Euro bölgesinin kullanabileceÄŸi beÅŸ silah

 

Almanya'dan yaptığı olası gelecek kurtarma paketlerinde yatırımcıların elini daha fazla taşın altına koyma önerisi de piyasalarda temkinli duruşa neden olan diğer bir neden. Bu elbette yakın zamanda 1.42 seviyesini gören euro/dolar paritesinin 1.30'lara kadar çekilmesinde önemli bir faktör oldu.

 

Tüm bunlara rağmen euro bölgesini yeniden ayağa kaldırma mücadelesinde tamamıyla havlu atıldı demek yanlış olur. Mayıs ayında Yunanistan'daki krizin su yüzüne çıkmasının ardından, Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu toplamda 750 milyar euroyu bulan bir kurtarma fonu kurulması için anlaşmıştı. Diğer yandan Avrupa Merkez Bankası da (ECB) bir tabuyu yıkarak devlet tahvili alma silahını devreye sokmuştu.

 

Şimdi de ECB Başkanı Jean-Claude Trichet, Avrupa'nın kararlı duruşunun küçümsenmemesi gerektiği uyarısını yaptı. Gelişmelere iyi tarafından bakıldığında, Avrupa'da gidişat yakın gelecekte düzelmezse euro bölgesi liderlerinin elinde kullanabilecekleri yeni silahları bulunuyor ancak işin kötü tarafı bunların hepsi de zor seçenekler.

 

İşte daha önce hiç düşünülmeyen ancak şimdi daha yakın durulan o silahlar:

 

 

1 - ECB'NÄ°N TAHVÄ°L ALIMLARINI ARTIRMASI

 

Euronun koruyucusu ECB, Yunanistan krizi piyasaları rahatlatmak için tahvil alımını başlatmış ancak bir kaç hafta sonra alım miktarları oldukça azalmıştı. ECB şimdiye kadar 67 milyar euroluk tahvil alımı gerçekleştirdi. Yeni ve daha büyük miktarda alımlar piyaslardaki tansiyonu kısa zamanda düşürebilir. Nitekim, Trichet'in hafta başında Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı konuşma da bu uygulamaya yönelik kapıyı açık bırakması Çarşamba ve Perşembe günü piyasalarda olumlu etkisini gösterdi.

 

2 - AB KURTARMA FONUNUN MÄ°KTARININ ARTIRILMASI

 

Bazı analistlere göre Portekiz ve İspanya'nın yardım alması durumda mevcut 750 milyar euroluk kurtarma fonundaki kaynağın büyük bölümünün tükeneceğini tahmin ediyor. Bununla birlikte, yardım alacak olan üyelerin euro bölgesinin 16 üyesinin taahhüt ettiği 440 milyar euroluk kısmına katkıda bulunamayacak olması da işleri daha zorlaştırıyor. Resmin son haline bakıldığında, Yunanistan ve İrlanda tarafından taahhüt edilen 19.4 milyar euroluk pay şimdiden hesabın dışına çıkmış durumda. Olası kurtarma durumunda, Portekiz ve İspanya'nın da toplam taahhüt ettiği 63.4 milyar euro da eksi hanesine yazılacak. Elbette, İrlanda'ya verilecek olan 85 milyar euroyu da hesaba katmak gerekiyor.

 

Almanya Merkez Bankası Başkanı ve ECB üyesi Axel Weber geçen hafta yaptığı açıklamada, Yunanistan, Portekiz ve İspanya'nın gelecek üç yılda borçlarının yeniden finanse edemeyecek durumda olduğunu ve 140 milyar euroluk daha fazla kaynağa ihtiyaç duyabileceğini belirtmişti.

 

Mevcut kurtama fonunun miktarını artırılması, bir borç krizi durumunda AB'nin İspanya ve hatta İtalya'yı kurtarabileceğine dair güven tazelenmesini de sağlayabilir. Ancak bazı Avrupalı yetkililer miktarın artırılmasının olumsuz sonuçlar doğurabileceğine de dikkat çekiyor. Bu görüşe göre, miktarın artırılması İspanya'nın iflasının yakın olduğu beklentisini güçlendirebilir.

 

3- ORTAK TAHVÄ°L Ä°HRACI

 

Ortak tahvil ihracı, Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker tarafından savunulan bir görüş. Bu tahvilin, Avrupa'nın borç yükü altındaki çevre ülkeleri için borçlanma maliyetlerini düşüreceği ve euro kullanan ülkeler arasındaki birlik duygusunu güçlendireceği savunuluyor. Ancak bu öneriye, düşük olan borçlanma maliyetini artıracağı gerekçesiyle Almanya'dan itiraz geliyor.

 

4- DAHA GENÄ°Åž MALÄ° BÄ°RLÄ°KTELÄ°K

 

Euro bölgesinde parasal birlik buluyor ancak 16 üyeli topluluğun mali politikaları farklılık gösteriyor. Az da olsa, üyelerin bütçe hazırlarken ve vergileri artırırken ellerindeki yetkileri AB'ye bırakarak bir mali birlik oluşturma şansı bulunuyor. Almanya ise bu konuda, üye ülkelerin kendi kararlarından doğan sorumlulukları kendilerinin üstlenmesi gerektiğini savunuyor.

 

5-KIYAMET SENARYOSU

 

Yukarıda sayılan uygulamalardan hiç birinin işe yaramaması durumunda, euro birliğinin parçalanmasına yönelik görüşler daha güçlü seslendirilebilir. Ancak, hiç bir euro bölgesi yetkilisi, Yunanistan gibi bir ekonominin ayrılması durumunda birliğin durumunun çok daha iyiye gideceğine inanmıyor. Tam tersine, ayrılması durumunda Yunanistan'ın daha büyük bir kriz batağına saplanacağı düşünülüyor.

 

Ayrıca, Almanlar sıkıntı yaratan komşularından bıkmış olsa da yeniden mark kullanmaya başlamaları durumunda ekonomik bir felakete sürüklenebilir. Böyle bir durumda para birimi değerlenecek olan Almanya'da, ekonominin motoru olan ihracatçılar büyük darbe yiyebilir.

 

* Bu haber Financial Times'ta, "Five potential weapons for the eurozone" başlığıyla yayımlanan haberden derlenmiştir.