Evrimsel süreç sanıldığından hızlı

Yaklaşık 15 yıldır evrimsel biyologlar, canlıların zamanla nasıl bir deÄŸiÅŸimden geçtiklerini araÅŸtırmak amacıyla eski DNA’lardan yararlanıyorlar. Ne var ki, dinozor ya da kehribar içine gömülü eski böceklerden DNA örnekleri alınması istenen sonuçları vermedi. Åžimdi soÄŸuk ortamlarda korunmuÅŸ eski kemiklerden alınan çok sayıda DNA örnekleri, geçmiÅŸe biraz olsun ışık tutuyor.Oxford Ãœniversitesi moleküler evrimbilimcilerinden Alan Cooper ve arkadaÅŸları, 60 bin yıl önce kutupların yakınlarında yaÅŸayan kahverengi ayıların göç düzenlerini yeniden oluÅŸturdu.Cooper ve arkadaÅŸları, kemikleri Alaska, Yukon ve Sibirya’nın donmuÅŸ topraklarında korunan 36 ayıdan DNA örnekleri aldı. Ayıları benzerlik derecesine göre gruplara ayırdı ve sonuçta bu eski genetik gruplar arasındaki dağılımların, beklendiÄŸi gibi, günümüz türdeÅŸlerinden çok farklı olduÄŸunu gördü. Elde edilen bulgular Alaska ve Yukon’da kahverengi ayıların soyunun 35 bin yıl önce tükendiÄŸini, ancak 14 bin yıl sonra yeniden ortaya çıktıklarını da gösteriyor. Cooper bu dönüşün rakip bir türün, söz gelimi kısa-yüzlü ayıların, yok oluÅŸuna katkıda bulunmuÅŸ olabileceÄŸine dikkat çekiyor.Öte yandan, Yeni Zelanda Massey Ãœniversitesi’nden David Lambert önderliÄŸindeki bir baÅŸka ekip binlerce yıldır koloniler halinde yaÅŸayan Adélie penguenlerinin donmuÅŸ kalıntılarını inceledi. Aynı kuÅŸlar ve ataları yaÅŸadıkları yere her yıl geri dönerek katmanlar dolusu eski malzeme bırakırlar. Farklı katmanlardan 96 kemik örneÄŸi toplayıp tarihlerini belirleyen Lambert ekibi, canlı penguenlerden de 300 kan örneÄŸi aldı. Hızla evrilen mitokondriyal DNA dizgelerini inceleyerek, eski ve yeni örnekler arasındaki deÄŸiÅŸiklikleri saptayan araÅŸtırmacılar evrimsel deÄŸiÅŸim hızının, baÅŸka türler için daha önce belirlenen ortalamalara kıyasla, iki ile yedi kat daha fazla olduÄŸunu ortaya çıkarttılar. Bu iki araÅŸtırma sayesinde eski DNA örneklerinin incelenmesine dayalı yöntem, artık türlerin binlerce yıl içinde uÄŸradıkları genetik deÄŸiÅŸimi gözler önüne serecek ve bizlere güvenilir veriler sunacak bir aÅŸamaya gelmiÅŸ oldu. Â