Güncelleme Tarihi:
BBC:
Milli felaketler, bir liderin iktidardaki geleceğini değiştirebilecek kalıcı sonuçlar yaratabiliyor. Bill Clinton’ın 1995 Oklahoma patlamasını ele alış şekli onun prestijini artırdı. Çin Başbakanı Wen Jiabao’nun 2008’deki Sichuan depremini yönetme şekli popülerliğini artırdı. Bunların tam tersine olarak Recep Tayyip Erdoğan öfkeli ve yaslı bir toplumun ruh halini anlayamadı. Erdoğan’ın yardımcısı da bir protestocuyu tekmelediği sırada çekilen görüntülerle manşetlere çıktı.
DAILY MAIL:
Türkiye’deki maden faciasından sonra bir yandan kitleler halinde cenazeler kalkarken, Başbakan’ın yardımcısının yaslı bir göstericiyi tekmelemesi öfkeye yol açtı.
INDEPENDENT
İlk sayfasını büyük ölçüde Soma faciasına ayıran İngiliz gazetesi Independent, manşetinde “Acı içinde bir ülke: Ölü sayısıyla birlikte öfke de artıyor. Türkiye ölü madencilerini topraktan çıkarıyor” başlığını attı. Gazetedeki, Soma’da faciasına ilişkin bir de “Trajedi Erdoğan’ın otoriter yönetimine yeni bir darbe” başlıklı analiz yayınlandı.
Türkiye’de bir süredir yaşanan her gelişmede olduğu gibi Soma faciasının da kutuplaşmayı daha da artırdığının altı çizilen analizde, “Son gelişme, tam da Erdoğan’ın ağustostaki cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylığını açıklaması beklenirken yaşandı. Erdoğan ve partisi, facianın bir kısım sorumluluğunu her zaman üzerinde taşıyacaktır çünkü 2002’den beri iktidardalar ve inşaat ve maden şirketleriyle olan sıkı ilişkileri de biliniyor” denildi.
“Son gelişmeler Erdoğan’a siyasi olarak ne kadar zarar verebilir?” sorusuyla devam eden yazıda, Türkiye’de gerçekleşen tüm seçimlerde ılımlı İslamı savunan merkez sağ partilerin öne çıktığına işaret edildi.
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın kazandığı seçim zaferlerinin kendisine gücü kendi tekeline alma hakkı vermiş gibi davrandığı da vurgulanan analizde, “Polisi, orduyu ve yargıyı başarıyla parçalayarak her şeyin üzerinde bir otorite yarattı. Ama bu durum aynı zamanda onun Soma gibi her kötü olayda suçlanacağı anlamına da geliyor” denildi.
GUARDIAN:
Türkiye’de maden faciası: 3. sayfasını tamamen Soma faciasına ayıran gazete Başbakanlık Müsteşarı Yusuf Yerkel’in Soma’da bir protestocuyu tekmelerken çekilmiş fotoğrafıyla birlikte olayın detaylarını da özel bir bölümle işledi. Haberde bölgedeki madencilerin çoğunun faciadan özelleştirme ve taşeronlaşmayı sorumlu tuttuğu, özel maden işletmelerini kârı güvenliğe tercih etmekle suçladıkları belirtildi.
Gazete yerel maden sendikasından bir işçinin hükümetin tavrı ile ilgili şu sözlerine yer veriyor: “Acımız öfkeye dönüşmeye başladı. Başbakan buradaki sözleriyle ne demeye çalışıyor? Hükümet hatalarını kabul edip arkamızda duracağına buraya gelip acımızla dalga geçiyor”.
Ancak gazete herkesin yaşananlardan hükümeti sorumlu tutmadığına da dikkat çekti. Bir kadının “Hükümet niye suçlu olsun? Üzgünüz ama kızgın mıyız? Kime kızalım ki? Bu bir facia, ama başbakanın suçu değil” sözlerine yer verildi.
Gazete Soma halkının çoğunun, Başbakan Erdoğan’ı destekleyen kitlenin omurgasını oluşturan “muhafazakar işçi” sınıfından olduğuna vurgu yaptı.
