Enflasyon 7.12 oldu, ’IMF’ye hesap’tan kıl payı kurtulduk
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 04, 2007 00:00
Ramazanın etkisiyle yükselmesi beklenen enflasyon beklentilerin altında gerçekleşerek, eylül ayında tüketici fiyatlarıyla yüzde 1.03, üretici fiyatlarıyla yüzde 1.02 arttı.
Eylül ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 7.12, ÜFE’de yüzde 5.02 oldu. Bu rakamlar aylık bazda TÜFE’de yılın ikinci en yüksek, ÜFE’de ise en yüksek oranı olsa da, yıllık TÜFE rakamı Türkiye’yi IMF’ye hesap vermekten kıl payı kurtardı.
RAMAZAN ve okulların açılması nedeniyle geleneksel olarak eylül ayında yüksek çıkan enflasyon bu kez beklentilerin altında kaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayında enflasyonun tüketici fiyatlarıyla (TÜFE) yüzde 1.03, üretici fiyatlarıyla da yüzde 1.02 arttığını açıkladı. Yıllık enflasyon ise eylül ayı itibariyle TÜFE’de 7.12, ÜFE’de yüzde 5.02 olarak gerçekleşti. Yıllık TÜFE’nin, Merkez Bankası’nın açıkladığı üst sınırın 0.18 puan altında kalması ile Türkiye’yi IMF’ye hesap vermekten kurtuldu.
AYLIK BAZDA YÜKSEK ORANLAR: TÜFE’de geçen ay endekste yer alan 447 maddeden, 84 maddenin ortalama fiyatında değişim olmazken, 272 maddenin ortalama fiyatında artış, 91 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. ÜFE’de ise endeksteki toplam 759 maddeden, 200’ünün ortalama fiyatında değişim olmadı, 289 maddede artış oldu, 270 maddenin fiyatında da düşüş yaşandı. TÜİK’in açıkladığı rakamlar beklentilerin altında kalsa da eylül ayı, TÜFE’de yılın ikinci en yüksek, ÜFE’de ise en yüksek oranının gerçekleştiği ay oldu. Böylece 9 aylık enflasyon TÜFE bazında yüzde 4.19’a, ÜFE’de yüzde 4.98’a ulaştı. Ancak buna karşın yıllık enflasyon, Merkez Bankası’nın üst sınır olarak belirlediği yüzde 7.3’ün altında kaldı.
HESAP VERME NOKTASI: Eylülde aylık bazda enflasyondaki artış oranı yüzde 1.2’yi aşsaydı, yıllık enflasyonda Merkez Bankası’nın belirsizlik aralığı olan yüzde 7.3 geçilmiş olacaktı. Bu durumda para politikası gereği, Merkez Bankası önce hükümete ardından IMF’ye bir mektup yazarak, enflasyon hedefinde üst sınırın aşılmasının gerekçeleri açıklamak zorunda kalacaktı. Üçer aylık dönemler itibariyle bakıldığında, enflasyon mart ayı itibariyle yüzde 10.86, haziran itibariyle de 8.60 olmuştu. Bu rakamlarla hedeflerle uyumlu patika tutturulamadığı gibi belirsizlik aralığında da üst sınıra dayanılmıştı. Bu nedenle eylül ayı enflasyonun eylül ayında 1.2 puanı aşmaması gerekiyordu. Dün açıklanan yüzde 1.03’lük aylık enflasyon, üst sınırın 0.18 puan altında kalınca hesap verme noktasından kılpayı da olsa dönüldü. Ancak yıllık bazda 7.12’ye ulaşan oran, TÜFE’de yüzde 5.3 olarak belirlenen hedefle uyumlu patikanın 1.82 puan üzerinde gerçekleşti.
MERKEZ’İN ELİ RAHATLADI: Eylül ayı rakamlarının açıklanmasının ardından yapılan yorumlar, Merkez Bankası’nın elinin rahatladığı yönünde olru. Merkez Bankası’nın faiz indirim sürecini başlattığını düşünen piyasa, bundan sonraki dönemde faiz indirimlerinin hızının artacağı yönünde beklentisini kuvvetlendirdi. Bu arada TÜFE’nin beklentilerin altında gelmesine piyasadaki ilk reaksiyon, dolar kotasyonlarında görüldü. Bankalararası piyasada valörlü işlemlerde dolar 1.1980’lere kadar geriledi. Ancak daha sonra işlemler yine 1.20 YTL’nin üzerinden yapılmaya devam etti.
ÇEKİRDEK ENFLASYON: Bu arada eylül ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında "çekirdek enflasyon" yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.86, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.78 arttı. Enerji hariç yüzde 1.10, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0.81 oldu.
