Erdoğan ve Sisi’den Gazze’ye destek zirvesi... Filistin için Ankara duruşu

MISIR’DAN 12 YIL SONRA İLK ZİYARET

İki ülke ilişkilerinin normalleşmesinin ardından Mısır’dan Türkiye’ye tarihi bir ziyaret yaşandı. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, 12 yıl sonra ülkesinden Türkiye’ye gelen ilk cumhurbaşkanı olarak dün Ankara’daydı. Sisi ve beraberindeki heyeti Ankara’ya getiren uçak, Esenboğa Havalimanı’na indi. Karşılama töreninde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ankara Valisi Vasip Şahin ve diğer ilgililer eşlik etti. Esenboğa Havalimanı Şeref Salonu’nda bir süre görüşen Erdoğan ve Sisi, daha sonra aynı makam aracıyla Beştepe’ye geçti.

Türkiye-Mısır normalleşme sürecinde dün yeni bir adım atıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçtiğimiz şubat ayında 11 yıl sonra Kahire’yi ziyaret etmesinin ardından Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi de dün Türkiye’ye iade-i ziyarette bulundu. Sisi’nin Türkiye’ye yaptığı ilk ziyarette iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesi yönünde önemli mesajlar verildi. Görüşmelerin ardından Beştepe’de düzenlenen ortak basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan özetle şunları söyledi:

ASIRLARI AŞAN DOSTLUK BAĞLARI

“Sayın Cumhurbaşkanı şubat ayındaki Kahire ziyaretimde büyük bir teveccüh göstermiş, bizleri çok sıcak ağırlamıştı. Kahire ziyaretim ilişkilerimizde yeni bir dönüm noktası olmuştu. O günden bugüne işbirliği ve diyaloğumuzu en üst seviyede tuttuk. Her alanda gelişmekte olan işbirliğimizi, değerli kardeşimin iade-i ziyareti ile daha ileriye taşıyoruz. Mısır’la asırları aşan ortak geçmişe ve yakın dostluk bağlarına sahibiz. Önümüzdeki sene diplomatik ilişkilerimizin 100. yıldönümünü kutlayacağız. İnsanlık tarihine yön veren medeniyetlere beşiklik yapmış iki kadim ülkeyiz. 

15 MİLYAR DOLAR TİCARET HEDEFİ

Sayın Sisi ile Kahire’deki görüşmemizde Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyimizi yeniden yapılandırma kararı almıştık.  Bu mekanizmanın ilk toplantısını bugün gerçekleştirdik. Ortak bildirimizle işbirliğimizi sanayi, ticaret, savunma, sağlık, enerji, çevre dahil her alanda ilerletme irademizi teyit ettik. Ticaret ve ekonomi, işbirliğimizin en büyük boyutunu oluşturuyor. Son 10 yılda Mısır’ın ilk 5 ticaret ortağı arasında yer alamaya devam ettik.  Ticaret hacmimizi 5 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarma yolunda ilerliyoruz.  İşadamlarımız Mısır ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Girişimcilerimizi, yatırımlarını daha da artırma noktasında daha da teşvik ediyor, Mısırlı yatırımcıları da ülkemize bekliyoruz. Mısır’la enerji alanındaki ilişkilerimizi geliştirme arzusundayız.  Kardeş Mısır halkı, Türk kültürü ve Türkçeye büyük önem gösteriyor. İlişkilerimizdeki olumlu ivmenin turizm alanına da yansıyacağına inanıyorum.  Türkiye ve Mısır’ın bölgesel barış ve istikrara katkıları hayati önemdedir.

FİLİSTİN MESELESİNDE ORTAK DURUŞA SAHİBİZ

Toplantılarımızla Gazze başta olmak üzere bölgesel meselelerin çözümüne yönelik düzenli istişareler tesis etme konusunda mutabık kaldık. Filistin, son durum itibariyle görüşmelerimizin odağında yer aldı. Türkiye ve Mısır Filistin meselesinde ortak bir duruşa sahip.