Soma faciasının Başbakan Erdoğan için siyasi sonuçları olabileceğinin de belirtildiği yazıda, “Geçen yaz yaşanan Gezi protestoları ve Erdoğan’ın ailesini de içeren yolsuzluk iddialarının ardından gelen bu yeni dalga hoşnutsuzluk, bazılarına göre onun cumhurbaşkanı olma hevesini kursağında bırakabilir” ifadeleri kullanıldı.
DAILY TELEGRAPH:
Başbakan’ın müşaviri bir göstericiyi böyle tekmeledi. Başbakanın bir yardımcısının yaslı bir madenci yakınını tekmelemesinden sonra Erdoğan protestocuların hedefi haline geldi.
FINANCIAL TIMES
Financial Times Soma halkının ilgisini, yetersiz güvenlik önlemleri ve bölgeyi ziyaret eden siyasilere çevirdiğini yazdı. Gazetenin Soma’dan bildiren muhabiri, yakınını kaybetmiş birçok kişinin yetersiz güvenlik önlemleri, kötü çalışma koşulları, düşük ücretler ve yöneticilerin faciaya karşı “hissiz” yaklaşımdan yakındığını ve kızgınlığın giderek arttığını aktardı. Haberde arkadaşlarını kaybetmiş bir madencinin şu sözlerine de yer verildi: “Ölenlere ‘şehit’ diyerek insanları kandırıyorlar. Bu kaza değil, cinayet, katliam. 2014 yılındayız. Başbakan 1860’lardan örnek veriyor. Neden Almanya, Norveç, Hollanda’da 50 yıldır böyle kazalar olmuyor, ondan da bahsetse ya”.
Gazete, bu kızgınlığın bölgeye giden siyasetçilere yöneltildiğini, çarşamba akşamı bölgeye giden Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’na “Bugüne kadar neredeydiniz?”, “Hiç utanmanız yok”, “Kaç madenci öldü, kaçı kayıp? Hepiniz yalan söylüyorsunuz” gibi sözlerle tepki gösterildiğini yazdı.
Başbakanlık Müsteşarı Yusuf Yerkel’in bir protestocuyu tekmelerkenki görüntülerine de “Başbakan açısından bir halkla ilişkiler felaketi” yorumunu yapıyor.
Gazete öfkenin Soma’yı aşıp birçok kente yayıldığını, protesto gösterileri düzenlendiğini belirtip haberi bu gösterilerden bir slogan ile bitirdi: “Soma’yı Toma ile söndürebilir misiniz?”
TIMES
Times gazetesi de Yerkel’in tekme atarken çekilmiş büyük bir fotoğrafını kullanıyor. Gazete Başbakanlık ofisinin “Bu Yerkel’in kendi sorunu” diyerek kendisini bu olaydan uzak tutmaya çalıştığını belirtti. Yazıda bazı maden işçilerinin AKP mitinglerine katılmak için zorlandıkları, muhalefet partilerini destekleyenlerin işten çıkarıldığı ve daha iyi çalışma koşulları isteklerinin görmezden gelindiğini söyledikleri vurgulandı. Gazeteye konuşan, ismini vermek istemeyen bir madencinin sözleri şöyle: “Mart ayındaki yerel seçimlerden önce yevmiyemizi ödeyerek bizi Başbakan’ın Manisa’da yaptığı mitinge gitmeye zorladılar. 3 bin madenci, ailelerimizle birlikte mitinge gittik. Gitmesek o günlük ücretimizi keseceklerdi. Seçimlerden sonra da CHP’yi desteklediği ortaya çıkan 50-100 madenci işten kovuldu”.
ECONOMIST
Haftalık Economist dergisi Soma faciasını “Yeraltında ölüm: Soma’daki trajedi siyasette de hissediliyor” başlığıyla haberleştirdi. Yazıda “Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, ülke tarihindeki en kötü endüstriyel kazanın ardından halkın öfkesiyle yüz yüze. Facia, geçen yaz ülkeyi sarsan protestolar benzeri yeni gösterilere yol açabilir” deniyor. Dergi, Türkiye’de son günlerde yaşanan eylemlere değindikten sonra “Bunlar, 30 Mart’taki yerel seçimlerdeki galibiyetle sevinen ve gözünü ağustosta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine dikmiş olan Erdoğan için tatsız haberler” yorumunu yapıyor.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kaza ile ilgili olarak “Bunlar olağan şeylerdir. Literatürde iş kazası denilen bir olay vardır. Bunun yapısında fıtratında bunlar var” diyerek 19. yüzyıldan maden kazalarını örnek gösterdiğini hatırlatan dergi, yorumcu Sezin Öney’in şu sözlerine yer verdi: “Başbakan Erdoğan bu örnekleri vererek Türkiye’nin zamanın 100 yıl gerisinde olduğunu göstermiş oldu”.
