Enflasyonda yükseliÅŸ sürüyor

Zamlar nedeniyle eylülde tüketici fiyat endeksi (TÃœFE) yüzde 1.02, üretici fiyat endeksi (ÃœFE) ise yüzde 0.78. oranında arttı. Enflasyonda aÄŸusosta baÅŸlayan yükseliÅŸ trendi, gıda, konut ve eÄŸitim alanlarda yaÅŸanan mevsimlik fiyat yükseliÅŸleri ve akaryakıt fiyatlarındaki artışın etkisiyle TÃœFE’nin dokuz ay aradan sonra yüzde 1’in üzerinde arttığı eylülde de devam etti. Tüketici fiyatlarının (TÃœFE) yüzde 1.02, ÃœFE’nin ise yüzde 0.79 oranında arttığı eylül sonunda yıllık enflasyon TÃœFE’de yüzde 7.99’a, ÃœFE’de ise yüzde 4.38’e yükseldi.Devlet Ä°statistik Enstitüsü’nün tüketici fiyatları endeksi eylülde yüzde 1.02 oranında artış kaydetti. Böylece TÃœFE geçen yılın kasım ayından sonra ilk kez yüzde 1’in üzerinde bir deÄŸere ulaÅŸtı. TÃœFE’de geçen yıl yüzde 4.85 olan ilk dokuz aylık artış yüzde 3.93’te kaldı. TÃœFE’deki son bir yıllık artış ise yüzde 7.99 olarak gerçekleÅŸti. Yıllık TÃœFE artışı bu yıl temmuzda yüzde 7.82’ye kadar inmiÅŸ ancak aÄŸustosta yüzde 7.91’e kadar yükselmiÅŸti. Yıllık TÃœFE artışı geçen yıl aÄŸustos sonunda ise (1994=100 bazlı endekse göre) yüzde 9 düzeyinde bulunuyordu. 12 aylık ortalamalara göre TÃœFE’deki artış ise yüzde 8.63 olarak hesaplandı.Ãœretici fiyatları endeksi ise eylülde yüzde 0.78 oranında arttı ve yılın ilk dokuz aylık dönemindeki artış oranı ise yüzde 2.98 olarak gerçekleÅŸti. 1994=100 bazlı eski endekse göre geçen yıl eylülde TEFE yüzde 1.85 artmış ve ilk dokuz aylık artış ise yüzde 9.31 olarak gerçekleÅŸmiÅŸti. ÃœFE’deki yıllık artış ise eylül sonu itibariyle yüzde 4.38 olarakg erçekleÅŸti. Söz konusu oran bu yıl aÄŸustos sonunda yüzde 4.32 olarak hesaplanmıştı. ÃœFE’deki 12 aylık ortalamalara göre artış ise yüzde 9.54 oldu.PETROL VE MEVSÄ°M ETKÄ°LEDÄ°TÃœFE’deki yüzde 1.02 oranındaki artış gıda ve alkolsüz içki fiyatlarında yaÅŸanan yüzde 1.34 oranındaki artış önemli ölçüde belirleyici oldu. TÃœFE içerisinde yüzde 29.42 ile en büyük ağırlığa sahip olan gıda fiyatlarındaki bu artış genel enflasyon oranına 0.39 puanlık bir katkı yaptı. Bu artışaı raÄŸmen gıda fiyatları geçen yılın aralık ayındaki düzeyinin yüzde 0.37 gerisinde kaldı. Gıdadaki son bir yıllık fiyat artışı ise yüzde 4.38 olarak gerçekleÅŸti.TÃœFE içerisinde yüzde 16.91’le ikinci en büyük ağırlığa sahip olan konutla (kira) ilgili harcamalarda eylülde yaÅŸanan yüzde 1.8’lyik artış ise genel enflasyon oranına 0.3 puanlık katkı yaptı. Konut harcamaları bu yılın ilk dokuz ayında yüzde 6.68, son bir yıllık dönemde ise yüzde 10.11 oranında artış gösterdi. Her iki dönemdeki artış da aynı dönemlerdeki genel enflasyon orannın üzerine çıktı. Eylülde alkollü iki ve sigara fiyatları deÄŸiÅŸmezken, giyim ve ayakkabı fiyatlarında yüzde 1.15, saÄŸlık harcamalarında yüzde 0.18, akaryakıt fiyatlarındaki deÄŸiÅŸime baÄŸlı olarak ulaÅŸtırma harcamalarında yüzde 1.76, haberleÅŸme harcamalarında yüzde 0.54, eÄŸitim harcamaları ise yüzde 2.51 oranında artış