Kuraklık tarımda fiyatları artırdı
EYLÜL ayında fiyatlar, tarımda 3.01, sanayiide yüzde 0.53 oranında arttı. Kuraklık nedeniyle fiyatların arttığı tarım sektöründe, "tarım, avcılık, ormancılıkta" yüzde 2,86 artarken, "balıkçılıkta" fiyatlar yüzde 9,31 oranında arttı. Sanayinin üç sektöründe ise fiyatlar imalat sanayide yüzde 0.64 oranında artarken, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0.18, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1.24 oranında düştü. Sanayide alt sektörler bazınd en yüksek aylık artış yüzde 9.44 ile "giyim eşyası imalatı" alt sektöründe görüldü. Bir önceki aya göre gıda ürünleri ve içecek imalatında yüzde 2,51, plastik ve kauçuk ürünleri imalatında yüzde 1.39 fiyat artışı kaydedildi.
Yıllıkta en pahalı il Kayseri
26 bölge bazında bakıldığında TÜFE’de en yüksek aylık artış, yüzde 1.76 ile Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesinde yaşandı. Aralık ayına göre ise en yüksek artış yüzde 6.44 ile yine Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan bölgesinde görüldü. Oniki aylık ortalama göre de en yüksek artış yüzde 10.63 ile Kayseri, Sivas, Yozgat bölgesinde yaşandı.
Ayın şampiyonu domates
EYLÜL ayının zam şampiyonları yine mutfaktan çıktı. Geçen ay, domatesin fiyatı yüzde 22.16, salatalık fiyatı yüzde 20.87 ve patlıcanın fiyatı da yüzde 19.91 arttı. Çocuk ayakkabısı fiyatları yüzde 10.93, ayçiçek yağı yüzde 8.62, bayan gömleği yüzde 8.32, yumurta yüzde 7.27, özel üniversite ücreti yüzde 6.76, okul servis ücreti ise yüzde 6.09 artış gösterdi. Geçen ay, üniversite harcı yüzde 5.05, okul çantası yüzde 4.71, erkek pantolonu yüzde 4.20, bisküvi yüzde 4.16, süt yüzde 3.91, dana eti yüzde 3.86, buğday unu yüzde 3.60, takım elbise yüzde 3.33, tavuk eti yüzde 2.9, okul defteri yüzde 2.08 ve kömür ücreti de yüzde 1.75 arttı. Fiyatı düşenler arasında ise yaz mevsiminin bitişiyle birlikte, en yüksek düşüş tur fiyatlarında oldu. Eylülde yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turların ücretleri yüzde 24.31 düştü.
RAMAZAN ve okulların açılması nedeniyle geleneksel olarak eylül ayında yüksek çıkan enflasyon bu kez beklentilerin altında kaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayında enflasyonun tüketici fiyatlarıyla (TÜFE) yüzde 1.03, üretici fiyatlarıyla da yüzde 1.02 arttığını açıkladı. Yıllık enflasyon ise eylül ayı itibariyle TÜFE’de 7.12, ÜFE’de yüzde 5.02 olarak gerçekleşti. Yıllık TÜFE’nin, Merkez Bankası’nın açıkladığı üst sınırın 0.18 puan altında kalması ile Türkiye’yi IMF’ye hesap vermekten kurtuldu.
AYLIK BAZDA YÜKSEK ORANLAR: TÜFE’de geçen ay endekste yer alan 447 maddeden, 84 maddenin ortalama fiyatında değişim olmazken, 272 maddenin ortalama fiyatında artış, 91 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. ÜFE’de ise endeksteki toplam 759 maddeden, 200’ünün ortalama fiyatında değişim olmadı, 289 maddede artış oldu, 270 maddenin fiyatında da düşüş yaşandı. TÜİK’in açıkladığı rakamlar beklentilerin altında kalsa da eylül ayı, TÜFE’de yılın ikinci en yüksek, ÜFE’de ise en yüksek oranının gerçekleştiği ay oldu. Böylece 9 aylık enflasyon TÜFE bazında yüzde 4.19’a, ÜFE’de yüzde 4.98’a ulaştı. Ancak buna karşın yıllık enflasyon, Merkez Bankası’nın üst sınır olarak belirlediği yüzde 7.3’ün altında kaldı.