11 aydır devam eden soykırımın sona ermesi, kalıcı ateşkesin tesisi, insani yardımların engelsiz akışı önceliğimiz olmaya devam ediyor. Bugüne kadar Gazze’ye iletilen toplam yardımın yüzde 32’si Türkiye’den gitmiştir. Bu yardımların ulaştırılmasında Türk Kızılayı ve AFAD Başkanlığımız ile işbirliği yapan Mısır makamlarına teşekkür ediyorum.

KAZAN-KAZAN ANLAYIŞI

İstişarelerimizde Gazze’nin yanı sıra başta Doğu Akdeniz, Suriye, Libya, Sudan ve Afrika boynuzu olmak üzere bölgesel konuları da ele aldık. Birçok meselede benzer tutum ve hedeflere sahip olduğumuz Mısır’la istişarelerimizi güçlendirme noktasında kararlıyız. İnşallah, bundan sonra daha yakın işbirliği içinde olacağız. Kazan-kazan anlayışıyla çok boyutlu münasebetlerimizi ileriye taşıyacağız. Bugünkü görüşmelerimizin ve imzalanan anlaşmaların hayırlara vesile olmasını diliyorum. Sayın Cumhurbaşkanına ve kıymetli heyetine ziyaretleri için teşekkür ediyorum.”

İSRAİL SUÇLARINA YENİLERİNİ EKLİYOR

- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail yönetimine şu eleştirileri yöneltti:

“İsrail insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını engelleyerek işlediği suçlara bir yenisini ekliyor. İsrail yönetimi binlerce ton bomba yağdırarak kıramadığı direniş azmini Filistin halkını açlığa mahkûm ederek kırmaya çalışmaktadır. Açlık, susuzluk veya ilaç bulamadığı için ölen her masumun sorumlusu İsrail ve destekçileridir. Mısır, Katar ve Amerika’yla birlikte müzakerelere arabuluculuk yapıyor. Biz de sürece destek veriyoruz. Ancak İsrail tarafının engelleyici ve uzlaşmaz tutumu halen devam ediyor.

NETANYAHU’NUN MISIR’A İTHAMLARI

Son olarak İsrail müzakere yürüttüğü muhatabını şehit ederek nasıl bir zihniyete sahip olduğunu göstermiştir. Netanyahu’nun Mısır’a yönelik ithamlarını reddettiğimizi çok net söylemek isterim. İsrail hükümeti üzerine de baskıların artması noktasında elimizden geleni yaptık, yapıyoruz. Soykırım davasına müdahillik başvurumuzu resmen ilettik. Gazze’de suç işleyen İsrailli yetkililerin uluslararası mahkemelerde hesap vermesi için çalışmalarımızı yoğun şekilde sürdürüyoruz. 41 bin masum insanın katillerinin yeri meclis değil, mahkeme salonlardır.”

36 MADDELİK ORTAK BİLDİRİ

- Türkiye ve Mısır arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin 1. Toplantısı’nda 36 maddelik bildiri imzalandı. İletişim Başkanlığı’nın paylaştığı bildiride ticaretten tarıma, Gazze’den Suriye’ye kadar birçok konu yer aldı. Bazı maddeler şöyle:

“Enerji alanında yakın işbirliğinin sürdürülmesinin ve ikili ilişkiler, ortak projeler ve yatırımlar konusunda diyaloğun ilerletilmesinin yanı sıra, başta yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği alanlarında olmak üzere, enerji geçişinde karşılıklı yarar ilkelerine dayalı işbirliğinin desteklenmesinin öneminin altını çizerler.

Irak’ın egemenliğini ve istikrarını desteklemenin önemini vurgularlar ve Irak’ın kalkınma abalarına verdikleri desteğin altını çizerler.

Libya’nın güvenliği, istikrarı, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması amacıyla Birleşmiş Milletler kolaylaştırıcılığında Libyalıların sahipliği ve öncülüğündeki bir siyasi süreci desteklemeye yönelik iradelerini teyit ederler;

Afrika Boynuzu’nda barış, güvenlik ve istikrarın sağlanmasının önemi ve iyi komşuluk ve dostane ilişkilerin hâkim kılınması konusunda mutabık kalırlar.”