Türkiye’deki kömür madenciliğinin güvenlik sicilinin kötü olduğuna da vurgu yapılan yazıda, Hak İş Genel Başkanı Mahmut Arslan’ın “Gerekli önlemler alınmış olsaydı, bu ölümlerin yüzde 80’i önlenebilirdi ama öncelik güvenliğe değil kâra veriliyor” sözlerine de yer veriyor.
Erdoğan karşıtları ve Gülen cemaatinin Soma faciasının üzerine gideceğini yazan dergi, Erdoğan’ın Soma’daki konuşmasında halkı “Bu trajediden faydalanmak isteyen aşırı uçlar olacaktır” diyerek uyardığını ancak Ak Parti yandaşı bazı yorumcuların bile Enerji ve Çalışma ile Sosyal Güvenlik Bakanlarını istifaya çağırdığını belirtti.
CNN
Başbakanın yardımcısının bir protestocuyu tekmeleme görüntüleri maden faciasına bir de öfkeyi ekledi.
NEW YORK POST
Başbakanın müşavirinin yere düşen göstericiyi tekmelediğini gösteren bu şoke edici fotoğraflar kesinlikle hükümete yönelik öfkeyi tırmandıracak.
HUFFINGTON POST
Başbakanın müşavirinin bir göstericiyi tekmelediğini gösteren görüntüler internette hızla yayılıyor.
CBS NEWS
Türkiye’de birçok kişi maden sahiplerinin hükümetle yakın ilişkileri olduğunu ve dolayısıyla güvenlik standartları konusunda gevşek davrandığını düşünüyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olması beklenen Tayyip Erdoğan’ın bir yardımcısının bir protestocuyu tekmelediği an böyle görüntülendi.
TIMES OF INDIA
282 madencinin hayatını kaybettiği Soma’da Başbakan’ın yardımcısının protestocuyu tekmelediğini gösteren şoke edici görüntüler ortaya çıktı.
GULF NEWS
Başbakanlık müşaviri Yusuf Yerkel’in iki polis tarafından yere düşürülen bir protestocuyu tekmelediği an kameralar tarafından böyle görüntülendi.
EL ARABİYA
Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın müşavirinin bir protestocuyu tekmeleme görüntüleri Türkiye’de öfkeye yol açtı.
HAARETZ
Başbakan Erdoğan’ın müşavirinin 282 madencinin öldüğü Soma’da bir protestocuyu tekmelerken çekilen görüntüleri Türkiye’yi ayağa kaldırdı.
YEDIOT AHRONOT
Kameraya yakalanan tekme görüntüleri Twitter ve YouTube gibi sosyal paylaşım sitelerinde binlerce defa lanetlendi.
NEW YORK TİMES
Birinci sayfasında, ölen madenciler için açılan toplu mezarda iki madenci yakının bir birine sarıldığı fotoğrafı, “Türkiye yas tutuyor” başlığıyla yayınlayan ABD’nin en etkili gazetelerinden New York Times da, ülkede öfkenin yükseldiği vurgulandı. Gazetenin haberinde, aradan zaman geçmesine karşılık birçok önemli sorunun yanıtının alınamamasının başta madenciler ve yakınları olmak üzere ülke çapında öfkenin büyümesine neden olduğuna dikkat çekildi.
