Enflasyona çift yumruk

TÜKETİCİ enflasyonu kasımdaki vergi indirimleri ve kurdaki değer kaybıyla nefes aldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre enflasyon kasımda ekime göre yüzde 1.44 geriledi ve yıllık enflasyon da ekimdeki yüzde 25.24 seviyesinden yüzde 21.62’ye indi. Türk Lirası’nın dolara karşı yüzde 8 değer kazandığı kasımda uluslararası petrol fiyatları da 60 doların altına geriledi. Bu Türkiye’de benzin fiyatlarının yüzde 5.5 düşmesini sağladı. Ayrıca hükümetin otomobil, beyaz eşya ve mobilyada yaptığı indirimler enflasyonu sınırladı. Gıdada ise sera ürünlerinin pazarlara çıkmasıyla ufak da olsa gerileme yaşandı. Ancak, kasım ayı boyunca tartışılan ve depolandığı ileri sürülen kuru soğan yüzde 50.5’lik artışıyla ayın zam şampiyonu oldu. Çekirdek enflasyon da ekimdeki yüzde 24.34’ten kasımda yüzde 20.72’ye geriledi. Üretici enflasyonu da aylık yüzde 2.53 düştü.

ETTE UCUZLAMA

Gıda grubunda sera domatesinin tezgahlara inmesiyle kasımda yüzde 16.7 fiyatlar ucuzladı. Uzun süredir fiyat artışı konuşulan ve ithalatı yapılan ette de düşüş var. Dana eti yüzde 2.34, tavuk eti yüzde 2.59 düştü. Yoğurtta yüzde 2.73, yumurtada yüzde 8.19 ucuzluk var. Ancak kuru bakliyat gıda grubunda enflasyonun daha fazla düşmesine engel oldu. Yeni sezon ürünlerinin çıkmasıyla kuru bakliyatta ortalama yüzde 10 zam var. Gıda grubunda aylık düşüş 0.74 oldu, aylık enflasyonu 0.17 puanlık geriletti.

YÜZDE 10 İNDİRİM YOK

Ev eşyası grubu hem beyaz eşya hem de mobilyadaki indirimlerle kasımın en şanslılarındandı. Ancak hem yüzde 10 enflasyonla mücadele indirimi hem de vergi indirimi yaptıklarını duyuran beyaz eşya ve mobilyacıları rakamlar yalanladı. En yüksek ve yüzde 10’u geçen tek indirim yemek odası takımında. Genç odası takımı, oturma odası takımı sırasıyla yüzde 9.25 ile yüzde 8.77 indirim görmüş. Ekime göre kasımda fiyatlar yüzde 10.3 düşmüş. Ancak buzdolabı yüzde 3.5, çamaşır makinesi yüzde 5.86, bulaşık makinesi yüzde 6.69, fırın yüzde 4.55 indirime uğramış. Yani hiç biri yüzde 10 ve üstü fiyat düşüşü yaşamamış. Ev eşyası grubunda yüzde 2.85’lik gerileme aylık enflasyona 0.24 puanlık düşüş yaşattı.

OTODA BÜYÜK ETKİ

Ulaştırma grubunda petrol fiyatlarındaki düşüş, kurdaki gerileme ve ÖTV indirimi meyvelerini verdi. Benzin fiyatı yüzde 5.55, uçak bileti fiyatı yüzde 13.8 düştü. Bu iki grup hem kurdan hem de petroldaki düşüşten yararlandı. Dizel otomobilde yüzde 13.8, benzinli otomobilde ise yüzde 11.7 indirim var. Yani yüzde 10 ÖTV indirimi fiyatlara direkt yansıtılmış. Ulaştırma grubunda böylece aylık düşüş yüzde 6.46 oldu ve genel enflasyonu 1.17 puan düşürdü.

Kurdaki gerileme cep telefonu, televizyon ve bilgisayarlarda indirim olarak görüldü. Yüzde 2.4-10 arası indirim var. İnternet ücretlerinde de yüzde 15.1’lik indirim dikkat çekici.

GİYİMDE İNDİRİM YOK

GİYİM ve ayakkabı grubu enflasyonla mücadeleye katılmamış gibi görünüyor. Eylül ve ekimde yeni sezon zamları olan giyim ve ayakkabı grubunda fiyat artışı kasımda da sürdü. En yüksek artış yüzde 2.37 ile bu grupta. Giyim ve ayakkabı nedeniyle genel enflasyon 0.16 puan arttı. Kaban, kazak, ayakkabı, etek yüzde 8-10 arası zam gördü. Bu gruptaki firmalar kasımda efsane, muhteşem cuma olarak bilinen Black Friday hem de ilan ettikleri indirim kampanyasıyla öne çıktılar. Ancak kampanyalar enflasyona yansımadı.

ÇEKİRDEKTE DE GERİLEME

MERKEZ Bankası’nın takip ettiği çekirdek enflasyonda gerileme yaşandı. İşlenmemiş gıda, enerji, içki ve sigara ile altın hariç hesaplanan B enflasyonu ekimdeki yüzde 24.37’den kasımda yüzde 21.21’e, enerji, gıda, içki ile sigara ve altın hariç C çekirdek enflasyonu da yüzde 24.34’ten yüzde 20.72’ye geriledi.

YEP HEDEFİNİ TUTTURACAĞIZ

HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabından yaptığı açıklamada enflasyonda düşüşün güçlü şekilde başladığını ve bu eğilimin süreceğini belirterek, “Kasım ayı enflasyon rakamları, eylül ayındaki yüksek enflasyon sonrasında atılan adımların ve Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı’nın başarısını ortaya koymuştur” dedi. TÜFE’nin kasımda yüzde 1.44 düştüğünü anımsatan Albayrak, “Üretici fiyatlarında da yüzde 2.53 düşüş gerçekleşti. Çekirdek enflasyon ise yüzde 24.34’ten yüzde 20.72’ye geriledi. Bu tablo, enflasyonda düşüşün güçlü bir şekilde başladığını ve bu düşüş eğiliminin süreceğini göstermektedir” diyerek dengelenme sürecinin kur ve faizlerden sonra enflasyon rakamlarında da etkisini göstermeye başladığını vurguladı. Albayrak, fiyatlardaki köpüğün ortadan kalkmaya başladığı bu süreci, para ve maliye politikasındaki güçlü duruşla desteklemeye devam edeceklerinin altını çizerek, şunları kaydetti: “Dengelenme süreci etkisini aralık ayında da gösterecek. Yeni Ekonomi Programı’ndaki (YEP) 2018 hedefimizi yakalayacağımızı öngörüyoruz. 2019’da özellikle Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin sağladığı güçlü koordinasyonla tüm bakanlıklarımızla birlikte enflasyonla mücadelede başlattığımız yapısal adımları daha da ileri taşıyacağız.”