17 ANLAŞMA İMZALANDI

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin huzurunda iki ülke arasında sanayiden eğitime, ulaştırmadan ekonomiye, sağlıktan enerjiye kadar birçok alanda önemli işbirliklerini kapsayan 17 anlaşma imzalandı.

SİSİ: GAZZE İÇİN BERABER ÇALIŞMALIYIZ

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, ortak basın toplantısında özetle şunları kaydetti: “Bu dost ülkeye yaptığım ziyaret, iki ülke arasındaki köklü ilişkilerin gelişeceğinin bir göstergesidir. Bizleri bir araya getiren ortak bir tarihimiz ve birçok ortak paydamız bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz şubat ayında ülkemize yapmış olduğu ziyaretle iki ülke arasındaki ilişkiye ayrı bir ivme kazandırmıştır. Orada anlaştığımız düzeyde Yüksek Düzeyde Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısını yapma kararını aldık. Ticaret, turizm ve tarım gibi birçok alanda ortak adımlar atmak için kararlar aldık.  Bölgesel insani kriz konusunda beraber çalışma kararı aldık. Gazze için beraber daha fazla çalışmalıyız. Ateşkesin sağlanması, Batı Şeria’daki ihlallerin son bulması, başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin Devleti’nin kurulması konusunda mutabık olduk. Öte yandan Gazze’ye insani yardımların ulaşması için elimizden geleni yapıyoruz.

TÜRKİYE-SURİYE YAKINLAŞMASI

Libya’da hem başkanlık hem de parlamento seçimlerinin yapılması, güvenliğin sağlanması, silahlı güçlerin ülkeden ayrılması gerektiğini belirttik. Suriye meselesini de ele aldık. Suriye halkını olumsuz etkileyen bu krizin de son bulmasını istiyoruz. Bu bağlamda Türkiye ile Suriye arasındaki yakınlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. Güvenlik Güçleri Konseyi’nin kararları çerçevesinde Suriye’nin birliği, toprak bütünlüğü ve terörle mücadelesi bağlamında sorunun çözüme ulaşmasını arzuluyoruz. Yine Sudan meselesini ele aldık. Mısır’ın bu bağlamdaki çalışmalarını Sayın Erdoğan’a ilettik.”

MISIR MEDYASI: STRATEJİK İŞBİRLİĞİ

- Mısır medyası ziyarette savunma işbirliği, Gazze, Kızıldeniz, Doğu Akdeniz, Libya’nın masaya yatırıldığını, ilişkinin kapsamlı bir stratejik işbirliğine doğru gittiğini yazdı.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine dün gerçekleştirdiği ziyaret Mısır medyasının da gündemindeydi. Kamuya ait medya platformu Ahram, 12 yıl aradan sonra Kahire’den Ankara’ya cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan ilk ziyareti ‘tarihi’ olarak nitelerken hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberinde Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkilerde kapsamlı bir stratejik işbirliğine yönelik büyük bir değişim görüldüğünü vurguladı. Bu yakınlaşmanın içeriğini Kızıldeniz, Doğu Akdeniz, Libya ile Gazze Şeridi gibi alanlarda bölgesel çatışmaların ortak şekilde idare edilmesinin oluşturduğu aktarıldı. Kahire yönetimine yakın kaynaklar iki başkent arasındaki farklılıkların azaldığının altını çizerken Sisi-Erdoğan görüşmesinde savunma sanayii alanındaki işbirliğinin, en öncelikli gündem maddesi olduğu öne sürüldü.

Öte yandan görüşmede, Gazze’deki savaşın yanı sıra Türkiye ile Somali arasındaki imzalanan savunma anlaşması, Mısır ile Etiyopya arasında büyük bir krize sebep olan Rönesans Barajı meselesinin ve Sudan’da devam eden iç savaştaki son durumun da ele alındığı ifade edildi.