Turan YILMAZ-Faruk BALIKÇI
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 12, 2005 01:45
Hürriyet, bugün Başbakan Tayyip Erdoğan’ı ağırlamaya hazırlanan Diyarbakır’ın ‘röntgenini’ çekti. Büyükşehir Belediyesi, Ticaret Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Odası ile Sivil Toplum kuruluşlarının rakamlarından da yararlanarak yapılan araştırma, hükümetin getirdiği yatırım teşviklerinden bugüne kadar tek kuruşluk bile yatırım alamayan Diyarbakır’ın durumunu şöyle ortaya koydu:
1 milyon 362 bin 708 kişinin yaşadığı kentte, kilometrekare başına düşen nüfus yoğunluğu 90.50 kişi. Bu oran Türkiye genelinde ise 88 kişi.
İşsizlik oranı yüzde 55.
Mutlak yoksulluk oranı yüzde 39.7’ye ulaşırken, Diyarbakır Valiliği’ne 2 yıl önce 207 bin 249 kişi gıda yardımı için başvurdu.
Kentte okur yazar oranı yüzde 69.57. (Türkiye ortalaması yüzde 87.30)
Üniversite mezunlarının okul bitirenlere oranı yüzde 5.60. (Türkiye ortalaması yüzde 8.42)
Meslek okullarının oranı yüzde 3.30. (Türkiye genelinde ise bu oran yüzde 20.49)
Eğitim alamayan kadın nüfusu yüzde 42.38. Okur yazar kadın nüfusu ise yüzde 55.37.
İlköğretime gidebilen kız çocuklarının oranı yüzde 38.60. Bu oran Türkiye genelinde yüzde 68.10.
Okula gidemeyen kız çocuk sayısı 4 bin 860.
Yaşları 7-15 arasında değişen yaklaşık 15 bin çocuk sokakta çalışıyor, bunların yüzde 23’ü okula gidemiyor, yüzde 43’ü madde bağımlısı
Doktor başına bin 189 hasta düşüyor. Bu oran Türkiye genelinde ise 742.
Hastanelerde 10 bin kişiye 21 yatak düşüyor.
Kadınların yüzde 68.6’sı evde doğum yapıyor.
Kentteki doğurganlık hızı 4.51. Bu konudaki Türkiye ortalaması 2.53.
Kentteki bebek ölüm oranı yüzde 0.57. Türkiye ortalaması ise 0.43.
Diyarbakır’da 500 bin yeşil kartlı bulunuyor.
Kentteki kaçak yapılaşma oranı yüzde 41.90’a ulaştı. Kentteki 119 bin 321 konutun yaklaşık 50 bini imara aykırı.
Kentteki 10 bin gecekonduda 80 bin kişi yaşıyor.
10 bin kişiye düşen otomobil sayısı 123. Bu oran Türkiye genelinde ise 652.
Kişi başına sadece 0.5 metrekare yeşil alan düşüyor. Türkiye ortalamasında ise kişi başına düşen yeşil alan oranı 10 metrekare.
Kentte hane halkı büyüklüğü 6.76. Türkiye ortalaması 4.50.
Kişi başına milli gelir 1313 dolar. Türkiye sıralamasında Diyarbakır 54. sırada bulunuyor.
Kentte her gün ortalama 3-4 kapkaç olayı yaşanıyor. Her geçen gün artan hırsızlık olayları da kentin en önemli güvenlik sorunlarının başında geliyor. Başbakan Erdoğan, önceki gün Ankara’da görüştüğü Diyarbakır Valisi Efkan Ala’nın kendisine aktardığı kapkaç sorununun çözümünde kullanılmak üzere Diyarbakır Valiliği emrine 500 milyar liralık ödenek tahsis etti.
Kentte fuhuş olayları da giderek artıyor. 2 yıl önce 11, geçen yıl 14, bu yılın ilk 7 ayında ise fuhuş yapıldığı gerekçesiyle 33 ev kapatıldı. 85 kişi hakkında da yasal işlem başlatıldı.
Narkotik başta olmak üzere kaçakçılık en önemli sorunlar arasında. Bu yılın ilk 7 ayında 340 kilogram esrar, 44 kilo eroin ele geçirildi. 158 kişi hakkında yasal işlem yapıldı. Aynı dönemde 109 tabanca, 1 uzun namlulu silah ele geçirildi, bu olaylar nedeniyle de 84 kişi hakkında yasal işlem yapıldı.
Bir önemli sorun da töre cinayetleri. TBMM’de bu konuda oluşturulan araştırma komisyonunun da ilk uğrak yeri Diyarbakır olacak.
Kişi başına düşen sınai, ticari ve turizm kredi oranı 49 milyon lira. Türkiye ortalaması ise 392 milyon lira.
Diyarbakırlılar, yüzlerce dersliğin yanı sıra öğretmen, uzman doktor ve sağlık görevlisine duyulan gereksinimi de dile getiriyor.
Çok sıkı güvenlik
BAŞBAKAN Erdoğan’ın Diyarbakır’a yapacağı ziyaret öncesi polis alarma geçti. Kent merkezinde sürekli arama ve kontrol yapılıyor. Olası korsan gösterilere karşı polis tetikte. Devriye görevini artıran ekipler, şüpheli gördüklerini kimlik kontrolünden geçiriyor. Ankara’dan da 40 koruma Diyarbakır’a geldi.