Esenyurt’ta bir garip Jose Marti

Esenyurt Belediye Başkanı Gürbüz Çapan, Küba'da Atatürk'ün, Esenyurt'ta Kübalı şair Jose Marti'nin büstünün nasıl dikildiğini anlattı.

Fidel Castro'nun ‘‘Latin Amerika'yı Asya'ya taşıyan adam’’ diyerek iltifat ettiği Esenyurt Belediye Başkanı Gürbüz Çapan, Küba'da Havana'nın en işlek caddelerinden birine nasıl Atatürk büstü dikildiğini anlattı.

Büst, Mihri Belli'nin Hürriyet Gazetesi için kaleme aldığı Küba gezisi anıları sırasında gündeme gelmişti.

Küba'ya bir Atatürk büstü gönderme fikri ilk olarak 1993'de Gürbüz Çapan'ın Küba ziyareti sırasında ortaya çıkmış. Havana Belediye Başkanı'yla bir araya gelen Gürbüz Çapan, bu ülkede pek bilinmeyen Türk Kurtuluş Savaşı'nı anlatmış ve Atatürk'ten bahsetmiş. Bunun üzerine Kübalı yetkililer kendisinden Küba'da dikilmek üzere bir Atatürk büstü istemişler ve karşılığnda da Türkiye'ye gönderilmek üzere bir Jose Marti büstü söz vermişler.

Jose Marti, Kübalı bir halk kahramanı ve şair. Aynı zamanda, İspanya'dan sonra Amerikan sömürgesi olan Küba'daki bağımsızlık mücadelesine silahlı olarak destek olmuş.

Çapan'ın 1993'teki bu ziyaretinin ardından, yayılmacılığa karşı sembol haline gelmiş bu iki önemli tarihi kişiliğin büstleri hazırlanmış ve Atatürk'ünki Havana'ya, Marti'ninki de Esenyurt'ta Esenkent-Abdullah Baştürk Parkı'na dikilmiş.

19 Mayıs'ta çakıştılar

Büstlerin dikiliş tarihleri de ilginç: 19 Mayıs 1995. Başkan Çapan, 19 Mayıs'ın seçilme nedenini şöyle açıklıyor: Marti'nin ölüm tarihi 19 Mayıs 1895. Çapan şöyle diyor: ‘‘Atatürk'ün doğum günü de bence, 19 Mayıs 1919. Bu tarih onu diğer Osmanlı paşalarından ayıran ve tıpkı Jose Marti gibi bir halk kahramanı yapan tarih. O yüzden bu çakışmayı belgelemek istedik.’’

Jose Marti'nin heykeli şu anda tam olarak bitmemiş olan Esenkent'teki bir parkta duruyor. Çevresi henüz yerleşim alanı değil. Civarda tek hareketin göründüğü taksi durağındaki şoförlerin de Marti'den pek haberi yok. Başkana bunu soruyoruz. Acaba Esenyurt halkı Marti'yi ne kadar tanıyor? Bu büstün dikilmesi civar halkı için bir anlam ifade ediyor mu?

Yanıtı açık: ‘‘Bu halk Şeyh Şamil'i, Şeyh Bedrettin'i ne kadar tanıyor ki, kendi tarihini, kendi direnişçilerini ne kadar biliyor ki tutsun Marti'yi tanısın?’’

Guantanamera şarkısının yazarı

Hepimiz ünlü ‘‘Guantanamera’’ şarkısını biliriz. İşte Kübalı şair Jose Marti (1853-1895) bu ünlü şarkının söz yazarı. Jose Marti, bir şair, bir denemeci ve Kübalı bir yurtseverdi. 1869'da düşünceleri yüzünden hapsedildi ve yüksek öğrenim yaptığı İspanya'ya sürüldü. Buradan geçtiği New York'ta uzun süre gazetecilik yaptı. Küba Devrimci Partisi'ni kurdu. Sonra Venezuela'ya geçti. Ülkesinin bağımsızlık mücadelesine destek oldu. Dos Rios Savaşı'nda Kurtuluş Ordusu'nun başındayken öldürüldü. Jose Marti, 20. yüzyılda bütün Güney Amerika'da sevilen bir özgürlük şairi haline geldi. 1959 Küba Devrimi'nden sonra yeni rejimin de kahramanlarından biri oldu. İşin ilginç yanı, Küba'ya karşı bir propaganda savaşı yürüten ABD'nin de 1980'lerde Florida eyaletinden adaya yaptığı radyo kanalına ‘‘Jose Marti Radyosu’’ adını vermesiydi. Guantanamera şarkısıyla yayınına başlayan ve Küba halkını rejime karşı isyana çağıran radyonun yayını, bu adı kullandığı için Küba'da ters tepki yarattı.