Oluşturulma Tarihi: Ocak 08, 2005 01:35
NASA’daki bilim adamları ‘evrenin bilinen en büyük patlamasını’ keşfettiler. 100 milyon yıldan uzun süren ve ‘gamma patlaması’ denilen bu patlamada bir karadelik 300 güneşe eş değerde kütleyi emdi.
Gamma patlamaları, 30 yıldır bilim adamlarının cevabını aradığı bir soru. Evrende, kaydedilen en büyük patlamalar olan gamma ışını patlamalarının süpernovalar ile ilişkisi olduğu belirlenmiş durumda, ama hálá sırrını koruyor.
AMERİKAN Havacılık ve Uzay Dairesi’nden (NASA) yapılan açıklamada, patlamanın 100 milyonlarca gamma ışını patlamasına denk bir enerji yaydığını bildirdi. Dünyanın yörüngesindeki Chandra Uzay Teleskopu tarafından keşfedilen patlama, 2.6 milyar ışık yılı uzaklıktaki MS 0735.6+7421 isimli galaksi grubunun görüntüsünde fark edildi.
Patlama, çok büyük miktarlarda maddenin bir karadeliğin önüne düşmesiyle yerçekimi enerjisinin serbest kalması sonucu oluştu. Maddenin büyük bir bölümü kara delik tarafından yutuldu, fakat bir kısmı şiddetle dışarı atıldı. Serbest kalan enerji, MS 0735 galaksi grubundaki karadeliğin patlama sırasında büyüdüğünü gösteriyor. Oysa ki yapılan eski çalışmalara göre sadece küçük kara delikler hızlı büyüyebiliyorlardı.
Bilim adamları kara deliğin, ses hızından daha büyük bir hızla, yaklaşık 1 milyon ışık yılı uzağına gaz püskürttüğünü ve dışa atılan gazın kütlesinin 1 trilyon güneşin kütlesine denk olduğunu söylediler. Bu kütle Samanyolu’ndaki bütün yıldızların toplam kütlesinden daha büyük. Cambridge’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Michael Wise, ‘Şimdiye kadar bu karadeliğin kendi kendine oburca beslendiği konusunda hiçbir fikrimiz yoktu. Bu patlamanın keşfi gösteriyor ki X ışını teleskopları, evrende ki en şiddetli olayları anlamak açısından gerekli’ dedi.
Chandra keşfetti
En büyük patlamayı uzaydaki Chandra Uzay Teleskopu keşfetti. Dünya’nın çevresinde 140 bin kilometre yükseklikte yörüngede bulunan Chandra, evrendeki en şiddetli X ışımalarını ve evrenin çok büyük enerji çıkaran patlamalarını araştırıyor.