SÜDDEUTSCHE ZEİTUNG
Münih’te yayımlanan Süddeutsche Zeitung konuyla ilgili yorumunda Başbakanlık Müşaviri Yusuf Yerkel’in bir göstericiyi tekmelerken çekilen fotoğrafına dikkat çekti: “Erdoğan’ın stratejisi her zaman aynı: Bölerim ve yönetirim. Ülkeyi kutuplaştırarak tüm seçimleri kazandı. Bu reçete en azından Soma’dan sonra artık o kadar iyi işlemeyecek. Zira Türkiye’nin Ruhr bölgesindeki insanlar şimdiye kadar hükümete muhalif değildi çoğunluk AKP’ye oy verdi. O nedenle Erdoğan’ın müşaviri Yusuf Yerkel’in yerde yatan bir protestocuyu tekmelerken görüldüğü fotoğraf son derece ölümcül. Zira çok yalın bir mesaj veriyor: Acınız umurumuzda değil.”
MAİN-ECHO
Aschaffenburg kentinde yayımlanan Main-Echo gazetesi Erdoğan’ın Soma’daki maden kazası sonrasında verdiği mesajları eleştiren bir yoruma yer veriyor sayfalarında. “Soma’daki korkunç maden kazasından sonra bile Başbakan Erdoğan havalanmış, at gözlüklü otokratik bir hükümdar görüntüsü çizdi. 280’den fazla kurbanın yakınlarının karşısına bu kazaların sürekli yaşandığı mesajıyla çıktı. Gösterdiği kanıt ise İngiltere’de 1862 (!) yılında meydana gelen bir maden kazası oldu. Müşavirlerinden birinin Soma’da yerde yatan bir göstericiyi tekmelemesi de bu fotoğrafa son derece uydu. Bir zamanlar itibarlı olan bir siyasetçinin kendi düşüşünü muazzam şekilde ivmelendirdiğine dair çok sayıda işaret var. Geçen yılın protestoları Türkiye’de artık siyasetçilerin kendisini kandırmasına izin vermeyen, eleştirel bir kamuoyunun oluştuğunu gösterdi. Mevcut durumda Başbakan ülkesine artık sadece tek bir hizmette daha bulunabilir: Olabildiğince çabuk istifa etmek ve daha liberal bir halefe yolu açmak.”
MANNHEİMER MORGEN
Mannheimer Morgen gazetesinin Başbakan Erdoğan ile ilgili yorumu ise şu şekilde: “O aslında kitleleri peşinden sürükleyebilen karizmatik bir hatip sayılıyor. Ama maalesef aynı zamanda da insanı hiçe sayan biri. Bunun nedeni muhtemelen, Soma’da utanç verici biçimde kanıtladığı gibi, bir milleti teselli edecek meziyete sahip olmaması. Zira güce odaklı bir kişilik olarak bunun için fazla alaycı. Artık kendisinden başka kimse umurunda değil, kendisini eleştirenleri zorla dize getirmeye çalışıyor. Şimdiye kadar bu şekilde işi götürdü zira Türkiye’deki sade insanlar onun ve dindar İslamcılığının arkasında durdu. Belki de Türkiye’nin şu anda yaşadığı bu ulusal trajedi, Erdoğan’ın şimdiye kadarki siyasi kariyerinde bir dönüm noktası olabilir.
KÖLNER STADT-ANZEİGER
Kölner Stadt-Anzeiger ise Soma’daki kazanın Başbakan Erdoğan’ı siyasi açıdan olumsuz etkilemeyeceğini ileri sürdü: “Türkiye, unutmaların ülkesi. Nasıl ki yolsuzluk skandalı artık konuşulmuyorsa, nasıl ki kimse geçen yaz öldürülen 5 göstericiyi hatırlamıyorsa, Soma’daki kaza da yakında unutulup gidecek. Ta ki bir sonraki trajedi yaşanana kadar... Şimdi protestolar tekrar alevlenmeye başlıyor. Erdoğan her zamanki tavrıyla tepki veriyor ve TOMA’ları harekete geçiriyor. Ama bu onun siyasi kariyerini tehlikeye atmıyor. Geçen yaz 2,5 milyon insan hükümete karşı sokaklara çıkarken bazıları buna bakarak Erdoğan’ın sonunun geldiğini ileri sürmüştü. Bugünse Türkiye Başbakanı hiç olmadığı kadar güçlü. Türklerin ağustosta ilk kez doğrudan seçimle belirleyeceği cumhurbaşkanlığı makamına giden yolu çoktan çizildi. Soma’nın ölülerine rağmen.”