OluÅŸturulma Tarihi: AÄŸustos 29, 2003 00:00
BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan, BM Güvenlik Konseyi'nin Irak için daha aktif rol oynaması halinde Türkiye'nin bu ülkeye asker gönderme konusunda daha rahat karar verebileceÄŸini söyledi.CNN TÃœRK'te yayınlanan "EÄŸrisi DoÄŸru" programına katılan ErdoÄŸan, gazeteci Taha Akyol'un sorularını yanıtladı.ErdoÄŸan, Irak'a asker gönderme konusunda bu ülkeden gelecek heyetlerin vereceÄŸi bilgilerin deÄŸerlendirileceÄŸini ve bu konudaki çalışmaların sürdüğünü anlattı.ErdoÄŸan, Türk askeri Irak'a gidecekse, orada Amerika'nın jandarması veya polisi izlenimi vermemesi gerektiÄŸinin altını çizdi. ErdoÄŸan, ABD askerinin, özellikle Iraklı kadınlara davranışının bu ülkede bir bir tepkiyle karşılandığını anlattı. BaÅŸbakan ErdoÄŸan, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi'nin Irak konusunda daha aktif rol almasıyla, Türkiye'nin asker göndermeye iliÅŸkin daha rahat karar verebileceÄŸini söyledi. IRAK İÇİN KONSANSÃœS KiÅŸisel olarak kendisinin Irak'a asker gönderilmesinden yana olduÄŸunu ifade eden ErdoÄŸan, ancak bu konuda, CumhurbaÅŸkanlığı, Genelkurmay BaÅŸkanlığı, hükümet, Meclis ve hatta sivil toplum örgütlerinin de bir konsansüs içinde olmaları gerektiÄŸini kaydetti. Irak'ta demokratik bir yönetimin tesis edilmesi halinde iki ülkenin yapacağı çok ÅŸey olacağını dile getiren BaÅŸbakan ErdoÄŸan, Irak'ın çeÅŸitli kesimlerinden öğrencelerin Türk lise veya üniversitelerinde okutulmasını istediÄŸini, bu konuyu ilgili bakanlarla konuÅŸacağını açıkladı.Irak'a asker gönderilmesiyle ilgili soru üzerine, ''ÅŸu anda deÄŸerlendirme sürecinde'' bulunulduÄŸunu ifade eden ErdoÄŸan, süreci baÅŸlatırken CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer baÅŸkanlığında yapılan zirvenin ardından Irak'a heyetlerin gönderilmesi ve oradan gelen heyetlerle görüşme ÅŸeklinde bir çalışma baÅŸlattıklarını anlattı.    Yapılacak tespitlerin sonucunda, Türkiye'nin buraya gitmesi veya gitmemesi hususunda Irak halkının bu konuya nasıl baktığının çok önemli olduÄŸunu vurgulayan ErdoÄŸan, şöyle konuÅŸtu:    ''ABD'nin bir jandarması gibi oraya gidiyormuÅŸ, polisi gibi gidiyormuÅŸ izlenimini Irak halkına vermememiz gerekiyor. Çünkü ÅŸu anda bu, Irak halkının yaklaşım tarzı. EÄŸer biz, o izlenimi verecek olursak, Irak halkı bizi de aynı kefeye koyar. Bu defa olaya farklı yaklaşımla ABD'nin elde etmek istediÄŸi neticeyi de alamayız. Bunu bir strateji olarak ortaya koyuyorum.    ABD'nin amacı orada istikrarı saÄŸlamaksa, o zaman Türkiye'ye baÅŸtan ÅŸunu söylemeli. 'Biz size ÅŸu bölgeyi verdik veya bu bölgede mutabık kaldık' demeli ve Türkiye onu deÄŸerlendirmeye almalı. Ona görede çalışmaları yapıp, onu parlamentoya getirecek miyiz, getirmeyecek miyiz bunun kararını hükümet olarak vermeliyiz.''     ''SADECE TÃœRK ASKERÄ° GELÄ°RSE SEVÄ°NÄ°RÄ°Z''     BaÅŸbakan ErdoÄŸan, daha önce Afganistan ve Bosna-Hersek için bir önçalışma yapılmadığını ancak bu defa Irak için bu çalışmanın yapılmasının ardından adım atmak istediklerini belirterek, şöyle devam etti:    ''Hassasiyeti çok fazla. Etnik gruplara bakıyorsunuz. Sadece Tikrit, Felluce, BaÄŸdat üçgeninde 50 civarında aÅŸiret var. Åžimdi bunların hepsinin diliyle konuÅŸmak lazım. Onların dilinden anlamak, onların da sizin dilinden anlaması lazım. Onların vücut dilini yakaladığınız takdirde orada bir huzur ortamı meydana getirilebilirsiniz.    