Epilepsi nedir?
Güncelleme Tarihi:
Halk arasında “sara olarak da bilinen epilepsi, basitleştirilmiş şekliyle kısa süreli beyin fonksiyonlarındaki bozukluğa bağlıdır ve beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkar. Nöbetler halinde olan bir hastalıktır. Epilepsi nöbeti sırasında hastada kasılmalar, duyusal değişiklikler ve bilinç kaybını geçirebilir. Bir kez nöbet geçirmek ise epilepsi hastası olduğunuz anlamına gelmez.
Epilepsi, dünya nüfusunun yaklaşık %1’ini etkileyen bir hastalıktır. Cinsiyet farklılıklarının epilepsi görülme oranlarına etkisi yoktur. Herhangi bir yaş ve zamanda ortaya çıkabilir. Ancak ilk 16 yaşa kadar ve 65 yaşından sonra görülme olasılığı artmaktadır.
Epilepsi Nöbeti Belirtileri
Belirtiler her hastada farklılık göstermekle birlikte genel olarak aşağıdaki gibidir…
- Bayılma
- Ağızdan köpük gelmesi veya kusma
- İdrar kaçırma
- İstemsiz titreme
- Kontrol edilemeyen kol ve bacak hareketleri
- Tırnaklarda, dudaklarda veya vücudun çeşitli yerlerinde morarma
- Dişlerin birbirine kenetlenmesi
- Nöbet sonrası bilinç bulanıklığı
- Gözlerin bir yöne doğru sabit bakması
Epilepsi Neden Olur?
Epilepsi vakalarının tamamında bir neden tespit etmek mümkün değildir. Doğum travmaları, ileri yaşlarda beyin damarlarında görülen anormallikler, geçirilmiş kazalara bağlı kafa travmaları, tümörler, beyin iltihapları ve alkol tespit edilmiş nedenlerden bazılarıdır.
Epilepsi Teşhis ve Tedavisi
Hastalığın teşhisi için nöbetin gözlemlenmesi ve bunların doktora aktarılması çok önemlidir. Kesin tanı koymak için EEG, MR, PET, bilgisayarlı tomografi ve doktorun gerekli gördüğü kan analizleri yapılmalıdır.
Epilepsi tedavi edilebilir bir hastalıktır. Epilepsinin nedeninin ne olduğu ise tedavi başarısını belirleyen en önemli faktördür. İlaç tedavisi ile epilepsi nöbetleri %70 oranında engellenebilir. İlaç tedavisine cevap vermeyen hastalara da cerrahi yöntem uygulanır.
Epilepsi Hastalarına Öneriler
- Düzenli takipler ve ilaç alımı aksatılmamalıdır.
- Uyku ve besleme düzenine dikkat edilmelidir.
- Yorgunluk, stres, depresyon nöbetleri tetikleyebilir.
- Televizyon ve bilgisayar başında uzun zaman geçirilmemelidir.
- Ateşli hastalıklar uygun şekilde uzman hekim tarafından tedavi edilmelidir.
- Alkol kullanımı hastalığın seyrini olumsuz etkileyebileceği için uzak durulmalıdır.
Nöbet Geçiren Hastaya Yapmanız Gerekenler
- Hastanın hareketlerini durdurmaya veya engellemeye çalışmayın.
- Hastayı güvenli bir yere yatırın.
- Yaralayabilecek, ucu sivri veya sert eşyalardan hastayı uzak tutun.
- Sıkı giysileri varsa gevşetin, gözlük takıyorsa çıkarın.
- Sabit ve rahat olacak şekilde onu bir tarafa yatırıp, tükürüğünün dışarı akmasını sağlayın.
- Asla ağzına bir şey sokmaya (örneğin dişini sıkıyorsa açmaya veya su vermeye) çalışmayın.
- Nöbet sırasında ilaç vermeye çalışmayın, kendi kendinize nöbetin geçmesine yönelik bir şey yapmayın. (soğan, kolonya vb. şeyler koklatmayın.)
- Epilepsi krizi geçiren bir kişiye yapay solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur.
- Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve öyleyse sizin neler yapmanız gerektiğini açıklayan bir kart veya sağlık raporu olup olmadığına bakın.
- Nöbetin bitmesini bekleyin.