Ev işçileri birleşiyor

Ev Eksenli Çalışan İşçiler İçin Uluslararası Ağ (HomeNet), Uluslararası Kadın Araştırmaları Merkezi (ICRW), Serbest Çalışan Kadınlar Örgütü'nün (SEWA) düzenlediği, ‘‘Türkiye'de Ev-eksenli Çalışan Kadın İşçiler: Sorunlar ve Örgütlenme Stratejileri, Workshop ve Çalışma Grubu Toplantıları'' başlıklı çalışma 23-27 Ekim tarihlerinde İTÜ Sosyal Tesisleri'nde gerçekleştirilecek. Çalışmaya dünyanın çeşitli ülkelerinden ve Türkiye'den ev eksenli çalışan işçiler, proje hazırlayanlar, akademisyenler, araştırmacılar, İLO temsilcileri, DPT, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kadından sorumlu Devlet Bakanlığı yetkilileri katılacak.

Workshop iki aşamalı olacak. Birinci aşamada Doğu Avrupa'dan, Ortaasya'dan, ABD'den, Hindistan'dan, Portekiz'den gelen aktivistler ve araştırmacılar, ülke içinden katılan araştırmacılar ve ev-eksenli işçi kadınlarla birlikte Türkiye'de ev-eksenli çalışanların karşılaştıkları sorunları ve sahip oldukları imkanları tartışacaklar. İkinci aşamayı oluşturan Çalışma Grubu Toplantıları'nda ise, bu tartışmanın sonuç ve bulgularına dayanılarak, bir eylem-araştırma planı geliştirilecek, bu eylem araştırmanın Türkiye'de ev-eksenli çalışan kadınların örgütlenmesine bir ilk adım olması umuluyor. Ayrıca ulusal ve bölgesel işbirliği imkanları tartışılacak.

Türkiye ev-eksenli çalışma bakımından özel bir önem taşıyor. Öncelikle uluslararası firmaların oluşturduğu taşeron üretim zincirlerinde bir ara ülke konumunda. Yani ülkemizde tek tek evlerde üretilen mallar, dünya pazarlarına çıkıyor. İşveren ve ürünün çıktığı pazar uluslararası olunca, işçilerin hak arama uğraşlarının ulusal boyutlarda kalmasının yetersiz kalacağı açık; bu da Türkiye'yi uluslararası güçbirliklerinin oluşturulmasında önemli konuma getiriyor.

Niçin Kadın İşçiler?

Dünyada ve Türkiye'de ev-eksenli çalışan işçilerin yüzde 90'a varan oranlarda kadın olduğu görülüyor. Kadın ağırlıklı olması, ev-eksenli çalışmanın bir çalışma olarak tanınmaması, hem yapanlar hem de diğerleri tarafından bir boş zaman uğraşından ibaret sayılmasıyla yakından bağlantılı. Çünkü çocuk bakımı, evişleri, varsa yaşlıların, hastaların bakımı da kadınların üzerinde. Kadınlar bu yükümlülüklerinin yanısıra para kazanmanın yoluna bakmaya çalışıyor; ama başlangıçtaki işbölümü -erkeğin evin geçiminden, kadının eviçi işlerden sorumlu olması- varsayımı aynen kalıyor. Sonuçta kadınlar gayet kötü, sağlıksız koşullarda, çok düşük ücretlerle, çoğu kez çocuklarıyla gece gündüz çalışıyor, hem de tüketiciden ibaret sayılıyorlar.

Amaç nedir?

Türkiye'de ev-eksenli çalışmanın ve ev-eksenli çalışan kadın işçilerin varlıklarının tanınması, kamuoyunda görünürlük kazanması yolunda bir adım oluşturmak. Ev-eksenli çalışmanın tek tek evlerde, tek tek kadınlar tarafından gerçekleştirildiği için dağınık ve izole bir görünüm sergilemesi, tüm dünyada ortak bir özellik. Türkiye de istisna değil. Bu dağınıklık, kendini çalışan/işçi olarak görmeme, işi geçici görme özelliği, ev-eksenli çalışanların bir araya gelip hak talep etmesini güçleştiren bir özellik olabiliyor. Türkiye'de bu alanda hiçbir örgütlenme yok. Dolayısıyla workshop etkinliğini belirli bir örgüt düzenlemiyor; tersine, etkinliğin amacı, bir ev-eksenli çalışanlar örgütlülüğünün ilk adımlarının ortamının hazırlanmasına katkıda bulunmak.