Erdoğan genelge imzalamıştı... Kavun gibi taşınamazlar ama...

Karayolları Trafik Kanununa göre araç dışında yolcu taşınması yasak. Dolayısıyla kamyonetle işçi taşınmaması gerekiyor. Genel Müdür Kasım Özer, "6331 sayılı İş Güvenliği Kanunu'na göre o kamyoneti işveren temin etmiş ise sorumluluk ona ait. Ancak işçiler kendileri tutmuş ise bu durumda konu sadece Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine aykırı hareket etme suçuna girer" dedi. Özer, İş Güvenliği Kanunu'nun iş yerinde güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışmayı düzenlediğini belirterek, "Dolayısıyla bu olay için bakıldığında iş güvenliği çalışma yeri olan tarlada başlar. Oraya kadar olan kısım ilgili diğer kanunlar yönünden incelenmelidir" dedi.

3.5 MİLYON MEVSİMLİK TARIM İŞÇİSİNİN SORUNLARI İÇİN MECLİS RAPOR YAZDI

Kasım ayında Isparta'nın Yalvaç ilçesinde 18 tarım işçisinin yaşamını yitirmesinin ardından TBMM'de mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarının araştırılmasına yönelik bir komisyon kurulmuştu. 3 aylık çalışmanın ardından komisyon, 6.5 milyon tarım işçisinin yarısını oluşturan mevsimlik tarım işçilerinin ulaşım, barınma, eğitim, güvenlik sorunlarına yönelik raporunu tamamlamıştı. Komisyon çalışmaları sırasında Şanlıurfa'da mevsimlik tarım işçilerini taşıyan aracın ters yöne girmesi sonucu 13 işçi hayatını kaybetmişti.

İşçilerin barınma, eğitim, güvenlik sorunlarının çözümü için detaylı önerilerin yer aldığı raporda ulaşım sorunlarına ilişkin şu tespitler yapılmıştı:

-Göç dönemlerinde şehirlerarası ulaşımlarında tren seferleri veya vagon sayısı artırılmalı ve tren ücretlerinde indirim yapılması suretiyle; işçilerin daha ucuz ve güvenli olan tren yolculuklarına yönlendirilmeleri teşvik edilmeli.
-Mevsimlik tarım işçilerinin göç güzergahlarına ilişkin harita oluşturularak tarım işçilerinin ulaşım güvenliğine yönelik trafik denetimleri yapılmalı.
-Aşırı yolcu taşımaya bağlı kaza ve yaralanmaları önlemek için yoksul ailelerin ulaşım giderleri imkanlar ölçüsünde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın ilgili sosyal yardım fonlarından karşılanması sağlanmalı.
-Karayolları Trafik Yönetmeliği, uzun mesafelerde araç kasalarında yolcu taşınmasını yasaklayacak şekilde değiştirilmeli.
-Lastik tekerlekli tarım traktörleri ile insan taşınması yalnızca kısa mesafede yapılabilmeli.
-Mevsimlik gezici tarım işçilerinin ulaşımını sağlayan araçlar için alınmak zorunda olunan D3/D4 belgesi yerine daha düşük bir bedelle özel bir belge verilmesi sağlanmalı.
-Başbakanlık genelgesinin, mevsimlik tarım işçilerinin ulaşım sırasında kamuya ait alan ve tesislerden yararlanma imkanı sağlanmasını öngören 3. Maddesi hayata geçirilmeli.

ÇİLENİN BÜYÜĞÜNÜ KADINLAR ÇEKİYOR

Aileleriyle birlikte 1 milyon nüfusu aşan gezici tarım işçileri, çalışmak amacıyla değişik illere göç etmek zorunda kalıyor. Meclis raporunda gezici kadın işçilerin yaşadığı sorunlar ayrı bir başlık altında dile getirildi. Buna göre kadınlar;

- Tarlada gündüz erkeklerle aynı işi yapmalarına rağmen, akşam yemek, temizlik, çocuk bakımı gibi pek çok işi üstleniyor.
- Tarım işçisi kadınların tarlada ve göç yollarında taciz ve tecavüzün yanısıra şiddetin değişik biçimlerine maruz kalıyor.
- Mevsimlik kadın tarım işçileri genel olarak sigorta, sosyal güvenlik ve özel olarak da analık sigortası hakkından mahrum.
- Yetersiz hijyen koşulları, düşük sosyo-ekonomik düzey, genç yaşta evlenme ve beraberinde adölesan gebelikler, çok sayıda ve sık aralıklarla gebelik ve doğum, tarım alanlarında doğum öncesi, sırası ve sonrası sağlık hizmetine erişememe annenin ve bebeğin sağlık risklerini artırmakta hatta ölümlerine neden olabilmektedir.
- Tarımda mevsimlik çalışan kadınlarda ve çocuklarda demir eksikliğine ve B12 vitamin eksikliğine bağlı kansızlık ve diğer beslenme bozuklukları sıklıkla görülmektedir.

ÇÖZÜM

- Yerleşim alanları yakınında ortak çamaşırhane ve mutfaklar kurulmalı.
- Mevsimlik tarım işçisi ailelerin küçük çocukları için kreş ve bakım evleri kurulmalı.
- Mevsimlik tarım işçisi kadınların analık sigortasından yararlanması sağlanmalı.
- Gebe, lohusa, 15-49 yaş kadın ve bebeklerin düzenli takibi yapılmalı.
- Mevsimlik kadın tarım işçilerine, kadına yönelik her türlü şiddetin önlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalık eğitimleri verilmeli.
- Mevsimlik gezici tarım işçileri ve ailelerinin bulaşıcı ve salgın hastalıklara karşı sağlık taramaları, bebek ve gebe ve 15-49 yaş kadın takipleri düzenli yapılmalı, bu hizmetler için gezici sağlık ekipleri oluşturulmalı.

ERDOĞAN İMZALI GENELGE

Mevzuatta mevsimlik tarım işçilerine yönelik özel bir yasa bulunmazken 24 Mart 2010 tarihinde Başbakan Erdoğan imzasıyla bir genelge yayınlanmıştı.

Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi Genelgesinde mevsimlik tarım işçilerinin gidecekleri yörelere ulaşmalarında, barınma ve yaşam koşullarında, sağlık bütünlüklerinin korunmasında, çocukların eğitimlerinde alınacak önlemleri ilgilendiren düzenlemeler yapılmakta ve merkezi ve yerel idarelere özel görevler verilmekte.

Genelgede tek tek sıralanan tedbirlerin hayata geçirilmesi ve takibinin yapılması için merkezde “Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri İzleme Kurulu”, yerelde ise “İl/İlçe Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri İzleme Kurulu” oluşturulması karara bağlandı. Ancak gerek meclis araştırma komisyonu toplantılarında gerekse sivil toplum kuruluşları ve sendikalar kesin yaptırımların olmayışı nedeniyle işçilerin yaşam kalitelerini artıracak önlemlerin hayata geçirilemediğine dikkat çekiyor.