadı. En sonunda şirketi General Motors aldı. Daha sonra Fokker, Douglas uçaklarının üretim lisansını aldı ve böylece Douglas'ın Avrupa acentası oldu. Şirket, KLM ve birçok Avrupa havayolları için DC-2 ve DC-3 üretti. Anthony Fokker 23 Aralık 1939 yılında vefat etti.İkinci dünya savaşı sırasında uçak fabrikasında çalışan Hollandalı işçiler Almanlar için çalışmaktan memnun değillerdi ve işlerini yanlış ve çok yavaş yapıyorlardı. Almanlar Fokker fabrikasını uçaklarını tamir etmek için kullanıyorlardı. Savaş sonunda Almanlar birçok malzemeyi beraberlerinde götürdüler.YENİ BAŞLANGIÇSavaştan sonra fabrika nerdeyse boştu. Yeni aletler ve makinaların diğer ülkelerden sağlanması için çalışıldı. Fokker çalışanları fabrikada tutabilmek için otobüs üretmeye başladı. Fokker şirketi Hollanda hükümetinin yardımıyla ayakta kaldı ve F-27 Friendship (Dostluk) ve F-28 Fellowship (Arkadaşlık) uçakları üretildi. F-28 ilk jet motorlu Fokker uçağı oldu. F-28 uçağından 243 adet üretildi. THY'nin de uzun yıllar kullandığı bu uçakların çoğu düştü. Fokker F-27 ve F-28 uçaklarına ilgi sona erince üretime 1964 yılında son verildi. Yerine yeni teknolojiler kullanılan Fokker 50 üretildi. Fokker 50'den sonra da 100 modeline geçildi. Ama şirket iflas etti.KLM PALAVRASIBirkaç haftadır gazetelerde sürekli KLM Kraliyet Hava Yolları'nın Türk iç hat pazarına gireceği, tarifeli seferler yapacağı haberleri yer alıyor.Adı Fly olan bir şirket aldığı ya da alacağı Embraer 145 tipi Brezilya yapımı iki uçakla THY'ye rakip olacak ve çok ucuza yolcu taşıması yapacağı sürekli ve sistemli şekilde duyuruluyor.Haluk Pekşen adlı avukat yaptığı açıklamalarda Sabiha Gökçen Havalimanı’nı üs yapacaklarını ve buradan Türkiye'nin doğusu dahil çeşitli bölgelere ucuz uçuşlar gerçekleştireceklerini söylüyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün ise böyle bir oluşumdan haberi yok.KLM Hollanda Kraliyet Hava Yollarının merkez ofisine sordum. Bu tür bir işbirliği anlaşması olmadığını, Türkiye'de iç hat pazarına girmelerinin ne teknik ne de mantık olarak imkanı bulunmadığını söylediler. Açıklamlalarda KLM adı yanısıra Air Exel'den de söz ediliyordu. Air Exel ile bir işbirliği olup olmadığını da sordum. BİR SÖZÜMÜZ YOKAir Exel'in İletişimden Sorumlu Müdürü Patrice Hamers bir Türk girişimci grubunun kendilerine geldiğini, bazı görüşmeler yaptıklarını ama bir işbirliğinin söz konusu olmadığını söyledi. Hamers kendilerinin hiçbir konuda Türk girişimcilere söz vermediklerini belirtti.İki adet Embraer 145 ile iç hat uçuşu yapmayı planlayan Fly şirketinin Air Anatolia'ya ait olduğu öğrenildi. Bu şirket aslında Air Anatolia'nın bazı mali sorunlardan kaçmak için kurduğu şirketti. Air Anatolia özellikle Almanya'ya olan borçları nedeniyle Antalya-Amsterdam seferlerini Akdeniz üzerinden yapıyordu. Fly portföyüne alınan 737-400 uçağı ise Almanya üzerinden uçarak Amsterdam seferi yapabiliyor. Sonuçta şu ortaya çıktı, KLM 'in Türk iç hat pazarında bir havayolu şirketi kurması söz konusu değil. Air Exel sadece bir nezaket ölçüsü içinde Türk girişimci grubunun başvurusunu standart görüşme ile şekillendirmiş. KEŞKE OLSATürk iç hat pazarına yeni bir şirketin girmesine kesinlikle karşı değilim. Rekabet mutlaka iç hat pazarını hareketlendirecek yeni piyasa şartlarının oluşmasını sağlayacaktır. Daha önce hazırlanan TürkJet Projesi de Odalar Birliği’ne teslim edilmiş. Birlik yine Sabiha Gökçen merkezli iç hat uçuşları için arayışını sürdürüyor. THY'nin elindeki dört motorlu RJ ile ucuz uçuşlar yapmayı planlıyor. Bunu nasıl başaracaklar onu da bilmiyorum.Keşke ucuza uçabilsek. Herkes uçağa binebilse. Yollarda otobüsler, kamyonlar, traktörler dolusu ölmesek. Bu yüzden mantıksız ve sansasyonel haberlere bile katlanmaya hazırım.
button