Eski 45'likler Darphane'de

Tarih Vakfı’nın düzenlediği Darphane Yaz Etkinliklerinde bugün Naim Dilmener'in 'Eski 45'likler' başlıklı söyleşisi var. Koleksiyonculuk üzerine iki bölümden oluşan söyleşi, saat 17.00'de başlayacak. Bölüm aralarında eski 45'likler dinlenecek. Dilmener’le koleksiyonculuk geçmişi ve işin incelikleriyle ilgili konuştuk.

Eski 45'likler'le bugüne kadar neler yaptınız?

1995'in Eylül ayında Mavi Radyo'da 'Eski 45'likler' diye bir program yapmaya başladım. 1996 Mayısı'na kadar sürdü bu. Bir iki ay sonra Gazete Pazar'ın hazırlıkları başlamıştı. Murat Çelikkan da programı dinleyenlerden biriymiş. Programın Gazete Pazar'da bir köşe yazısına dönüşüp dönüşemeyeceğini sordu. Ocak 1997'de ilk sayıyla birlikte ben de yazmaya başladım. Köşenin adı yine 'Eski 45'likler' oldu. Gazete Pazar'ın Milliyet'in ilavesi olduğu dönemde de sürdü bu. Daha sonra Ağustos 1998'de Gazete Pazar'dan ayrıldım. Radikal İki'ye geçtim, orada da köşenin adı aynı kaldı. Hálá da Radikal İki'ye yazmaktayım. 3-4 ay önce Tuğrul Eryılmaz Cumartesi sayfalarına yeni pop albümleri yazıp yazamayacağımı sordu. Şimdi cumartesi ve pazar haftada iki yazı yazıyorum.

Eski 45'likler'in geceleri de oldu.

Doğru. Bilsak 5. Kat'ta 'Eski 45'likler' geceleri yaptım. Bir kere Safran'da ve iki gece da 45'lik'te yaptım.

Artık devam etmiyor mu?

Hayır. Eskiden yaptığımda ben de eğleniyordum ve eğlendiğim için yapıyordum. Ama bir baktım hep aynı şarkılar çalıyor, insanlar hep aynı şarkıları istiyorlar. Bu sefer eğlence dışında bir şey oldu ve vazgeçtim.

Mavi Radyo'ya kadar biz sizin eski 45'likleri topladığınızı bilmiyor muyduk?

Yakın dostlarım dışında kimse bilmiyordu. Tamamen kişisel bir arşivdi. Koleksiyonculuğum yazılara, programlara dönüşür gibi bir düşüncem yoktu.

Sadece eski 45'likler mi topluyorsunuz?

Hayır. Bildim bileli müzikle ilgili her şeyi toplarım ve hálá da öyle. Dün basılan albümü de topluyorum. En çok ortaya çıkan eski 45'likler ama Türk Popu'nun eski 45'likleri benim arşivimin yüzde 1'i bile değil. Çok az bir yer kaplıyor aslında. Çoğunluğu yabancı müzik. Ama yabancı müzikte de sınırım pop-rock. Caz toplamam, klasik müzik toplamam.

Toplamaya ne zaman başladınız?

Ortakokul 1. ya da 2. sınıfta. O zaman sadece 45'likler vardı tabii.

İlk 45'liğiniz neydi?

Ajda Pekkan - 'Moda Yolunda', Sacha Distel - 'Kime Derler Sana Derler'.

Ruh hastası olmak lazım

Koleksiyonculukta neler önem kazanıyor?

Bir defa sıkı bir ruh hastası olmak lazım. Çok çok takıntılı bir insan değilsen zaten koleksiyoncu olmuyorsun. O zaman ne toplamak ilgilendiriyor seni, ne de bunların yan yana gelip bir bütün oluşturması. Seçici olmak gerekir. Bir defa çok sıkı masraf gerektiriyor, seçici olmazsan yetişemezsin. Belirli alanlarda uzmanlaşmak gerekiyor. Mesela sadece Ajda toplayacağım, sadece ender basılan pop nüshaları toplayacağım denilebilir.

