'Evlerde sigara yasaklansın'

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Öğretim Üyesi Bilir, kurucuları arasında yer aldığı Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi’nin 5 yıl süreyle başkanlığını yaptı. Bilir, son 20 yıl içinde sigara yasağı ile ilgili bütün yasal düzenlemelerin mimarları arasında yer aldı. “Dumansız ev” önerisiyle tartışma yaratan Nazmi Bilir, Milliyet Gazetesi'nden Aydın Hasan'a sigara ile mücadelesini ve yeni önerilerini şöyle anlattı:

SİGARA İÇTİM

Benim kuşağımdan olan biri “sigara hiç içmedim” derse yalan söylemiş olur. Bizim gençliğimizde sigara içmek modaydı. Tıp Fakültesi’nde iken hocam, dersin ortasında sigarasını yakardı, bir de öndeki öğrencilere uzatırdı. Zaman zaman sigara içtim. Ama sürekli paket taşıyan bir tiryaki hiç bir zaman olmadım. Eşim de çok az içti. Evimizde eskiden konuklar içerdi. Ama artık onlar da içmiyor. Tiryaki olan balkona, bahçeye çıkıyor.

İNGİLTERE’DE BAŞLADIM
Sigara ile mücadele bilinci ben de İngiltere’de iken oluştu. 1978 yılında halk sağlığı uzmanlığımı yaptıktan sonra eğitim için İngiltere’ye gittim.  O zaman Türkiye’de sigara ile mücadele algısı yoktu. İngiltere, Norveç ve Kanada’da sigara ile mücadele başlamıştı. 1978’de Türkiye’ye döndüğümde sigarayla mücaedele konusunda makale yazdım. Misyonum o zaman başladı. Türkiye’de ilk hareket 1987’de başladı.

YASALARA KATKI
1991, 1996 ve 2008’de sigara yasağı ile ilgili bütün yasalarda katkım oldu. Bütün çalışmalarda yer aldım.

EVDE SİGARA YASAĞI
2008-2012 tütün kontrolü eylem planı hazırlamıştık. Plan bu yıl bitecek. 2013-2017 eylem planı için çalışmalara başladık. Bayram öncesi bir toplantı yaptık. Ben, “Özel konutlarda, evlerde, özel araçlarda da sigara içilmesi konusunda kısıtlama getirelim” önerisinde bulundum. Pasif etkilenmenin önlenmesi gerekiyor. Evdeki hamile kadınlar ve çocuklar pasif olarak dumandan etkileniyor. Evde hamile kadın ve 15 yaşın altında çocuk varsa o evde sigara içilmesin.

BABASINI ŞİKÂYET ETSİN
Devlet kimsenin evine müdahale edemez. Peki bu durumda evde sigara yasağı nasıl uygulanacak? Bu konuda gerekirse yasal değişiklik yapılabilir. Şikâyete bağlı hale getirilebilir. Evde denetleme olamaz. Eğer yasa çıkarsa, bu durumda, evde baba içiyorsa, kadın eşini veya çocuk babasını şikâyet edebilir.

ZAMANLA YOK OLACAK
Sigara zaman içinde insanların hayatından çıkacak. Bu birden kolay kolay olmuyor. Çünkü çok büyük bir endüstri. Mücadele etmek kolay değil. Ama zamanla sigara ortadan yok olacak. Eskiden otobüslerde fosur fosur sigara içilirdi. Yasak getirilmesi kimsenin aklına bile gelmezdi. Ne oldu? Yasak uygulandı. Şimdi kimsenin aklına otobüste, uçakta sigara içmek gelmiyor. Evlerde de zamanla insanlar alışacak. Dolayısıyla evde kısıtlama getirme de zaman içinde tutacak. Bunun için ortamın oluşması gerekiyor.