gösterdi. EÄŸlence ve kültür harcamaları yüzde 2.73 düşerken, lokonta ve otil harcamalarında yüzde 1.63, çeÅŸitli mal ve hizmetlerle ilgili harcamalarda ise yüzde 1.64 oranında artış gözlendi.Yılın ilk dokuz ayında TÃœFE kapsamındaki harcama grupları içerisinde en yüksek fiyat artışı yüzde 21.86 ile sigara ve alküllü içkilerde yaÅŸandı. Onu yüzde 11.68’le ulaÅŸtırma, yüzde 11.54’le lokanta ve otel harcamaları, yüzde 7.59’la da eÄŸlence ve kültür harcamaları izledi. Son bir yıl içerisinde en yüksek fiyat artışı yüzde 22.36 ile sigara ve alkollü içkiler grubunda gözlendi. UlaÅŸtırma harcamalarında da yüzde 18.17 oranında artış kaydedildi.MEVSÄ°MLÄ°K ETKÄ°LERDEN ARINDIRILMIÅž ENFYASYON YÃœZDE 0.68DÄ°E’nin mevsimlik ürünleri hariç tutarak oluÅŸturduÄŸu özel kapsamlı TÃœFE eylülde yüzde 0.68 oranında artış kaydetti. Buna göre eylül enflasyonunun 0.34 puanlık kısmı mevzimlik ürünlerden kaynaklandı. Ä°ÅŸlenmiÅŸ gıda ürünleri hariç tutularak oluÅŸturulan özel TÃœFE ise yüzde 0.82 oranında artış gösterdi. Enerji hariç TÃœFE ise yine yüzde 0.82 arttı. Mevzimlik ürünler ve iÅŸlenmiÅŸ gıda ürünleri hariç TÃœFE’deki artış yüzde 0.52’ye kadar inerken, söz konusu özel kapsamlı TÃœFE’den sigara ve alkollü içkiler hariç tutulnuÄŸunda ise artış yüzde 0.89’a yükseldi. BALIKÇILIKTA ÃœFE YÃœZDE 5.87 ARTTIÃœretici fiyatlarında eylül ayında yaÅŸanan yüzde 0.78’lik artışta tarım sektöründeki fiyat artışları belirleyici oldu. ÃœFE içinde yüzde 20.65 paya sahip olan tarım sektöründe geçen aya göre yüzde 1.53, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.58 artış yaÅŸandı. Yıllık ortalamada tarım fiyatlarındaki artış yüzde 5.32 olurken, Aralık 2004’e göre ise yüzde 2.62 oranında düşüş kaydedildi. Tarım, avcılık, ormancılık alt sektöründe eylül ayında üretici fiyatları yüzde 1.41 artarken, balıkçılıkta yüzde 5.87 ile yüksek oranlı artış gerçekleÅŸti. KOK KÖMÃœRÃœ VE PETROLDE YÃœZDE 7.39 ARTIŞÜretici fiyatları endeksinde yüzde 72.07 oranıyla en büyük paya sahip olan imalat sanayi sektöründe geçen yılın aralık ayına göre yüzde 5.32, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.15, yıllık ortalamada da yüzde 11.30 artış yaÅŸandı. Alt sektörler itibariyle en yüksek fiyat artışı yüksek ham petrol fiyatlarına baÄŸlı olarak yüzde 7.39’la kok kömürü, rafine edilmiÅŸ petrol ürünlerinde gerçekleÅŸti. Yüksek fiyat artışında ikinci alt sektör ise yüzde 4.01 ile giyim eÅŸyası imalatı oldu. Giyim eÅŸyasında yaÅŸanan fiyat artışlarında da yeni sezon ürünlerinin etkisi bulunuyor. BÖLGELERE GÖRE FÄ°YAT ARTIÅžLARIEylülde en yüksek fiyat artışı bölgeler itibariyle yüzde 1.7 ile TekirdaÄŸ, Edirne, Kırklareli ve Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli bölgelerinde yaÅŸandı. Bölgeler itibarı ile en az fiyat artışının yaÅŸandığı bölge yüzde 0.20 ile Konya, Karaman bölgesi oldu. Yıllık bazda TÃœFE artışı yüzde 7.99 olarak belirlenirken, bölge bazında en yüksek artış yüzde 10.76 ile Ankara'da görüldü.Â