HESAP VERME NOKTASI: Eylülde aylık bazda enflasyondaki artış oranı yüzde 1.2’yi aşsaydı, yıllık enflasyonda Merkez Bankası’nın belirsizlik aralığı olan yüzde 7.3 geçilmiş olacaktı. Bu durumda para politikası gereği, Merkez Bankası önce hükümete ardından IMF’ye bir mektup yazarak, enflasyon hedefinde üst sınırın aşılmasının gerekçeleri açıklamak zorunda kalacaktı. Üçer aylık dönemler itibariyle bakıldığında, enflasyon mart ayı itibariyle yüzde 10.86, haziran itibariyle de 8.60 olmuştu. Bu rakamlarla hedeflerle uyumlu patika tutturulamadığı gibi belirsizlik aralığında da üst sınıra dayanılmıştı. Bu nedenle eylül ayı enflasyonun eylül ayında 1.2 puanı aşmaması gerekiyordu. Dün açıklanan yüzde 1.03’lük aylık enflasyon, üst sınırın 0.18 puan altında kalınca hesap verme noktasından kılpayı da olsa dönüldü. Ancak yıllık bazda 7.12’ye ulaşan oran, TÜFE’de yüzde 5.3 olarak belirlenen hedefle uyumlu patikanın 1.82 puan üzerinde gerçekleşti.
MERKEZ’İN ELİ RAHATLADI: Eylül ayı rakamlarının açıklanmasının ardından yapılan yorumlar, Merkez Bankası’nın elinin rahatladığı yönünde olru. Merkez Bankası’nın faiz indirim sürecini başlattığını düşünen piyasa, bundan sonraki dönemde faiz indirimlerinin hızının artacağı yönünde beklentisini kuvvetlendirdi. Bu arada TÜFE’nin beklentilerin altında gelmesine piyasadaki ilk reaksiyon, dolar kotasyonlarında görüldü. Bankalararası piyasada valörlü işlemlerde dolar 1.1980’lere kadar geriledi. Ancak daha sonra işlemler yine 1.20 YTL’nin üzerinden yapılmaya devam etti.
ÇEKİRDEK ENFLASYON: Bu arada eylül ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında "çekirdek enflasyon" yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.86, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.78 arttı. Enerji hariç yüzde 1.10, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0.81 oldu.
Kuraklık tarımda fiyatları artırdı
EYLÜL ayında fiyatlar, tarımda 3.01, sanayiide yüzde 0.53 oranında arttı. Kuraklık nedeniyle fiyatların arttığı tarım sektöründe, "tarım, avcılık, ormancılıkta" yüzde 2,86 artarken, "balıkçılıkta" fiyatlar yüzde 9,31 oranında arttı. Sanayinin üç sektöründe ise fiyatlar imalat sanayide yüzde 0.64 oranında artarken, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0.18, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1.24 oranında düştü. Sanayide alt sektörler bazınd en yüksek aylık artış yüzde 9.44 ile "giyim eşyası imalatı" alt sektöründe görüldü. Bir önceki aya göre gıda ürünleri ve içecek imalatında yüzde 2,51, plastik ve kauçuk ürünleri imalatında yüzde 1.39 fiyat artışı kaydedildi.
Yıllıkta en pahalı il Kayseri
26 bölge bazında bakıldığında TÜFE’de en yüksek aylık artış, yüzde 1.76 ile Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesinde yaşandı. Aralık ayına göre ise en yüksek artış yüzde 6.44 ile yine Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan bölgesinde görüldü. Oniki aylık ortalama göre de en yüksek artış yüzde 10.63 ile Kayseri, Sivas, Yozgat bölgesinde yaşandı.
Ayın şampiyonu domates
EYLÜL ayının zam şampiyonları yine mutfaktan çıktı. Geçen ay, domatesin fiyatı yüzde 22.16, salatalık fiyatı yüzde 20.87 ve patlıcanın fiyatı da yüzde 19.91 arttı. Çocuk ayakkabısı fiyatları yüzde 10.93, ayçiçek yağı yüzde 8.62, bayan gömleği yüzde 8.32, yumurta yüzde 7.27, özel üniversite ücreti yüzde 6.76, okul servis ücreti ise yüzde 6.09 artış gösterdi. Geçen ay, üniversite harcı yüzde 5.05, okul çantası yüzde 4.71, erkek pantolonu yüzde 4.20, bisküvi yüzde 4.16, süt yüzde 3.91, dana eti yüzde 3.86, buğday unu yüzde 3.60, takım elbise yüzde 3.33, tavuk eti yüzde 2.9, okul defteri yüzde 2.08 ve kömür ücreti de yüzde 1.75 arttı. Fiyatı düşenler arasında ise yaz mevsiminin bitişiyle birlikte, en yüksek düşüş tur fiyatlarında oldu. Eylülde yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turların ücretleri yüzde 24.31 düştü.