F-16 satışına engel kalmadı
Güncelleme Tarihi:
Ankara’nın Washington’la yürüttüğü F-16 diplomasisi olumlu sonuç verdi. ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışını koşullara bağlayan değişiklik önerileri geri çekildi. F-16’ların şartsız satışının yolunu açan karar Ankara’da memnuniyetle karşılanırken Atina’yı şoke etti.
ABD’de bundan sonraki süreçte, Temsilciler Meclisi ve Senato’nun ilgili komiteleri tasarıyı müzakere edecek, ortak metin ABD Başkanı Joe Biden’ın onayına sunulacak. ABD’nin F-16 adımı, Ankara’da memnuniyetle karşılandı. ABD’deki F-16 sürecini yöneten TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Çağatay Kılıç, “Müttefiklik ruhu içinde olması gereken budur” dedi. Ankara’dan gelen tepkiler şöyle:
BEKLEDİĞİMİZ DE BUYDU
TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Çağatay Kılıç: “Biz AK Parti heyeti olarak ABD’ye iki ziyaret yaptık. Birini mayısta, ikincisini eylülde. 40 kadar senatör, Temsilciler Meclisi üyesi, basın, yönetim temsilcileriyle görüşmelerimiz oldu. ABD Kongresi’nde Türkiye’nin siyasi olarak pek de dostu olmayan kişiler var. Ama geçen seneden beri havanın yansıtıldığı kadar olumsuz olmadığını gözlemledik. Ukrayna’da yaşananlarla birlikte bizim Türkiye olarak, Cumhurbaşkanımızın da çok net olarak ortaya koyduğu duruşla, Türkiye’yi daha iyi algıladıklarını gördük. Türkçe kelimeler de öğrenmişlerdi. Türkiye’nin barış için ortaya koyduğu istikrarlı duruşu takdir ettiler.
Atina’da soğuk duşF-16’ların Türkiye’de üretiliyor olması, modernizasyonu bizim de yapabilmemiz, savunma sanayii noktasındaki gelişmemiz de etkili oldu.
Şunu da biliyorlar ki, Türkiye’nin ihtiyaç hissetmesi halinde başvuracağı yer NATO müttefikleridir. Fakat müttefiklerin bu ruh içinde hareket etmemesi halinde Türkiye’nin savunma sanayii alanındaki kapasitesini de görüyorlar. Şimdi bir uyumlaştırma çalışması yapılacak. Bunun da genel anlamda kasım ayı ortasında olması muhtemeldir. Dolayısıyla bu adımlar bittikten sonra bu iş gerçekleşir. Senato’daki tasarıda atılan adım ve gerçekleştirilen tutum çok olumlu. Olması gereken ve bizim beklediğimiz de buydu zaten. Bu tamamen ABD’nin mevzuatıyla alakalı bir konu.
BİZ ‘ŞARTA BAĞLANMASIN’ DİYORUZ
Aslında Türkiye’ye doğrudan satışı engelleyen bir şey yok. Bunu şarta getirmek isteyenler de ‘satmayalım’ demiyor ama ‘satarsak bunu bir şarta bağlayalım’ diyor. Türkiye olarak biz de diyoruz ki ‘hiçbir şarta bağlanmasın’. Bu şart F-16 uçakları için bir şekilde kaldırıldı.”
OLUMLU AMA YETERLİ DEĞİL
CHP Eskişehir Milletvekili ve Meclis Dışişleri Komisyonu Üyesi Utku Çakırözer: “Elimizdeki uçakların kullanımı konusunda Yunanistan-Kıbrıs gibi koşullar asla kabul edilemez. Ama asıl olması gereken, Türkiye’yi ortağı olduğu, parasını ödediği F-35 programına yeniden almaktır. Türkiye’deki iktidar da asıl enerjisini hava kuvvetlerimizin en yeni nesil savaş uçaklarıyla donatılmasına harcamalıdır. Elimizdeki mevcut F-16’ların modernizasyonu, F-35 konusundaki başarısızlığı ortadan kaldırmamaktadır.”
Togg dünya ligine hazırDİPLOMATİK GİRİŞİMLER SONUÇ VERDİ
Emekli Büyükelçi Vahit Özdemir: “ABD’nin F-16 kararı, gecikmiş ama yerinde bir karar. Senato ve Temsilciler Meclisi ortak komisyonunda da bir sorun çıkacağını sanmıyorum. Türkiye’nin girişim ve çabaları olumlu sonuç verdi. ABD Başkanı Joe Biden’ın da buna imza atacağını düşünüyorum. Sonuç olarak Türkiye, bu F-16’ları alacaktır. F-35’ler için de gerekenler yapılmalı.”
F-35’LERİ DE GÜNDEMDE TUTALIM
Emekli Büyükelçi Onur Öymen: “Senato ile Temsilciler Meclisi arasında bu gibi metinler gider gelir. Nihai sonucunu bir görmek lazım. ABD Başkanı imzalayacak mı bir de onu görelim. İkincisi; F-16’ların ön plana çıkartılması ABD açısından biraz da F-35’leri gündemden düşürme anlamına geliyor. Hâlbuki bizim bu konuyu gündemde tutmamız gerekiyor. Bu F-35’lerin Türkiye’ye verilmeyip Yunanistan’a satılması Ege’deki dengeyi Türkiye açısından olumsuz yönde etkiler. Haksız yere S-400’leri Türkiye’ye karşı kullandılar. Türkiye’ye yapılan çok büyük bir haksızlık var. Bu konuları milli mesele haline getirmek lazım. F-35’leri de mutlaka gündem de tutmamız gerekir. Ortada yapılan bir anlaşma, parası ödenmiş uçaklar ve Türkiye’nin başlatmış olduğu üretim faaliyeti var.”
Ucuz arsa ve işyerine büyük ilgiSENATO DEĞİŞİKLİĞİ KABUL ETMEDİ
ABD’nin 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısının Senato versiyonundan Türkiye’nin kabul etmediği, F-16 satışını koşullara bağlayan iki değişiklik metinden çıkarıldı.
ABD Senatosu, yıl sonuna kadar Pentagon için geçmesi gereken 817 milyar dolarlık NDAA yasa tasarısına Demokrat Partili senatörler Bob Menendez ve Chris Van Hollen’in istediği eklemeleri kabul etmeyince F-16’ların Türkiye’ye satışında engel kalmadı. Kongre’nin her yıl kabul ettiği ve dünya savunma sektörü tarafından yakından izlenen NDAA yasası, ABD’nin kendi üreticilerinden satın alacağı her türlü silahın yanı sıra dış ülkelere satışı da belirliyor. Senato, 8 Kasım ara seçimlerine kadar kapalı olmasına rağmen, tasarının
geçmesini kolaylaştırmak için çalışmalara başladı.
İTİRAZINI GERİ ÇEKTİ
Türkiye’ye F-16 satışına şart getiren düzenlemede imzası olan Senatör Bob (Robert) Menendez itirazlarını geri çekti. Menendez’in Senato’daki görüşmelere katılmaması da Atina’da hayal kırıklığına yol açtı.