Oraya giden milletvekillerimizin aldığı ortak netice ÅŸu: 'EÄŸer ABD'nin bir jandarması gibi gelecek olurlarsa, buna üzülürüz ve bu bizi sıkıntıya düşürür. Ama yok sadece Türk askeri buraya gelirse, bu bizim için çok çok hayırlı olur ve buna da seviniriz' diyorlar.''    BaÅŸbakan ErdoÄŸan, ÅŸu anda Irak'taki en büyük sıkıntılardan birininde özellikle Iraklı kadınlara karşı Amerikan askerlerinin gösterdiÄŸi tavır olduÄŸunu ve bunun Iraklıların antipatisini topladığını belirterek, ''Benim baÅŸtan beri korkum ve endiÅŸem oydu. Ä°ÅŸ, daha önceki dönemi arar hale gelebilir. Åžu anda su yok, elektrik yok, insanca yaÅŸam zemini yok. 30, 40, 50 litre benzine 2 ÅŸiÅŸe kola alınıyor. Bizim burada insani yardım sürecini hızlandırarak süratle hastane, elektrik, su sorunlarını halletmemiz lazım'' diye konuÅŸtu.      BAÄžDAT'A 4 AYDA HASTANE YAPILACAK     BaÅŸbakan ErdoÄŸan, ÅŸu anda BaÄŸdat'ta bir hastane yapılması konusunda çalıştıklarını ve yerlerin tespit edildiÄŸini ifade ederek, şöyle konuÅŸtu:    ''Eylül ayının sonuna kadar orada kazma vurulur. Bunlar güzel adımlar olacak, bu onları da sevindiriyor. HemÅŸire talepleri var. HemÅŸire okulu istiyorlar. Bu konular DışiÅŸleri'nde ve Genelkurmay'da görüşülüp deÄŸerlendirilecek... 4 ayda inÅŸaat bitecek. Süratle biterse, bunun neticesinde de aradaki muhabbet daha da artacaktır. Bu noktada bizim askerlerimize güvenleri var.    Kadınlarla olan münasebetlerde bizim de hassasiyetimizi bildikleriiçin o noktada güvenleri çok fazla. Aslında Amerika burada iyi düşünmeli ve bunun kendisini de rahatlatacağının bilincinde olması orada netice almayı da hızlandıracaktır.''    ''Amerika bunu iyi düşünürse diyerek, ne demek istiyorsunuz?'' sorusunu yanıtlarken de ErdoÄŸan, bunun zemininin hazırlanması gerektiÄŸini söyledi.    Genelkurmay'ın ve DışiÅŸleri'nin yaptığı çalışmalarda bunların gündeme geleceÄŸini ifade eden ErdoÄŸan, ''Bu konuÅŸmaların neticesinde bunun bir yere oturtulması lazım. Bunu oturttuktan sonra da bu ilkelerçerçevesinde hükümet bir karar alacak ve parlamentoya gidecek. Nihai kararı sonunda Parlamento verecek'' dedi.    Muhalefetin söylediÄŸi gibi peÅŸinen asıp kesmediklerini vurgulayan ErdoÄŸan, sözlerini şöyle sürdürdü:    ''Åžartlar belli olacak. Biz bir defa Irakla komÅŸu olduÄŸumuzun bilincindeyiz. Irak halkı ile Türk halkı arasındaki akrabalık iliÅŸkilerinin ne noktada olduÄŸunun bilincindeyiz. Ama, 'Biz oraya gitmeyiz, şöyle yapmayız' diyenler bu iÅŸin bilincinde deÄŸil.     Türkiye'den oraya iÅŸadamlarından tutun, siyaset adamlarına varıncaya, geçici yönetime kadar hepsinde zaten buna yönelik az veya çok olumlu olumsuz yaklaşımlar var. Bunları deÄŸerlendirmeye almalısınız. 'Biz bunu kabul etmiyoruz' diyemezsiniz. Artısıyla, eksisiyle bunu düşünmeliyiz. Yarın Irak'ta neleri beraber yapabiliriz bunları konuÅŸmak durumundayız.''     ''GÄ°TMEKTEN ENDÄ°ÅžE ETMEMEMÄ°Z LAZIM''     BaÅŸbakan ErdoÄŸan, Irak'a Türkiye'den çok sayıda mal gittiÄŸini de belirterek, ÅŸunları kaydetti:    ''Sürekli olarak ne gidiyorsa Irak'a Türkiye'den gidiyor. Bizim kamyon ÅŸoförü intihar komandosu mu? TIR'ın üstünde, muaviniyle beraber hayatını tehlikeye atarak gidiyor. Buradaki hassasiyetleri iyi düşünmemiz lazım. Bundan da endiÅŸe etmememiz lazım. Gitmekten endiÅŸe etmemiz lazım, eÄŸer parlamento böyle bir kararı verirse bundan endiÅŸe etmememiz lazım. Bunu da Türkiye'nin ve Türk milletimizin geleceÄŸi için de tamamen olumsuz bir adım olarak görmemek lazım.    "BM GÃœVENLÄ°K KONSEYÄ° AKTÄ°F ROL OYNAMALI" Burada şöyle bir ÅŸerhim var, o da ÅŸudur: BM Güvenlik Konseyi'nin burada çok daha aktif rol oynamasının Türkiye'nin de Irak'ın da Amerika'nın da iÅŸini kolaylaÅŸtıracağına inanıyorum.''    ''MeÅŸruiyet ÅŸartı deÄŸil mi?'' sorusuna ise ErdoÄŸan, ÅŸunları söyledi:    ''O safhada deÄŸil artık Irak. Ben öyle görmüyorum. Åžu anda Pakistan da olaya böyle bakıyor. Böyle bir zeminin oluÅŸmasını o da bekliyor. Pakistan tabi bu noktada önemli olacak, yapı itibariyle. EÄŸer bunu yakalayabilirsek, inanıyorum ki Türkiye de bu kararı vermekte çok daha rahat hareket edecektir, parlamentomuz bu kararı vermekte çok daha rahat hareket edecektir ve Irak'ta da çözüme çok daha rahat ulaÅŸma imkanı buluruz diye düşünüyorum.''8.5 MÄ°LYAR DOLARLIK KREDÄ°Â Â Â Â Â BaÅŸbakan ErdoÄŸan, ''Türkiye Irak'a asker göndermese bile IMF'den 8,5 milyar dolar kredi alacak mı? ÇeliÅŸkili açıklamalar geliyor. Siz ne diyorsunuz?'' ÅŸeklindeki soru üzerine, ABD'nin Türkiye'nin stratejik ortağı olduÄŸunu vurguladı.    Türkiye'nin, stratejik ortak olarak, Irak'taki geliÅŸmelerde ÅŸu ana kadar olumlu adımlar attığını kaydederek, ''Bir ayrışma noktamız oldu ama hava sahasının açılması konusunda kendilerine gerekli desteÄŸi verdik. Onlara buradan insani yardım yapılması konusunda da mutabakat saÄŸlandı ve bunlar yerine getirildi'' diye konuÅŸtu.    Bu konuların, Türkiye'de de ABD'de de bazı kiÅŸilerce çok farklı yorumlarla tahrik edildiÄŸini söyleyen ErdoÄŸan, o günden bugüne bu sıkıntıların sürdüğünü bildirdi.    "BÄ°ZÄ°M KREDÄ° TALEBÄ°MÄ°Z OLMADI"Gerek DışiÅŸleri Bakanlığı MüsteÅŸarı UÄŸur Ziyal'in ve DışiÅŸleri Bakanı Abdullah Gül'ün ABD'ye gidiÅŸleri gerekse ABD'li yetkililerin Türkiye'ye geliÅŸleriyle gayet olumlu bir noktaya gelindiÄŸini anlatan ErdoÄŸan, ''8.5 milyar dolarlık kredi ki 1 milyar dolarlık hibe olayıyla baÅŸladı. Bizim böyle bir talebimiz olmadı. EÄŸer ABD böyle bir hibede bulunursa, ne ala. Bulunmazsa, 'ABD ille de hibede bulunsun' diye bir gayretimiz yok'' diye konuÅŸtu.    Türkiye'nin bir gururu ve onuru olduÄŸunu vurgulayan ErdoÄŸan, ''Bu onurumuzu, bu gururumuzu da bir milyar dolara çiÄŸnetecek bir millet deÄŸiliz. Onun için, 'bunu bize kredi olarak verin, uygun bir vadede olursa, biz bu krediyi borçlanalım ve ödeyelim' dedik. 8,5 milyar bu ÅŸekilde gündeme geldi'' dedi.    GeleceÄŸe yönelik adımları 8,5 milyar dolar gelecek diye atmadıklarını belirten ErdoÄŸan, ''Gelirse bizim için iyi olur, ama, 'gelmezse ne olur' diye bir sıkıntımız yok'' diye konuÅŸtu.     ''Ä°KÄ° STRATEJÄ°K ORTAK ARASINDA ÇOK YANLIÅž'' ErdoÄŸan, ''8,5 milyar dolar konusunda, size gelen bilgiler gelecek gibi mi gözüküyor, yoksa asker gönderilirse mi gelecek gibi gözüküyor?'' sorusu üzerine, ÅŸu yanıtı verdi:    ''Ben, doÄŸrusu asker gönderilirse bu para gelecek anlayışını, iki stratejik ortak arasında çok yanlış bir deÄŸerlendirme olarak buluyorum. Böyle olduÄŸunu zannetmiyorum. Åžu ana kadar da bu yönde aldığım ciddi bir istihbarat yok. Abdullah Bey'den de ÅŸu ana kadar bana böyle bir ÅŸey gelmedi. O ayrı bir konu, o ayrı bir konu. Bunu birbirine karıştırmamamız gerekir. Bu birbirine karıştırılırsa, bi de üzer, Parlamento'yu da üzer.''    BaÅŸbakan ErdoÄŸan, ''Parlamento'yu olumsuz etkiler mesajını mı vermek istiyorsunuz?'' sorusunu ise ''Böyle bir mesaj vermek istemem. Ama etkileyebilir'' diye yanıtladı. Â
button