Sizin alanınız hangisi?

Benimki hepsi. Onun için sürekli borç harç içindeyim.

Eski 45'likler Beyoğlu'ndaki pek çok pasajda çok ucuza bulunabiliyor. Bu işin para yiyen kısmı CD toplamak mı?

Limited Edition'lar yani sınırlı sayıda basılanlar. Bizde pek yok ama yurtdışında diyelim ki Madonna'nın ‘‘Ray Of Light'' albümü çıktı. ‘‘Ray Of Light''ın sadece 10 bin tane basılmış ikili diski var. İkinci diski video kliplerden oluşuyor. Normal albümü 10 pounda alırken, ikili albüm 50 pound. Ya da, dj'lere ve plakçılara gönderilmek üzere tanıtım kopyaları yapılıyor. Belki 100 tane basılıyor. Bunlar daha sonra satışa düşüyor ve diyelim ki, tanesi 200 pound.

Bunları nasıl buluyorsunuz?

İnternet öncesinde kataloglarını getirtirdim. Oradan seçer ve faksla isterdim. Şimdi hepsinin İnternet'te sitesi var. Çok daha kolay alınabiliniyor artık.

İnternet'in koleksiyonculuğa etkisi olumlu yani.

Bana göre olumlu. Eskiden bu alanda kaç firmanın kataloğu olduğunu bilmen için bir dergi veya veri bankasının adını bilmen gerekiyordu. Sonra adresini bulup, buna mektup yazıyordun. Sonra cevap verilmesini, sana katalog yollanmasını bekliyordun. Ama yüzde 90'ı yapmazdı bunu. Bir de posta parası verip sana katalog göndermezlerdi. Dolayısıyla gelen kataloglarla sınırlıydın. Bu sınırlı baskılardan kataloglar sayesinde haberin oluyordu ve dolayısıyla hepsinden haberdar olamıyordun. Şimdi İnternet'ten o saniye kataloglarına ulaşabiliyorsun ve de gördüğün an ısmarlıyorsun. Eskiden benim koleksiyonuma ayda 3-5 parça girerken, şimdi her gün 3-5 parça giriyor.

Peki, tüm topladıklarınız içinde niye eski 45'likler meşhur oldu?

Türk Popu tarihiyle ilgilenen pek az kişi var, hatta yok. Gazete Pazar yazıları başlayınca ilk haftalar geçtikten sonra, insanlar 'Şunları da yazmayacak mısınız?' diye taleplerde bulundular. Böylece yazılar devam etti. Radikal İki ile daha da arttı. Bu konuda yazan yok, arşivci sayısı da çok az.

Siz 45'lik toplamaya devam ediyor musunuz?

Ediyorum, çünkü zamanında düzenli olarak 45'lik satın aldığımda, sevdiğim insanları alırdım. Diyelim ki Ajda Pekkan, Hümeyra, İlhan İrem toplardım. Fakat şimdi bundan para kazanmaya da başlayınca, hepsini toplama ihtiyacı doğuyor. Belki ben yazılardan sonra tam arşivci oldum. Eskiden yerli ya da yabancı sevmediğim insan girmezdi arşivime. Günün birinde ne lazım olacak bilemezsin.

Peki arşivinizde kaç 45'lik, kaç CD var biliyor musunuz?

Biliyorum ama söylemeye utanıyorum. Yerli yabancı ayırmadan 45'lik sayım üç bin civarı. LP sayısı bin, CD sayısı ise on binden fazla.

Tarihi Darphane Binaları, Topkapı Sarayı 1. Avlusu, Sultahahmet (Aya İrini yanı, Arkeoloji Müzesi karşısı). Tel: (0212) 513 50 82 - 513 20 35